Gaziantep’teki tarihi binalar, Fransız zulmünün şahitliğini yapıyor. Kentteki tarihi binalarda, o günlerden kalma şarapnel ve mermi izleri hala duruyor.
Foto galeri için tıklayın
Gaziantep’teki tarihi binalar, Fransız zulmünün şahitliğini yapıyor. Kentteki tarihi binalarda, o günlerden kalma şarapnel ve mermi izleri hala duruyor.
1. Dünya Savaşı’nda kenti işgal eden, önlerine gelen canlı ve cansız her şeye zarar veren Fransız askerlerin yaptıkları katliamlar ve acımasızlıklar, tarihi kaynaklarda da açıkça yer alıyor.
Fransız askerlerinin kentte yaptıkları zulümler arasında halen belleklerde yer alanların başında Dokurcum Değirmeni olarak bilinen bölgede 14 çocuğu kurşunlayarak öldürdükleri katliam yer alıyor.
”Şahinbey ve arkadaşlarına yemek ve cephane götürüyorlardı”
Dokurcum Değirmeni, Gaziantep savunmasının Bayrak Şehidi Şahin Bey’in Fransız askerleriyle silahlı çatışmaya girdiği ve şehit düştüğü Elmalı Köprüsü’nün yaklaşık 300 metre doğusunda bulunuyor. Önemli ölçüde tahrip olan değirmende yaşanan olayı Gaziantepli Araştırmacı Adil Dai, ”Şahin Yavruları” başlıklı yazısında şöyle anlatıyor:
”28 Mart 1920. Şahin’in şehit olduğu gün, aynı tepenin eteğinde bir acı olay daha yaşandı. Şahin Bey ve çetelerine yiyecek getiren 14 genç çocuk, Dokurcum Değirmeni’nde saklandı. Şahin Bey ve çetelerini şehit eden düşman kuvvetleri Gaziantep‘e doğru ilerlerken bir grup Fransız askeri Dokurcum Değirmeni’ne geldi, 14 genci dışarı çıkardı, değirmenin önündeki dik kayaların önüne dizdi, ellerini birbirine bağladı. Silahsız 14 genci önce silahla taradılar sonra da süngülediler.”
Olayın ardından yıllar sonra Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Dokurcum Değirmeninde şehit olan 14 çocuğun anısını yaşatmak için ”14 Şehit Anıtı” yaptırdı.
”Cami cemaatine top mermisi attılar”
Fransız işgal kuvvetlerinin 91 yıl önce, Gaziantep savunması sırasında cami cemaatine attığı, ancak bir Antep evinin duvarına saplanıp kalan top mermisi bir ibret vesikası olarak tarihe tanıklık ediyor. Hamdi Kutlar Caddesi Boyacı Camisi’nin hemen karşısında bulunan bir Antep evinin çatısının altında duvara saplanan ve patlamayan top mermisi, hala saplandığı yerde duruyor.
Gaziantepli araştırmacı-yazar Murat Uğurluer, yaptığı açıklamada, bu top mermisinin ne zaman ateşlendiği konusunda aydınlatıcı bir kaynak bulunmadığını, bizzat Antep savunmasına katılan ve olayları ilk ağızdan anlatan Lohanlızade Mustafa Nurettin’in, ”Hubb’u İstiklalin Abidesi Gaziantep Müdafaası” adlı kitabında, 23 Nisan 1920 Cuma günü Fransızların, halkın camilerde olduğu bir sırada Boyacı, Hacı Nasır ve Musullu camilerini top ateşine tuttuğuna dair önemli bir bilgi bulunduğunu belirtti.
Gaziantep’teki bazı camilerin, özellikle Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı gün top ateşine tutulduğuna dikkat çeken Uğurluer, Boyacı Camisi’ne atılan top mermilerinden birinin de hemen caminin gerisinde bulunan Antep evinin duvarına saplandığını ve büyük bir şans eseri patlamadığını ifade etti.
Çınar ağaçlarını bile yaktılar
Gaziantep kent merkezinde Şehitler Abidesi’ne de yakın bir bölgede bulunan ve 16. yüzyılda yapıldığı bilinen Çınarlı Camisi’de Fransız askerlerinin zulmüne şahitlik eden tarihi mekanlardan biri. Caminin avlusunda bulunan çınar ağaçlarının da Fransız askerlerinin gazabından kurtulamadığı, askerlerin ağaçları yakıp küle çevirdiği tarihi belgelerde yer alıyor.