Yapma Mösyö
Sözde Ermeni soykırımını inkârı cezalandıran yasaya en sert eleştiriler, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin iktidar partisinden (Halk Hareketi Birliği-UMP) geliyor.
Sosyalist Parti ve Komünist Parti milletvekillerinin çoğunluğunun da “prensip olarak” desteklemeyeceklerini açıkladıkları, ancak parlamentodan geçmesine kesin gözüyle bakılan yasaya tepkiler şöyle:
Bu yasaya karşıyız
Bernard Accoyer (Meclis Başkanı) Bu yasaya karşıyım. Bu konuda yayınladığımız rapor açık. Ancak bu parlamentonun bir inisiyatifidir. Hükümet de bunu destekliyor. Ama şunu belirtmek isterim kesinlikle Ermeni soykırımını inkâr edenleri hedef alan bir yasa da değil. Komisyonda değişiklik yapılarak tüm soykırımlar için genelleştirildi. Teklif meclisten geçebilir ancak ilkbahara kadar yasalaşma şansı az.
Jean Pierre Raffarin (Eski Başbakan) Ben bu yasaya karşıyım. Tarihi güncel politikanın baskısıyla belirleyemezsiniz.
Bizim işimiz değil
Alain Juppe (Dışişleri Bakanı) Valerie Boyer’in önerisinin Anayasa Komisyonu’ndan geçmesine üzüldüm. Bu yasanın Bakanlar Kurulu’nda parlamento işleri değil, hükümet işleri altında ele alınmasından da rahatsızım. Bana göre bu bir hata. Türkiye son derece önemli bir müttefikimiz ve ekonomik olarak önemli bir partner. Şimdi Türkiye bunu hükümetin bir işi olarak algılayacak. (Bakanlar Kurulu’nun kapalı oturumunda söylemişti.)
Ruanda’ya yapalım
Axel Poniatowski (Meclis Dışişleri Komisyonu Başkanı) Uzun süredir ekonomik ilişkilerimiz harika gidiyor. Ama politik ilişkiler karmaşıktır. Türkiye, Suriye krizinin çözümünde önemli rol üstleniyor. Bu nedenle Türkiye ile müttefik olmak ve ilişkilerimizi düzgün yürütmek bizim çıkarımızadır. Ben 2001’deki soykırım yasasını destekledim. Belki bir gün biz de Ruanda soykırımı için aynı şeyi yaparız. Ama bunun ötesine gitmek, çok ileriye gitmek demek. Bu yasa vazgeçilmez değil.
Oy vermeyeceğim
Gerard Larcher (UMP’li Senato eski Başkanı) Parlamentonun rolü tarih yasası yapmak değildir. Aynı yasa hakkında daha önce ‘görüşülmezlik’ kararı alınmıştır. Hiç tereddütsüz bu yasaya oy vermeyeceğim.
Sovyetleştirme
Jacques Myard (UMP Yvelines Milletvekili) Bu girişim tam anlamıyla tarihin Sovyetleştirilmesidir. Düşünceye, düşünce ruhuna karşı işlenmiş bir suçtur.
Jean Auclair (UMP Cruese Milletvekili) Kendi sırtımıza hançer saplıyoruz. Şimdi Türkler çok kızgın.
Siyasi oylama bugün 10.30’da
2001 yılında sözde Ermeni soykırımını resmen kabul eden Fransa, bugün “Yasalarca kabul edilmiş soykırımların inkârını” yasaklayan, işleyenleri 1 yıl hapis ve 45 bin Euro’ya kadar para cezasına çarptıran yasa tasarısı Fransız Ulusal Meclis’nde oylanacak ve salt çoğunluk aranacak. Oylamaya 3 milletvekili katılırsa bile 2’sinin evet oyu tasarıyı kanun haline getirebilecek.
Senatoya gidecek
Tasarı senatoya geldiğinde ‘değişiklik önergesi verilmeden’ geçerse yasalaşabilecek. Değişiklik önergesi verirse yeniden ulusal mecliste ele alınacak. Parlamento yasayı görüştüğü akşam 9 Ocak’a kadar sürecek Noel tatiline girecek. Bu tarihte parlamentodan geçen yasa senatoya sevk edilecek. Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle her iki meclis de 22 Şubat’ta yeniden tatile girecek. Yasa bu tarihe kadar yetişmezse kadük (geçersiz) kalacak.
5 soruda inkâr yasası
Yasa neden değişti?
Fransa Ulusal Meclisi’nin Anayasa Komisyonu’nda bir yıldır görüşülen tasarı ilk önce “Irkçılıkla mücadele ve Ermeni soykırımını inkâr edenlerin cezalandırılmasına ilişkin yasa tasarısı” başlığını taşıyordu. Ancak komisyon Türkiye’den gelecek tepkilerle adını “Yasayla kabul edilen soykırımların inkârının cezalandırılmasına ilişkin yasa” olarak değiştirilerek Yahudi soykırımını inkârına ilişkin suçları da kapsar hale getirildi.
Yasa ne getiriyor?
İktidar vekili Valerie Boyer’in sunduğu ve hükümetin de desteklediği yasa tasarısı, ‘Fransa’da varlığı yasayla kabul edilen Ermeni soykırımını inkâr edenlere en fazla 1 yıla kadar hapis ve 45 bin Euro’ya kadar para cezası verilmesini’ öngörüyor. 2001’de 1915 olayları Ermeni soykırımı diye tanınmıştı.
Kimler dava açabilecek?
Soykırımı inkâr konusunda kamu davası açılamayacak. Ancak suçtan zarar gördüğünü ileri süren kişiler ya da dernekler dava açma yetkisine sahip olacak.
Kimler yargılanabilecek?
Yasaya göre, ikinci bir kişiyle konuyu tartışan her hangi bir Türk’ten, bunu bir panelde anlatan bir uzmana, konuyu araştıran bilim adamı ve tarihçilerden siyasetçilere ve bunu basın yoluyla yayan gazetecilere kadar, “Ermeni soykırımının olmadığını, hatta olması konusunda şüpheleri olduğunu” açıklayan herkes yargılanabilecek. Ancak yasanın nasıl uygulanacağı, yasa çıktıktan sonra ilgili bakanlık tarafından yayınlanacak yönetmelik ve genelgeler ile netlik kazanacak.
Basına da ceza var mı?
Yasayla, 1881 tarihli Basın Yasası’na da atıfta bulunularak, inkârın basın yayın yoluyla yayınlanması da yasaklanıyor. Bu durumda medyada yer alabilecek “sözde soykırım” ifadesi Fransa’da suç teşkil edecek. Yayın kuruluşu da kanun karşısında sorumlu tutulacak. Ancak yargılama usulleri ve cezalar çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenecek.