Arjantinli efsane devrimci Ernesto Che Guevara ‘nın daha önce hiçbir yerde yayınlanmayan günlüğü, eşi Aleida March başkanlığında Che Guevara Etüd Merkezi ile birlikte hazırlanarak kitap haline getirildi.

Che Guevara ‘nın doğum yıl dönümü 14 Haziran ‘da yayınlanan ve daha da anlamlı hale gelen günlükte Che Guevara’nın daha önce hiçbir yerde bulunmayan anıları ve notları yer alıyor.

Aleida March tarafından hiç değiştirilmeden yayına hazırlanan günlüğün piyasaya çıkmasıyla birlikte büyük ilgi göreceği düşünülürken, günlük Che Guevara ‘yı daha yakından tanımak için büyük bir fırsat olacak.

Ernesto Che Guevara Kimdir ?

Ernesto Che Guevara, İspanyol ve İrlanda asıllı bir ailenin beş çocuğunun en büyüğü olarak Arjantin’in Rosario şehrinde 14 Haziran 1928 yılında doğdu. Çocukluğunda bile dinamik kişiliği ve radikal görüşleriyle herkesin dikkatini çeken Che Guevara, yaşamı boyunca onu etkileyecek olan astım krizlerinden ıstırap çekse de mükemmel bir atlet idi.

Rugby oynamayı da çok seven Che Guevara, ergenlik döneminde satranç ve edebiyat ile de ilgilendi. Ergenliğinin son dönemlerinde fotoğrafçılığa merak saldığı bilinen Ernesto Che Guevara vaktinin önemli kısmında insanları, gittiği yerleri ve sonraları da arkeolojik alanları fotoğrafladı.

Che Guevara , tıp öğrenimi için 1948’de Buenos Aires Üniversitesi’ne girdi. Tıp eğitimi alırken Latin Amerika’yı baştan başa dolaşan ve bu sayede birçok insanın karşı karşıya kaldığı yoksulluğu doğrudan gözlemleyebilen Che Guevara, Mart 1953’te diplomasını alarak mezun oldu.

Marksizm’i inceledi

Latin Amerika gezileri boyunca halkın yoksulluğundan oldukça fazla etkilenen Che Guevara, kitlelerin yoksulluğunu, baskıyı ve güçsüzlükleri yakından gözlemledi ve bu deneyimler sonucunda bölgedeki ekonomik eşitsizliği ortadan kaldırmanın tek yolunun devrim olduğunu düşündü. Marksizm’i incelemeye başladı ve Başkan Jacobo Arbenz Guzmán’ın önderliğinde Guatemala’nın sosyal devrimine katıldı.

Che Guevara, 7 Temmuz 1953’te, Bolivya, Peru, Ekvador, Panama, Kosta Rika, Nikaragua, Honduras, ve El Salvador’dan geçip Aralık ayının son günlerinde Guatemala’ya vardı. Che Guevara, bu dönemlerde, Arjantinlilere özgü, “hey”, “dostum”, “birader” anlamına gelen “che” ünlemini çok sık kullanması nedeniyle ünlü “Che” takma adını kullanmaya başladı.

Che Guevara 1959 yılında Küba’da yönetimi ele geçiren Fidel Castro’nun askerî nitelikli 26 Temmuz Hareketi’nin bir üyesi oldu. 2 Haziran 1959’da, 26 Temmuz Hareketi’nin Küba doğumlu bir üyesi olan ve 1958 sonlarından beri birlikte yaşadığı Aleida March ile evlendi.

1959 yılından itibaren Guevara Küba’dan, diğer ülkelerdeki devrimci hareketlere yardım etti ama bunların tümü başarısızlıkla sonuçlandı. İlk deneme Panama’da yapıldı, diğer bir eylem de 14 Haziran’da Dominik Cumhuriyeti’nde yapıldı.

Alberto Korda ‘nın çektiği ünlü Che Guevara fotoğrafı 

1960 yılında Che Guevara ‘’La Coubre’’ silah gemisi patlamasında kurbanlara yardım etti. Kurtarma operasyonu sırasındaki ikinci patlamayla birlikte yüzü aşan ölüler için yapılan  cenaze töreninde Alberto Korda Che’nin ünlü fotoğrafını çekmiştir.

1961 yılında Sanayi bakanı olarak görev yapan Che Guevara, Küba sosyalizminin açık ve kesin bir hale gelmesine yardımcı olarak ve ülkenin önde gelen kişileri arasına girdi.

1961 yılındaki Domuzlar Körfezi İşgali’nde Guevara çarpışmalara katılmamıştır. Fidel  Castro’nun emriyle Küba’nın en batısındaki Pinar Del Rio eyaletindeki bir kuvvetin başına geçti ve burada sahte çıkarma kuvvetini püskürttü.

Uluslararası gezileri

Aralık 1964′te Birleşmiş Milletler’de konuşma yapmak üzere Küba heyetinin başı olarak New York’a gitti. 17 Aralık’ta Paris’e uçtu ve üç aylık bir uluslararası geziye başladı. Bu gezi sırasında Çin Halk Cumhuriyeti, Birleşik Arap Cumhuriyeti (Mısır), Cezayir, Gana, Gine, Mali, Dahomey, Kongo-Brazzaville ve Tanzanya’yı dolaştı.

14 Mart’ta Küba’ya döndüğünde Havana havaalanında Fidel ve Raúl Castro, Osvaldo Dorticós ve Carlos Rafael Rodríguez tarafından sade bir törenle karşılandı.

“Arjantin’de doğdum, Küba’da çarpıştım ve Guetemala’da bir devrimci oldum”

İki hafta sonra Guevara kamu hayatından çekildi ve ardından tamamen ortadan kayboldu.

Ortadan kaybolması ile ilgili birçok iddia ortya atılan Che Guevara’nın nerede olduğu konusundaki spekülasyonlar 1966 yılı boyunca ve 1967′de de devam etti. Fidel Castro, Guevara’nın nerede olduğunu bildiğini ama açıklamayacağını belirterek, eski yoldaşının öldüğüne dair söylentileri reddetti ve Guevara’nın sağlığının çok iyi olduğunu da belirtti.

Guevara 9 Ekim 1967’de Vallegrande yakınlarındaki La Higuera’da Bolivya Ordusu’nun elinde iken öldürüldü. Son saatlerinde yanında bulunanlar ve onu öldürenler, yargısız infaz sonucu öldürüldüğüne tanıklık ettiler.

Che Guevara’nın son sözleri şöyle olmuştur: “Buraya beni öldürmeye geldiğini biliyorum. Vur beni korkak, yalnızca bir adam öldürmüş olacaksın.”

Fidel Castro Che Guevara ‘nın ölümünden sonra Küba’da üç günlük yas ilan etti. Guevara’nın ölümü Latin Amerika’daki ve üçüncü dünya ülkelerindeki sosyalist devrimci hareketlere indirilmiş ağır bir darbe olarak kabul edilir.