Cum. Mar 29th, 2024

Eylül ayında The Cut için bir makale kaleme alan model ve aktris Emily Ratajkowski, 20 yaşındayken fotoğrafçı Jonathan Leder tarafından fotoğraf çekimi esnasında cinsel saldırıya maruz kaldığını açıklamıştı. Ünlü model yazısında, Leder’ın o gün çektiği çıplak polaroid fotoğrafları izinsiz olarak galerilerde sergilediğini ve kitabına bastığını da öne sürmüştü.

New York Times’a açıklamalarda bulunan başka kadınlar da Leder ile benzer deneyimler yaşadıklarını anlattı. Ancak öncelikle orijinal hikayeyi hatırlamakta fayda var.

Ratajkowski, kitabın çıkışından kısa bir süre sonra 30 Kasım 2016’da konuyla ilgili olarak “Jonathan Leder tarafından yayımlanan fotoğraflar hakkında, kendisinin reklamını yapmamak adına, topluma açık bir platformda konuşmamak için direniyordum. Ancak yetti” ifadelerini kullanmış ve şunları şöylemişti:

“Bu kitap ve içindeki görseller kanunlara aykırı. İznim olmadan bu fotoğrafların kullanılması savunucusu olduğum görüşün tam karşısında duruyor. Cinselliklerini ve bedenlerini ne zaman ve nasıl paylaşacaklarına kadınlar karar verir.”

“Kendimi paparazzilerin merceklerinden görmeye, kendime aynada bakmaktan daha aşinayım. Ve imajımın, yansımamın bana ait olmadığını öğrendim.” -Emily Ratajkowski (Fotoğraf: Depo Photos)

Leder ise Ratajkowski’nin menajeri Natalie Smith ile bir sözleşme imzaladığını öne sürmüş ve belgeyi New York Times’a sunmuştu. Bunun üzerine Ratajkowski, menajerinin herhangi bir belge imzalamadığını belirtirken avukatlarının da belgedeki imzanın sahte olduğunu tespit ettiğini belirtti.

Tüm bu süreci takip eden Kathleen Sorbara da 2013’te Leder ile gerçekleştirdiği iki fotoğraf çekimini anımsadı ve New York Times ile irtibata geçti. 18 yaşında çekilen fotoğraflarının üzerinden 7 yıl geçmişti.

Sorbara, artık bir iş kadını olarak kariyerini sürdürürken hala o fotoğrafların basit bir internet aramasıyla ulaşılabilir olmasından muzdarip. Leder’ın adını Instagram’da etiketlerde aradığında karşısına çıkan fotoğraflarının yanı sıra bir Japon firmasının fotoğraflarını tişörtlere basıp sattığını görünce Sorbara, “Bunun bir sonu olmalı” diye düşündü: “Bu ahlaksız. Sanatsal bir projede bir iş birliği yaptığınızda karşılıklı bir güven ilişkisi oluyor özellikle kendi çıplak bedeniniz de projenin bir parçasıysa…”

KİLİT UNSUR: SÖZLEŞME
Herhangi bir sözleşme imzalamamıştı. Aslında bu, fotoğraf çekimlerinin genelinde bir standart değil. Genellikle ajansların hallettiği bu ‘kağıt işleri’ pek önemsenmiyor. Özellikle günümüzde hem ülkemizde hem de dünya çapında belki Instagram çevresinde daha ünlenmek, belki modellik kariyeri inşa etmek belki de bir sanat projesinin parçası olmak isteyen ve ‘fotoğrafçıların’ çekimlerine katılan gençlerin çok azı sözleşme imzalamaları gerektiğinin ve ciddi hakları olduğunun farkında.

Ratajkowski’nin makalesine geri döndüğümüzde genç manken Leder’ın eşi ve iki çocuğuyla yaşadığı evde gerçekleşen çekimden sonra Leder’ın verdiği şaraplar nedeniyle sarhoş olduğunu ve Leder’ın kendisini taciz ettiği o günü tüm korkunç detaylarıyla aktarıyordu. Bu şoke eden ifadelerin ardından Leder aleyhindeki iddiaların da sayısı arttı. Şikayetler, fotoğrafların sürekli olarak kamuya açık mecralarda kullanılmasından tacize kadar geniş bir yelpazede toplanıyor.

Leder, iddialar hakkında bir cevap vermedi. Daha önce Terry Richardson, Bruce Weber, Mario Testino ve Patrick Demarchelier gibi ünlü fotoğrafçılar da suçlamalara maruz kalmıştı. Leder olayında olanın aksine bu isimler hakkında açılmış bir dava bulunmuyor.

New York Times’a, Leder’ın eski eşi ve Leder’ın çıkardığı Jacques adlı derginin genel yayın yönetmenliğini yapan Danielle Hettera ve aktris Nola Palmer da konuştu. İki isim de yaşadıkları baskı ve taciz süreçleri ile yaşadıkları korkuyu aktarıyordu.

‘KENDİNİ SATIN ALMAK…’

Tüm cesaretiyle konuya dikkat çeken Emily Ratajkowski’nin yazımıza da konu olan The Cut için yazdığı makalede, tüm bu skandalın yanında, başlığa çıkan konu ise bir modelin kendi görseline ne zaman sahip olabileceği konusu.

“Buying Myself Back: When does a model own her own image?” / “Kendimi Geri Satın Almak: Bir model ne zaman kendi ‘imajının’ sahibi olur?”

Polonya asıllı İngiliz model, bir paparizzinin çektiği fotoğrafını Instagram’da paylaştığı için foto muhabirinin kurumu tarafından 150 bin dolarlık bir telif davasının tarafı olduğunu anlatıyordu. Yüzünü kapatan dev bir çiçek taşıdığı esnada fotoğraflanan Ratajkowski, bu fotoğrafı ilgi çekici bulup Instagram hikayesinde “sonsuza kadar modum” ifadesiyle paylaşmıştı. Fotoğrafı kullanırken tahribat yaptığı için 150 bin dolar değerinde bir dava ile karşı karşıya kalan ünlü model şöyle yazdı:

ʻʻ

‘Paparazzilerle olan ilişkimi anlattığı için, buketi bir kalkan olarak kullandığım fotoğrafımı Instagram hesabımda yayınladım ve bana şimdi bunun için dava açıldı. Kendimi paparazzilerin merceklerinden görmeye, kendime aynada bakmaktan daha aşinayım. Ve imajımın, yansımamın bana ait olmadığını öğrendim.’
Emily Ratajkowski

Bu oldukça absürt olay ve çarpıcı paragrafın yanı sıra genç model başından geçen bir başka ilginç olayı daha aktarıyordu.

INSTAGRAM POSTLARINDAN TABLOLAR YAPMAK…

Popüler kültür trollemesi için yola çıkan Richard Prince adlı sanatçı, 2014’te “Instagram Tabloları” adında bir sergi açmıştı. Sergideki görsellerin tamamı, ünlülerin Instagram paylaşımlarının dev kanvaslara basılmış hallerinden ibaretti.

Erkek arkadaşıyla sergiye davet edilen Emily Ratajkowski, kendi fotoğrafını da sergide buldu. Nasıl hissetmesi gerektiğini bilmiyordu ancak erkek arkadaşının da dediğine gör böyle bir sanat projesinde yer almak gurur verici olsa gerekti. Richard Prince önemli bir sanatçıydı.

View this post on Instagram

A post shared by Emily Ratajkowski (@emrata)

UCLA’de sanat okumuş olan Emily Ratajkowski de bunun farkındaydı ancak foto modellik ile para kazanan biri olarak fotoğrafının sergilenmesi ve inanılmaz bir meblağa satılıyor olması oldukça ilginç bir durumdu. Sergilenen Instagram paylaşımı için 80 bin dolar isteniyordu. Ünlü model bu ilginç durumu şöyle aktarıyor:

ʻʻ

‘O ya da ben, benim kendi fotoğrafımı geri satın almalı mıydık, bu düşünce bana garip geliyordu -özellikle, o zamana kadar kendimi dünyaya nasıl sunacağımı kontrol edebileceğim tek yermiş gibi hissettiğim, özerkliğimin mabedi Instagram’da paylaştığım bir fotoğrafı… O fotoğrafı her gün görmek isteseydim, profilime bakabilirdim.’
Emily Ratajkowski

Mevzu bahis “tabloyu” bir koleksiyoner satın aldı ancak Richard Prince, Emily Ratajkowski’nin bir başka fotoğrafını daha sanat eserine dönüştürdü. Genç model, bir koleksiyonerin satın almasını daha garip bulduğu için Sports Illustrated’da çıkan ve Instagram hesabından paylaştığı bir fotoğrafına erkek arkadaşıyla yarı yarıya bölüşerek 80 bin dolar ödedi. Elbette tablo, sadece fotoğraftan ibaret değildi. Görselin altında Richard Prince’in paylaştığı yorum da yer alıyordu.

Kulağa absürt gelen bu hikayelere rağmen, tabloda resmedilen veya fotoğrafı çekilen bir modelin çıkan sonuçta ne kadar ve nasıl hak sahibi olacağı konusunda tartışma uzun bir süredir devam ediyor. Bu noktada, bu devasa sektör içerisinde yapılacak sözleşmeler bağlayıcı olarak öne çıkmakta.

By Usta

<<- Kızlar Baklavalı erkekleri sever diye duyduktan sonra elinde baklava tepsisiyle gezen