Türkiye, yaptırımları bundan sonraki gelişmelere bağlı olarak kademelendirdi. Fransa yasada ısrar ederse Airbus ihalesi askıya alınacak, Sarkozy’ye hava sahası sınırlaması gelecek
Aydın Menderes vefat etti (Son Detaylar)
Fransız Meclisi’nin kabul ettiği sözde soykırım’ın inkârını suç sayan kararın ardından uygulamaya konulacak yaptırımların ayrıntıları belli oldu. Türkiye, yaptırımları bundan sonraki gelişmelere bağlı olarak kademelendirdi. Bunun için hedefte önce Senato ardından da Franca Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy var. Kararın Senato’dan geçmesi halinde milyarlarca doları aşan Airbus uçaklarının alınmasına ilişkin karar da askıya alınacak. Eğer Senato’dan geçen karar Sarkozy tarafından da onaylanırsa, Türkiye, Sarkozy’nin Türk hava sahasını kullanmasını da sınırlandıracak. Türkiye‘nin Fransa‘ya yönelik kademeli yaptırım kararlarına ilişkin ayrıntılar Başbakan Tayyip Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu‘nun önceki gün yaptığı toplantıda netleşti. Buna göre Türkiye‘nin hedefinde öncelikli olarak Senato olacak. 348 üyeli Fransız senatosu Ocak ayında göreve başlayacak. Kararın Senato’da kabul edilmesi halinde Ankara ikinci planını uygulamaya koyacak. THY’nin almayı planladığı Airbus uçakları ile ilgili kararın da askıya alınması bekleniyor. Sarkozy’nin Mayıs ayındaki seçimlere kadar kararı onaylamaması için Ankara‘nın girişimleri devam edecek. Sarkozy’nin yasayı onaylaması halinde:
Ekonomik işbirliği askıya alınacak
Siyasi ilişkiler en alt düzeye indirilecek
Askeri alanda uygulanan uçuş ve liman ambargosu, tarifeli seferleri kapsamayacak. Ancak Fransız devlet yetkililerin bazı sivil uçuşları ambargo kapsamına girebilecek.
Uluslararası platformda Fransa ile sürdürülen işbirliği askıya alınacak
AKPM’nin Nisan ayındaki bahar oturumunda Fransa karşıtı kararların kabul edilmesi için harekete geçilecek.
Türkiye kararın fikir ve ifade özgürlüğüne aykırı olduğunu belirterek, iptal için hukuki mücadele başlatacak
Sarkozy’nin Fransa‘daki göçmenler nezdinde oy kaybetmesi ve uluslararası alanda karizmasını çizmek için Cezayir ve Ruanda‘da yaşananların yeniden tartışılması girişimine destek verilecek. Başbakan Erdoğan’ın ilk etapta açıkladığı yaptırımlar, Sarkozy’i de kapsayacak. Askeri uçuşlara yönelik yıllık blok iznin kaldırılmasının ardından Sarkozy, Türk hava sahasını kullanarak Türkiye‘nin doğusundaki bir ülkeye gitmek istediği takdirde, Ankara bu sürecin rahat gerçekleşmemesini sağlayacak. Gül’ün telefonuna dahi çıkmayan Sarkozy’nin uçağına son ana kadar geçiş izni verilmeyecek. Sarkozy’nin Türkiye hava sahasını kullanması için nihai kararı Erdoğan ve Gül verecek. Gül’ün telefonuna dahi çıkmayan Sarkozy ararsa Ankara‘nın telefon hatları da meşgul çalacak.
Sarkozy: Türkiye saygı göstermeli
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Türkiye‘nin Fransa‘nın inancına saygı göstermesini istedi. Sarkozy, eski Çek Cumhurbaşkanı Vaclav Havel’in cenaze törenine katılmak üzere geldiği Prag’da, "Türk dostlarımızın inançlarına saygılıyım, büyük bir ülke, büyük bir uygarlık, bizim inançlarımıza saygı göstermeliler" dedi. "Fransa kimseye ders vermiyor, ama Fransa ders almak da istemiyor" diyen Sarkozy, ülkesinin her koşulda sükû netini koruması gerektiğini kaydetti. Nicolas Sarkozy, "Fransa izin istemiyor, Fransa‘nın inançları, insan hakları, hatıraya saygısı var" ifadesini kullandı. Öte yandan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Twitter’dan Sarkozy’ye verdiği yanıtta "Bizim inançlara saygımız var ama tarihi yorum ve entellektüel tartışmanın bir inanç halini alması bunun doğmaya dönüştürülmesi çağdışıdır" dedi.
Ankara’ya ‘itidal’ çağrısı
Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe, yasa teklifinin ülkesinin parlamentosunun alt kanadından geçmesiyle ilgili Ankara‘nın tepkilerinden sonra Türkiye‘yi "soğukkanlı ve itidalli" olmaya davet etti. Juppe, Bordeaux kentinde yaptığı açıklamada, "Fransa ile Türkiye arasındaki güven ve hatta dostluk ilişkilerini muhafaza etmek için çok neden bulunuyor, kelimeyi kullanmaya cesaret ediyorum, soğukkanlılık ve itidal çağrısı yapıyorum" dedi. Türk makamlarını, tepkili olmamaya çağırdığını ve aşırıya kaçan açıklamalar olduğunu söyleyen Juppe, "Bunun uygun bir girişim olmadığını düşünüyorum, ama meclis onayladı. Şimdi ilişkileri düzeltmeye çalışıyoruz. Zor olacak ama zamanın bunu çözeceğine inancım var" diye konuştu. Sosyalist Parti’nin cumhurbaşkanı adayı François Hollande de yasayı, Sarkozy’nin "seçim operasyonu" olarak niteledi.
‘Dünyanın şerifi değiliz’
İstanbul’da 1950 yılında doğan Fransız senatör Esther Benbassa, Ermeni iddialarının reddinin suç sayılmasını öngören yasa teklifinin kabul edilmesinin büyük bir hata olduğunu söyledi. SABAH’ın sorularını yanıtlayan Benbassa, "Siyasetçiler olarak bizim işimiz tarih yazmak değil, siyaset yapmak. Ben aynı zamanda bir tarih profesörüyüm ve 1915 olaylarının soykırım olduğunu düşünüyorum. Ermenilerin yaşadığı acılara büyük saygı duyuyorum. Ama bu konunun tartışılacağı yer Fransız parlamentosu değil" dedi. Benbassa, "Fransa dünyanın şerifi değil. Zaten 2001’de Ermeni soykırımını tanımıştık. Bunu bir adım daha ileri taşımanın anlamı yoktu" şeklinde konuştu.
Fransa her uçuş için ayrı izin alacak
Fransa’ya askeri yaptırımlar çerçevesinde Türkiye, bütün üst uçuş ve iniş kalkış izinlerini iptal edip, Fransız askeri uçaklarına her uçuş için ayrı izin uygulamasına geçti. Fransa, Afganistan‘daki üslerine Türkiye üzerinden asker sevk ediyor ve yıllık yaklaşık 180 saat uçuş gerçekleştiriyordu. Öte yandan Türkiye‘nin bu yıl içinde sonuçlandıracağı 4 milyar dolarlık uzun menzilli hava savunma sistemi ihalesinde İtalyan ortaklı Fransız firması MBDA’nın şansı azaldı. İhalede ABD, Çin ve Rusya‘nın yanı sıra İtalyan-Fransız ortaklı MBDA yarışıyor.
‘Meclis oyluyor Türkler gürlüyor’
Fransa Milli Meclisi’nde dün kabul edilen "Ermeni soykırım iddialarını kabul etmeyenlerin cezalandırılması" yasası sonrasında Başbakan Erdoğan’ın açıklamaları Fransa gündemini bir anda değiştirdi. Gazeteler dün ilk sayfalarını Türkiye‘ye ayırdı. Le Monde, "Fransa, Türkiye ilişkilerini gözden geçirecek" başlığını kullanırken iktidar partisi UMP’ye yakın Le Figaro ise "Türkiye, Fransa‘ya kızgın" başlıklı haberinde, "Türkiye Fransa ile husumeti başlatıyor" dedi. Sol eğilimli Liberation "Meclis oyluyor, Türkler gürlüyor’ manşetini atarak, Ankara‘nın Paris‘e misilleme hazırladığını duyurdu. Gazete, Meclis önündeki protestocu Türkler’in sözlerine le yaptığı röportajlara da geniş yer ayırdı. Sarkoz’ye yakınlığıyla bilinen Le Point gazetesi ise "Erdoğan, Fransa‘yı soykırımla tehdit etti" başlıklığını kullandı.