Dağlarından yağ, ovalarından bal akan, birçok medeniyete ev sahipliği yapan antik şehir Aydın’ın kültürel zenginlikleri Aydın Gastronomisi Kitabı’nda toplandı. Gastronomi alanında çok sayıda değerli ismin katkılarıyla hazırlanan kitap, şehrin sadece yemeklerini değil kültürel izlerini de geleceğe taşımayı amaçlıyor. 290 sayfalık içeriğinde, hikâyesiyle tam 117 özel yemek tarifi var.
Heredot’un “Gökyüzünün altındaki en güzel şehir” diye anlattığı, üzerinde birçok medeniyetin yaşadığı, 23 antik kentiyle görkemli bir tarihe ev sahipliği yapan Aydın, Ege’nin her dönemde yıldızı parlayan sembol kentlerinin başında geliyor.
Müthiş bir gastronomi zenginliğine sahip Aydın’ın; Evliya Çelebi’nin de seyahatnamesinde söz ettiği gibi dağlarından yağ, ovalarından bal akıyor. Çünkü zeytin ağaçları kendiliğinden büyüyor bu şehirde. İncir ağaçları başınızı çevirdiğiniz her yerde. Toprağında envaiçeşit bitki yetişiyor. Uzun ömürlü insanların yaşadığı Aydın’ın bereketli topraklarından ve denizinden sağlıklı yaşam fışkırıyor! Büyük Menderes Irmağı’nın suladığı bu bereketli topraklarda üzüm, buğday, zeytin ve incir bir arada yetişiyor. Buğdaydan elde edilen un, zeytinden elde edilen yağ, üzümden elde edilen şarap ve tabii ki incir; yaşama yaşam, lezzete lezzet katıyor.
ZEYTİNİ VE İNCİRİYLE DÜNYADA İLK SIRALARDA
Tarih boyunca bereketli toprakları üzerinde yaşayan, birçok kültürün etkisini taşıyan Aydın mutfağı; kendine özgü yöresel lezzetlerini oluşturmuş. Toprağının zenginliğinin, Aydın’ın yemek kültürüne yansıyor. Zeytin ve incir ise Aydın mutfağının mihenk taşı. Zeytiniyle ülkemizin en büyük zeytin ve zeytinyağı üreticileri arasında yer alan Aydın, inciri ve kestanesiyle de dünyada ilk sıralarda. Bereketli topraklarında kendiliğinden pek çok ot, sebze ve meyve yetişiyor. Aydın Gastronomi Kitabı da bu potansiyelin keşfedilmesi, tanıtılması ve gelecek nesillere aktarılmasını amaçlıyor.
Kitapta başlangıçlardan çorbalara, salatalara, turşulara; etli sulu yemeklerden kavurmalara, kızartmalara, hamur işlerine, balıklara tatlılara kadar birçok özel yöresel lezzete yer veriliyor. Yağlı Kesik’ten Cingen Pilavı’na, Dalama Tandırı’ndan Kulak Çorbası’na, Nazilli Pidesi’nden Turp Otu Ekşilemesi’ne; Kedirgen Kavurması’ndan Kabak Karnıyarık’a, Ekmek Dolması’ndan Topalak Aşı’na kadar Aydın’ın yemek kültürünü yansıtan çok özel tarifler yer alıyor. Orijinal tariflerin yanı sıra yemek hikayelerinin anlatıldığı kitapta, tam 117 tarif özel fotoğraflarla sıralanıyor.
AYDIN’IN İLK GASTRONOMİ KİTABI
Güler yüzlü insanları, birbirinden güzel koyları, tatil beldeleri, el sanatları ve tarihiyle de bir yeryüzü cenneti olan Aydın, gastronomi anlamında ülkemizin önemli bir potansiyelini yansıtıyor. Aydın Gastronomisi Kitabı da lezzetli ve sağlıklı yemekleriyle Ege’nin bir aynası olan Aydın’ın kültürel mirasını geniş kitlelere tanıtma ve gelecek nesillere aktarma fikriyle ortaya çıktı.
Sağlıklı ve doğal yaşam gastronomisinde, yaşam kültüründe önemli bir potansiyel barındıran Aydın’ın bu anlamda keşfedilmesine ve tanıtılmasına katkı sağlaması için büyük emek ve titizlikle hazırlanan Aydın Gastronomisi Kitabı’nın proje önderi Aydın Valisi Hüseyin Aksoy. Adnan Menderes Üniversitesi Aşçılık Programı Öğretim üyesi Dr. Emrah Köksal Sezgin, Esnaf Lokantası İşletmecisi Hayrettin Dincil, araştırmacı Havva Çetintürk ve Cansu Öztürk; gurme ve yemek araştırmacısı Ali Gökçen Adar, İzmir Ekonomi Üniversitesi Mutfak Sanatları Öğretim Üyesi Ahmet Güzelyağdöken, yöresel yemek danışmanı Azize Gülpınar ve İstanbul Gastronomi kurucusu, biyolog yazar Sabriye Kocabalkan gibi değerli isimlerin bir yılı aşkın süre devam eden titiz çalışmalarıyla ortaya çıktı. Kitap aynı zamanda Aydın’ın ilk gastronomi kitabı olma özelliğini taşıyor.
Geleceğe bırakacağımız değerli kültürel miraslardan olan gastronomi kitapları, bölgelerin ve şehirlerin sadece yemeklerini değil kültürel izlerini de geleceğe taşımak için önemli birer araç. Bu anlamda da önemli bir yere sahip olan Aydın Gastronomisi Kitabı, sizi Aydın’ı daha yakından tanımaya davet ediyor.
Aydın’da nereler gezilmeli?
Kendine has lezzetlerinin yanı sıra Söke, Didim, Kuşadası ilçeleri ile yaz turizmi kulvarında da koşan Aydın’ın gezilecek yerler listesi de çok kalabalık; dile kolay, tam 23 antik kente ev sahipliği yapıyor. Aydın’a yolunuz düşerse sizi harika lezzetlerin yanı sıra muhteşem bir tarih mirası da bekliyor. Dolayısıyla en az bir haftalık tatil programı yapmanızı tavsiye ederiz. !Peki, Aydın’da nereler gezilmeli?” dersiniz listenin başına aşağıdaki yedi adresi yazmanızı öneririz.
• Afrodisias Antik Kenti / Türkiye’nin UNESCO Dünya Miras Listesi’ne giren 17. varlığı olan bu Antik Kenti 1958 senesinde Ara Güler tarafından keşfedilmiş.
• Priene Antik Kenti / Bilinen ilk planlı şehirlerden.
• Milet Tiyatrosu ve Müzesi / Arkaik dönemden Osmanlı’ya kadar birçok döneme ait eserleri görmek mümkün.
• Tralleis Antik Kenti / Dünyanın en kadim antik kentleri arasında bulunuyor.
• Doğanbey Köyü / Yemyeşil, masal kitaplarından fırlamış gibi tarihi bir Rum Köyü.
• Karina Sahili / 1900’lü yıllarda bir ticaret limanıymış. Dilden dile dolaşan hikayeye göre dönemin en ünlü Rum tüccarının kızı Karina’nın ismi bu sahile verilmiş. Balık yemeyi es geçemeyeceğiniz bir sahil.
• Adnan Menderes Demokrasi Müzesi / Merhum Başbakan Adnan Menderes’in biyografisi esas alınarak hazırlanan muazzam bir müzedir. Kahvaltılarınızdan birini burada yapmanızı şiddetle tavsiye ederiz.