ANKARA- AK Parti tarafından Meclis’e getirilen ‘İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında’ kanun teklifi Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edilmesinin ardından bugün Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek. Meslek örgütlerinin tepki gösterdiği teklifte 25 yaş altı ve 50 yaş üzeri çalışanlara ilişkin ‘belirli süreli’ sözleşmelerle çalışma hayatında yer almalarına dönük düzenleme de yer alıyor.
Kanun teklifiyle işçi haklarının anayasal hak olmaktan çıkarıldığını belirten CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Meclis’teki görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada, “İşçi hakları anayasadan çıkartılıyor” dedi.
‘İŞSİZLİK FONU MEVCUT HALİYLE YANDAŞ ŞİRKETLERE TEŞVİK MEKANİZMASINA DÖNÜŞTÜ’
AK Parti tarafından Meclis’e getirilen düzenlemeyle “işsizlik fonundaki yağmanın teşvik adı altında işverenlere sunulacağını” savunan CHP Genel Başkan Yardımcısı Ağbaba “Fon mevcut haliyle işsize destek değil, işverene ve yandaş şirketlere teşvik mekanizmasına dönüşmüştür. 2018 yılından itibaren İŞKUR İşsizlik Sigorta Fonu’ndan işverenlere teşvik ve destek ödemeleri adı altında 40 Milyar TL’den fazla kaynak aktarılmasına rağmen 2018 yılından itibaren istihdamın korunması bir yana, istihdamda sürekli olarak azalış meydana gelmiştir. TÜİK temmuz ayı iş gücü verilerine göre istihdamın son bir yılda 1 milyon 254 bin kişi azalması bu durumun en net göstergesidir” ifadelerini kullandı.
’25 YAŞ ALTI VE 50 YAŞ ÜZERİ ÇALIŞANLARIN BELİRLİ SÜRE İSTİHDAM EDLİMESİNİN ÖNÜ AÇILIYOR’
Teklifte belirli süreli iş sözleşmesi ve “25 yaş altı 25 yaşından küçük olup hizmet akdine tabi olarak bir veya birden fazla işveren tarafından 10 günden az çalıştırılanlar” için yaşlılık aylığı primi ödeme zorunluluğunu kaldırıldığını hatırlatan Ağbaba, teklifin anayasayı ihlal ettiğini belirterek şunları belirtti:
“TBMM Plan ve Bütçe komisyonunda kabul edilen 28 ve 32. Maddeler iş güvencesinin olmadığı, kıdem ve ihbar hakkının ortadan kalktığı, düşük ücret stratejisine dayanan güvencesiz bir istihdam biçiminin yaygınlaşmasına neden olacaktır. Ayrıca maddeler bireysel iş hukuku, toplu iş hukuku ve sosyal güvenlik hakkını zedeleyici nitelikte olup, Anayasa’ya aykırılıklar taşımaktadır. Madde 28 ile ‘belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir neden olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamamaktadır’ hükmü değiştirilerek, belirli süreli iş sözleşmesinin süre sınırı ve objektif nedenlere bağlı olarak gerçekleştirilmesi koşulu ortadan kaldırılmakta, 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanların belirli süreli olarak istihdam edilmesinin önünü açmaktadır.”
‘İŞ GÜVENCESİ KAPSAMI DIŞINDA KALACAKLAR’
“Mevcut iş kanunu hükümlerine göre iş güvencesi, belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, en az 30 işçinin çalıştığı iş yerleri için, en az 6 aylık kıdem hakkına sahip olan işçiler için geçerlidir. Bahsi geçen tasarının Meclis’te kabul edilmesi durumunda 25 yaş altı gençler ve 50 yaş üstü çalışanlar iş güvencesi kapsamının dışında kalacaklardır. İşten çıkartıldıklarında işe geri dönüş davası açamayacakladır. Ayrıca bu yaş aralığında çalışan işçiler ile diğer yaş gruplarında çalışanlar arasında ayrıma neden olacak ve çalışma yaşamında bir nevi ikinci sınıf işçilerin oluşmasına neden olacaktır. Söz konusu Madde Anayasa’nın 49. Maddesi’nde yer alan ‘devletin çalışma barışını sağlamak için gerekli tedbirleri alır’ ifadesine aykırıdır. Ayrıca Madde Anayasa’nın 10. Maddesinde belirtilen eşitlik ilkesine de açıkça aykırılık teşkil etmektedir.
‘KIDEM VE İHBAR HAKKI FİİLEN ORTADAN KALDIRILIYOR’
Belirli süreli iş sözleşmeleri belirtilen süre içerisinde kendiliğinden sona erdiğini, işçinin kıdem ve ihbar hakkının da bulunmadığını hatırlatan Ağbaba sözlerini şu ifadelerle sürdürdü:
“Bu durumda 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanların kıdem ve ihbar hakkı fiilen ortadan kaldırılmaktadır. Yine söz konusu Madde Anayasa’nın 10. Maddesinde belirtilen eşitlik ilkesine aykırıdır. Ayrıca belirli iş sözleşmeleri belirli bir dönem için geçerli olduğundan, sendikalaşma ve toplu sözleşme hakkı da fiili olarak bu iş yerlerinde ortadan kalkacaktır. Söz konusu bu Madde de Anayasa’nın 51. Maddesinde yer alan Sendika Hakkına ve yine Anayasa’nın 53. Maddesinde belirtilen Toplu Sözleşme Hakkına aykırılık taşımaktadır. Son olarak normal çalışma düzeninden kısmi ve belirli süreli iş sözleşmelerine geçirilecek olan işçilerin ücret düzeylerinde esaslı değişiklikler meydana gelecektir. Bu durumda Anayasa’nın 55. Maddesinde belirtilen ‘ücrette adaletin sağlanması’ ilkesine aykırılık oluşacaktır.” (DUVAR)