Çin’de büyük bir kavga yaşanıyor… Ülkenin en zengin insanı, ticaret devi Alibaba’nın kurucusu Jack Ma’nın devlet başkanı Xi Jinping arasındaki gerginlik sonucunda Ma’nın şirketinin borsaya açılması işlemi durduruldu. İddialara göre 56 yaşındaki Jack Ma üst düzey bürokratların bulunduğu bir toplantıda yönetimi açıktan eleştirdi. Ma, “Çin’in finansal sisteminde sistemik bir risk yok. Çin finansının bir sistemi yok” ifadelerini kullandı. Ma aynı toplantıda Çin’deki bankaların ‘tefeci bir zihniyete’ sahip olduğunu da söyledi. Ne olduysa bundan sonra oldu…

Çinli finansal teknoloji şirketi Ant Group’un Şanghay ve Hong Kong borsalarındaki halka arzlarının şok bir kararla durdurulmasının perde arkasına ilişkin Amerikan The Wall Street Journal gazetesinde çarpıcı bir iddia yer aldı.

Konuya dair bilgi sahibi olan Çinli yetkililere dayandırılan habere göre, 58,8 milyar dolarlık servetiyle Çin’in en zengin kişisi ve Alibaba ile Ant Grup’un patronu Jack Ma’nın 24 Ekim’de yaptığı konuşmada yetkilileri açık açık eleştirmesi üzerine Çin Devlet Başkanı Xi Jinping bizzat devreye girdi ve Ant Grup’un halka arzını durdurdu. Halka arza izin verilseydi Ma’nın şirketinin borsaya açılmasından 34 milyar dolar gelir elde edilecekti. Bu da şirketi tarihin en büyük halka arzına imza atan kurumu yapacaktı.

DEVLET BAŞKAN YARDIMCISI’NIN KARŞISINDA ELEŞTİRİLERİNİ SIRALADI

Söz konusu konuşmanın yapıldığı forumda Çin Devlet Başkan Yardımcısı Wang Qishan, Çin Merkez Bankası Başkanı Yi Gang ve bazı kamu bankalarının üst düzey yöneticileri de hazır bulunmuştu.

WSJ’ye göre, 56 yaşındaki Ma’nın konuşması, devlet yetkililerini ve düzenleyici kurumların yöneticilerini kızdırırken, Ma ile devlet yetkilileri arasında yıllardır yaşanan gerilimde bardağı taşıran son damla oldu.

Habere göre, devlet yetkilileri, Ma’nın etkisinin artmasından ve onun sahibi olduğu dijital ödeme şirketinin hızla büyüyerek devasa bir hacme ulaşmasından rahatsızdı.

Ma’nın Şangay’daki forumda tartışma yaratan konuşmasından bir kare / Fotoğraf: Reuters

BANKALARI DA HEDEF ALDI

21 dakikalık konuşmasında Ma, Pekin yönetiminin finansal riskleri kontrol altına almak üzere attığı adımları eleştirerek “Çin’in finansal sisteminde sistemik bir risk yok. Çin finansının bir sistemi yok” ifadelerini kullandı.

Düzenleyicileri doğrudan hedef alan Ma, “Düzenleyiciler sadece risklere odaklanıyor ve gelişimi göz ardı ediyor” dedi.

Büyük Çin bankalarını da “tefeci zihniyetine sahipler” sözleriyle hedef alan Ma, bankaların çok sayıda girişimciye zarar verdiğini öne sürdü.

Söz konusu konuşma, Çin’de sosyal medyada viral haline geldi ve cesaretinden ötürü Ma birçok kişi tarafından takdir edildi ancak üst düzey yetkilileri kızdırdı.

Jinping’in talimatıyla 31 Ekim’de bir araya gelen finansal otoriteler, 2 Kasım’da Ma ve Ant Grup yetkilileriyle toplantı yaptı.

HALKA ARZI DURDURAN KONUŞMA

Ma, Devlet Başkanı Jinping’in “Başarı benden gelmek zorunda değil” cümlesini alıntıladı ve Çin’in finansal sorunlarının inovasyonla çözümüne yardımcı olmak istediğini söyledi.

Ma konuşmasında, giderek daha sıkı hale gelen finansal düzenlemelerin teknolojik gelişmeyi engellediğini öne sürerek açıktan hükümeti eleştirdi.

Konuşmaya dair haberleri okuyan Devlet Başkanı Jinping, öfkelendi ve Ant Grup’un halka arzı konusunda soruşturma talimatı verdi. 3 Kasım’da halka arzın durdurulması kararı açıklandı.

Konuyla ilgili WSJ’nin sorularına Ant Grup, Jack Ma ve Çinli hükümet yetkililerinden yanıt gelmedi.

NÜFUSUN YÜZDE 70’İ KULLANIYOR

WSJ’ye konuşan Çinli yetkililere göre, Çinli düzenleyiciler, uzun süredir Ant’ın dizginlenmesini ve kontrol altına alınmasını istiyordu.

Ant Grup’un bünyesinde yer alan ve Çin nüfusunun yüzde 70’i tarafından kullanılan dijital ödeme uygulaması Alipay, Çin’in finansal sistemini alt üst etmişti.

Geleneksel bankaların tabi olduğu sıkı düzenlemeler ve sermaye kurallarından azade olan Alipay’ın kredi verdiği küçük işletme sayısı 20 milyona, birey sayısı 500 milyona ulaştı.

Alibaba’nın piyasa değeri bu yıl 800 milyar doları aştı. Şirketin değeri son altı yılda dörde katlandı.

ANT’IN GÜÇLÜ YATIRIMCILARI VAR

WSJ’ye göre, Çinli finansal düzenleyicilerin Ant Grup’a dair dizginleme talepleri, Ma’nın Çin’in üst düzey yetkilileri arasındaki güçlü bağlantıları nedeniyle karşılık bulmuyordu.

Ant’ın yatırımcıları arasında, Çin’in ulusal emeklilik fonu, Çin Kalkınma Bankası ve ülkenin en büyük yatırım bankası Çin Uluslararası Sermaye Şirketi ile Çin’in eski devlet başkanı Jiang Zemin’in torunu Alvin Jiang’ın ortağı olduğu özel yatırım fonu Boyu Capital de bulunuyor.

“O KONUŞMA TETİKLEDİ”

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) eski Çin masası şefi ve Cornell Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Eswar Prasad, “Ant ile hükümet arasındaki ilişki karmaşık. Hükümet kurumları artık Ant’ı dizginlemek için çok fazla büyük ve etkili olarak görmüyor. Ma’nın Ekim’de yaptığı konuşma hükümeti harekete geçme konusunda tetikledi” dedi.

Çinli Ant Group hisseleri halka arz öncesi bireysel yatırımcılardan yaklaşık 3 trilyon dolarlık talep alırken, halka arz büyüklüğü de 34,5 milyar dolar olarak belirlenmişti.

Eskiden İngilizce öğretmeni olan Ma, 1999 yılında kendi dairesinde e-ticaret şirketi Alibaba’yı kurmuş ve şirket 2014 yılında New York borsasında halka arz edilmişti.

Jack Ma, geçen yıl 40 bin Alibaba ve Ant çalışanının katıldığı buluşmayla emekliliğini açıklamış ve sahne alıp şarkı söylemişti.

Ant Grup’un genel merkezi, Hangzhou / Fotoğraf: Reuters