ÇİĞDEM YÜCESOY SUBAŞI

COVID-19 pandemisinin ekonomide yarattığı daralmanın aşılması ve vergi gelirlerinin artırılmasına yönelik oluşturulan “yapılandırma” programı merakla bekleniyor. AK Parti Grup Başkan Vekili Mehmet Muş’un “borç yapılandırması yapılacak” açıklamasının ardından gözler Meclis’e gelecek pakete döndü. DÜNYA Gazetesi’nin edindiği bilgiye göre merakla beklenen yapılandırma, bugün İşsizlik Sigortası ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’ne (Torba Kanun) eklenecek önergelerle son şeklini alıyor. Gazetemizin 20 Ekim tarihinde gündeme getirdiği “kasa affı ve matrah artışı masada” haberinin ardından beklenen düzenlemenin yapıldığı öğrenildi.

Başlangıçta sadece borç yapılandırması yapılacak denilse de, iş dünyası, vergi mükellefleri ve STK’lardan gelen yoğun talep üzerine Torba Yasa’ya; matrah ve vergi artırımı, kasa-ortaklar cari hesap düzeltmeleri, stok düzeltme gibi reel sektörün ve iş dünyasının beklediği düzenlemelerin de eklenmesi kararlaştırıldı.

Cumhurbaşkanı’na sunuldu

Kamuya olan borçların yapılandırması ile matrah ve vergi artırımı, kasa-ortaklar cari hesap düzeltmeleri, stok düzeltme gibi düzenlemeleri içeren önergelerin yer aldığı teklif, Cumhurbaşkanı’na sunuldu. Bakanların uygun görüş verdiği düzenlemelere, Ak Parti ve MHP teşkilatları ile iş dünyası ve STK’lardan gelen yoğun talepler nedeniyle Cumhurbaşkanı’nın da sıcak baktığı, bu önergelerin Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmekte olan Torba Yasa’ya eklenmesi talimatını verdiği öğrenildi.

Matrah ve vergi artırımı yapılması yararlananlara çok önemli bir avantaj sağlıyor. Matrah ve vergi artırımı yapılan vergilerde, ilgili yıllar için vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmasını engelliyor. Matrah veya vergi artırarak belli bir tutar ödeniyor, bunun karşılığında incelenmeme garantisi sağlanıyor. Vergi uzmanları bu maddenin eklenmesiyle şirketlerin ilgili yıla ait yapılacak vergi incelemesini ortadan kaldırdığını, bir bakıma sigorta altına aldığını belirtiyorlar.

2015-2019 yılları için yapılacak

Matrah ve vergi artırımı düzenlemesinin 2015-2019 yılları için geçerli olması ve bu artırımların 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi ile KDV ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılması öngörülüyor.

Bu haliyle geniş bir kesimi içine alacağı belirtilen çalışmadan yaklaşık 2 milyon işletmenin yararlanması bekleniyor.

Gelir ve kurumlar vergisi için belirlenen matrah artırımı oranlarının ne şekilde uygulanacağı detaylarına da ulaştık. Buna göre; 2015 yılı için yüzde 35, 2016yılı için yüzde 30, 2017 yılı için yüzde 25, 2018 yılı için yüzde 20 ve 2019 yılı için yüzde 15 oranı uygulanacak. Matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacak. Artırımında bulunulan yıllara ait zararların yüzde 50’si siliniyor.

KDV artırımı için oranlar ise şu şekilde: 2015 yılı için yüzde 3,5, 2016 yılı için yüzde 3, 2017 yılı için yüzde 2,5, 2018 yılı için yüzde 2, 2019 yılı için de yüzde 1,5. KDV artırımı yapılan yıllar için de KDV yönünden vergi incelemesi yapılmayacak.

İşletme kayıtlarını düzeltme

Yapılacak düzenleme ile; işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar, kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mallar, kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların fiili duruma uygun hale getirilmesi imkanı sağlanıyor. Kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hesapları, yine yüzde 3 ödenerek düzeltilecek.

Ayrıca, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, fatura düzenlemeleri ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmelerine olanak sağlanıyor.

İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların vergi dairesine bildirilerek KDV ödenmesi koşuluyla kayıtlara alınmasına imkan sağlanıyor. Bunun için teslimleri genel KDV oranına (yüzde 18) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden yüzde 10, teslimleri indirimli orana (yüzde 1, yüzde 8) tabi makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtianın rayiç bedeli üzerinden ise tabi oldukları oranın yarısı (yüzde 0,5 veya yüzde 4) kadar KDV ödenmesi gerekiyor. Borç yapılandırması, matrah ve vergi artırımları ile diğer düzenlemelere başvurular ocak ayında başlayacak.

VERGİDEN SİGORTA VE TRAFİK CEZALARINA KADAR KAPSAMDA NELER YER ALACAK?

• VERGİ ve vergi cezaları, bazı idari para cezaları, trafik para cezaları, ecrimisil ile öğrenim ve katkı kredisi gibi bazı kamu alacakları, gümrük vergileri ve bu vergiye ilişkin idari para cezaları, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi fer’i alacaklar.

• ASKERLİK KANUNU, Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Mahallî İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Karayolu Taşıma Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun gereğince verilen idari para cezaları.

• BELEDİYELERİN idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacaklar.

500 MİLYAR CİVARINDA BORÇ YENİDEN YAPILANDIRILACAK

• BUGÜNDEN itibaren komisyonda görüşülmeye başlanacak düzenleme ile kamuya olan 500 milyar TL civarındaki borcun yeniden yapılandırılması öngörülüyor. Borç yapılandırmasından yaklaşık 4–4,5 milyon kişinin yararlanması bekleniyor. Vergi, trafik, öğrenim ve katkı kredisi gibi bazı kamu alacaklarının yanı sıra gümrük ve sigorta prim cezalarının da Torba Yasa’da geniş bir yapılandırma bulunuyor. Komisyonda verilecek önergelerle kapsamın biraz daha genişleyeceği tahmin ediliyor. Yetkililerden edindiğimiz bilgilere göre, borç yapılandırmasında ilk altı aylık bir ödemesizlik süresi ve sonrasında 60–72 aylık uzun bir taksitle ödeme imkanı da verilmesi gündemde. Buna ilişkin son karar, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda alınacak.