Çarpıntı, kalp atımlarının kişi tarafından hissedilmesi olarak tanımlanıyor. Fizyolojik durumlardan da kaynaklanabilen çarpıntı, ritm bozukluğu ve kalp hastalıklarının belirtisi olabiliyor.
Kalp, sinüs nodundan çıkan ve tüm kalp kası içinde yayılan elektrik uyarıları ile 1 dakikada 60-100 defa düzenli olarak (ritmik) gevşeyip kasılarak akciğer atardamarına ve aort damarına kan pompalar.
Bu atımların sayısı normalden daha az ya da daha çok olursa, düzenliliğini kaybederse ya da normalden daha güçlü kasılmalar olursa kalp atımları kişi tarafından hissedilerek çarpıntı olarak algılanabilir.
Her çarpıntı şikâyetinin altında ritm bozukluğu olmayabileceği gibi önem düzeyi değişiklik gösteren ritm bozuklukları, kalp ve kalp dışı hastalıklar ya da gebelik gibi fizyolojik durumlarda görülebilir. Bazı hastalarda ise ritm bozukluğu olmasına rağmen çarpıntı ya da başka bir şikâyet hissedilmeyebilir.
Çarpıntı şikâyeti ile başvuran hastaların tarif ettiği yakınmalar farklı olabilir. Kalbin hızlı atması, kalp atımlarının normalken kuvvetli bir atımdan sonra duruyor gibi olup tekrar normale dönmesi, kalp atımlarının ya da nabzın düzensiz olması, kalp atımlarının yavaş ve güçlü şekilde olması, aniden başlayan ve aniden sonlanan çarpıntı atakları gibi. Bu şikâyetlere nefes darlığı, göğüste baskı hissi, göğüs ağrısı, sersemlik, baş dönmesi ve bayılma eşlik edebilir.
ÇARPINTI HİSSİNE BİRÇOK FAKTÖR NEDEN OLABİLİR
Ritm bozukluğu ile ilişkisi olmayan çarpıntı nedenleri: Panik bozuklukları, hipertirodi, hipoksi (kanda oksijen düzeyinin düşmesi), hiperkapni (kanda karbondioksit düzeyinin yükselmesi), hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü), ateş, kansızlık, gebelik, kalp yetmezliği, mitral kapak prolapsusu, ciddi aort ve mitral kapak yetersizlikleri.
Ritm bozukluğu ile ilişkili çarpıntı nedenleri: Paroksismal supraventriküler taşikardi, hızlı/yavaş/normal ventrikül hızlı atrial fibrilasyon, atrial ekstra atımlar, ventriküler ekstra atımlar, ventriküler taşikardi, sinüs taşikardisi, sinüs bradikardisi, atrioventriküler bloklar.
Görüldüğü gibi çarpıntı birçok kalp ve kalp dışı hastalığın sinyali olabileceği için dikkatle değerlendirme gerektirir. Hastaların bir kısmında öykü, fizik muayene ve elektrokardiyografi tanı için yeterli olsa da ekokardiyografi ve laboratuar tetkikleri (tam kan sayımı, biyokimya, tiroid fonksiyon testleri, kan gazı) tamamlayıcı tanı araçları olarak kullanılmalıdır. Ekokardiyografi ile kalp yetmezliği, mitral kapak prolapsusu ve hiperdinamik dolaşım durumlarına neden olan kalp kapağı hastalıkları araştırılır. Çarpıntı esnasında ortaya çıkan göğüs ağrısı koroner arter hastalığı ile ilişkili olabilir.
RİTM BOZUKLUĞU NASIL TESPİT EDİLİR?
Bazı hastalar zaman zaman olan çarpıntıdan yakınırlar. Bu hastalar için 24 saatlik Holter EKG ve 15-30 günlük olay kaydedici adı verilen cihazlar kullanılmaktadır. Her iki cihaz da bir cep telefonu büyüklüğünde olup hastaya bağlandıktan sonra kişi normal hayatına dönmektedir. Holter EKG 24 saat süresince kalp ritmini kaydeder. Olay kaydedici cihazın ise bir butonu vardır. Hasta çarpıntı hissettiği zaman bu butona basar, cihaz butona basıldıktan bir süre öncesi ile sonrası döneme ait kalp ritmini hafızasına kaydeder. Bilgisayar aracılığıyla her iki cihazın kaydettiği bilgiler değerlendirilir ve varsa bir ritm bozukluğu tespit edilir.
TEDAVİ RİTM BOZUKLUĞUNUN ÖZELLİĞİNE GÖRE YAPILIYOR
Tedavide çarpıntıya neden olan durumların varsa belirlenmesi ve mümkünse ortadan kaldırılması çok önemlidir. Ritm bozukluğu tespit edilirse, ritm bozukluğunun özelliğine göre ilaç tedavisi başlanır. Kalp pilleri veprogramlı elektrik şoku veren defibrilatör-kardiyoverter özellikli kalp pilleri ise tedavide kullanılan diğer yöntemler. (Bayındır Sağlık Grubu)