Donuk omuz sendromunun, omuz ekleminde meydana gelen sertlik ve ağrı ile belirti verdiğini lisana getiren Medical Park Tarsus Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği’nden Uzm. Dr. Emine Bukan Arıca, “Yaşam kalitesini ileri derecede bozabilen, kişinin hareketlerini kısıtlayabilen yahut ağrı semptomlarıyla kendini gösteren donuk omuz sendromu, önemli bir sıhhat sorunudur. Omuz eklem kapsülünün daralması, kalınlaşması, iltihaplanması ve eklem içi sıvının azalmasına bağlı olarak eklem hareketinin sınırlanması sonucunda meydana gelir” dedi.

Omzun üst kol (humerus), kürek kemiği ve köprücük kemiği ismi verilen üç kemikten oluştuğunu söz eden Medical Park Tarsus Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kliniği’nden Uzm. Dr. Emine Bukan Arıca, omuz eklemini çevreleyen ve her şeyi bir ortada tutan dokuya da omuz kapsülü denildiğini vurguladı.

DÜZELMESİ 3 YILI BULABİLİR

Yapışkan kapsülit ya da adezif kapsülit olarak da bilinen donuk omuzun, omuz ekleminde meydana gelen sertlik ve ağrı ile karakterize bir durum olduğunu lisana getiren Uzm. Dr. Arıca, şu bilgileri paylaştı:

“Yaşam kalitesini ileri derecede bozabilen, kişinin hareketlerini kısıtlayabilen yahut ağrı semptomlarıyla kendini gösteren donuk omuz sendromu, önemli bir sıhhat sorunudur. Omuz eklem kapsülünün daralması, kalınlaşması, iltihaplanması ve eklem içi sıvının azalmasına bağlı olarak eklem hareketinin sınırlanması sonucunda meydana gelir. Donmuş omuz ve kapsül o kadar kalın ve sıkı hale bürünür ki hareket etmesi güçleşir. Yara dokusu bantları oluşur ve eklemi kayganlaştıran sıvı azalır. Bu da kişinin hareket kabiliyetini sonlandırır. Belirtiler tipik olarak yavaş yavaş başlar, vakitle kötüleşir ve sonrasında 1 ila 3 yıllık bir müddet zarfında düzelir. Çoğunlukla tek omuzda rastlansa da, her iki omuzda da görülen hadiseler mevcuttur.”

DÜŞME YA DA ÇARPMA SONUCU OLUŞABİLİR

Donuk omuz sendromunun çeşitli nedenlere bağlı olarak meydana gelebileceğini ancak birçok olayda altta yatan sebebin bilinmediğini söz eden Uzm. Dr. Arıca, şunları söyledi:

“Omuz eklemini oluşturan kemikler, bağlar ve tendonlar bir bağ dokusu kapsülü içerisinde yer alır. Donuk omuz, kapsül omuz eklemi etrafında kalınlaşıp sıkılaşarak hareketini kısıtladığında ortaya çıkar. Omuz ekleminin uzun bir müddet hareketsiz kalmasına sebep olan rahatsızlıklar, düşme ya da çarpma üzere durumların akabinde gelişebilir. Ayrıyeten omuzda yaşanan kireçlenme, omuz sıkışma sendromu, kas- tendon yırtıkları, iltihaplı romatizmalar, şeker hastalığı, tiroit sorunları, kolesterol yüksekliği, kalp problemleri, bayanlarda görülen meme hastalıkları da donuk omuz sendromunu tetikleyebilir. Günümüzde donuk omuz sendromu olaylarının birçok ekseriyetle ağır gerilim altında olan bireylerdir.”

RİSK FAKTÖRLERİ GÖZ ARKASI EDİLMEMELİ

Bazı faktörlerin donuk omuz geliştirme ihtimalini artırabileceğini belirten Uzm. Dr. Arıca, bunları şöyle sıraladı:

Yaş ve cinsiyet: 40 yaş üstü şahısların donuk omuz olma mümkünlüğü daha fazladır.

Hareketsizlik: Uzun periyodik hareketsizlik ya da omuz hareketliliği azalmış bireylerde donuk omuz sendromu gelişme riski daha yüksektir. Hareketsizlik durumu ise rotator (döndürücü) manşet yaralanması, kırık kol, inme, ameliyat sonrası süreçlere bağlı olarak gelişebilir. En yaygın nedenleri, omuz yaralanması, kırık kol yahut felç sonrası hareketsizliktir. Kişi, omzu hareket ettirmeyi güçleştiren bir rahatsızlık geçirmiş ise omuz eklemlerindeki hareketi korumak emeliyle yapabileceği antrenmanlar için bir doktora istişaresi gerekir.

Sistemik hastalıklar: Diyabet, hipertiroidizm, tüberküloz, parkinson, kalp ve damar hastalıkları rahatsızlıklar donuk omuz sendromu riskini artırır.

DONUK OMZUN 3 AŞAMASI

Donuk omuz sendromunun belirtilerinin, omzu hareket ettirmeyi zorlaştıran ağrı ve sertlikle gözlemlenebileceğini tabir eden Uzm. Dr. Arıca, ağrıların geceleri daha şiddetli olabileceğini ve uyku nizamını bozabileceğini söyledi.

Donuk omuz sendromunun yavaş ve birkaç ay sürebilecek 3 kademede gerçekleşebileceğini lisana getiren Uzm. Dr. Arıca, bu kademeler hakkında şu bilgileri aktardı:

• Yangı etabı: Omuzun rastgele bir hareketi ağrıya neden olabilir ve omzun hareket açıklığında sınırlanma meydana gelebilir. Yavaş yavaş kötüleşir ve geceleri daha fazla ağrıya sebebiyet verebilir. Bu kademe 6 ila 9 ay ortasında sürebilmektedir.
• Donma etabı: Bu etapta ağrı azalmaya başlayabilir. Lakin omuz sertleşir ve onu kullanmak daha sıkıntı hale gelir. Omzu hareket ettirmek güçleştiği için kıyafet değiştirmek, banyo yapmak üzere günlük aktiviteleri yerine getirmek de zorlaşabilir. Bu evre 4 ila 12 ay ortasında sürebilmektedir.
• Çözülme evresi: Omuzdaki hareket açıklığı güzelleşmeye başlar. Bu etap 6 aydan 2 yıla kadar sürebilmektedir.

40 İLA 65 YAŞ ARALIĞINDA DİKKAT EDİLMELİ

Donuk omuz sendromunun 40 ila 65 yaş aralığında daha yaygın olarak görüldüğünü söyleyen Uzm. Dr. Arıca, “Kadınlarda erkeklere kıyasla daha fazla olaya rastlanmaktadır. Şayet bir omuzda donukluk mevcutsa öbür tarafta da görülme oranı yaklaşık olarak yüzde 30 artar” dedi.

HAREKET YETENEĞİ GERİ GELEBİLİR

Donuk omuz sendromu tedavisiningenellikle omuz ağrısının denetim altına alınmasını ve omuzda mümkün olduğunca fazla hareket açıklığının korunmasını içerdiğini belirten Uzm. Dr. Arıca, “Birçok donuk omuz sendromu olayında, hareket yeteneğinin tümüyle geri gelmesi mümkündür. Lakin bu uzun bir süreçtir. Donuk omuz sendromu hastalığı çoklukla 12 ila 18 ay içerisinde resen güzelleşebilir, ama tekrar de donuk omuz sendromu tedavisinde hastaların bu süreci daha kolay atlatmasına yardımcı olur” diye söyledi.

İLAÇLAR VE TERAPİYLE TEDAVİ EDİLEBİLİR

Uzm. Dr. Arıca, donuk omuz sendromu tedavisinde kullanılan kimi prosedürleri ise şöyle sıraladı:

İlaçlar: Doktorun önereceği birtakım ilaçlar, donuk omuz sendromuyla ilgili gelişen ağrı ve iltihabın azalmasına yardımcı olabilir.

Terapi: Fizik tedavi uzmanı eşliğinde omuzdaki hareketliliği artırmak gayesiyle hareket açıklığı idmanları yapılabilir. Bu idmanları yapmak hareket kabiliyetinin güzelleşmesini optimize etmek için hayli mühimdir.

CERRAHİ VE BAŞKA PROSEDÜRLER

Uzm. Dr. Arıca, kalıcı belirtileri denetim altına alabilmek için aşağıdaki tedavilerin de uygulanabileceğini söyledi:

Enjeksiyonlar: Omuz eklemine enjekte edilen birtakım ilaçların aracılığıyla ağrıların azalması ve omuz hareketliliğinin artması amaçlanır.

Eklem gerginliği: Eklem kapsülüne steril su enjekte edilmesi, eklemi hareket ettirmeyi kolaylaştırabilir.

Omuz manipülasyonu: Bu prosedür gereği alınan anesteziden ötürü ağrı hissetmezsiniz. Tabip gerilmiş dokuyu hafifletmek emeliyle omuz eklemini farklı istikametlere hareket ettirir. Lakin artroskopik cerrahi ortaya çıktıktan sonra çok nadiren yapılması tercih edilmektedir. Zira artan bir komplikasyon riski barındırıyor.

Ameliyat: Donuk omuz sendromu ameliyatı çok nadiren yapılır. Uygulanan tedaviler tahlil olmadıysa, hekiminiz yara dokusunu ve yapışıklıkları omuz ekleminden çıkarmak için ameliyat önerebilir. Bu (artroskopik) ameliyatta eklemin etrafında açılan küçük kesilerden ilgili bölgeye ulaşan artroskopik ameliyat aletleri kullanılır. Ameliyat sonrası rehabilitasyon kesinlikle yapılmalıdır.

Fizik tedavi: Genellikle ameliyatın sonraki günü başlamaktadır. Tabip hastaya yapacağı antrenmanları anlatır ve hasta hareketleri uygulamaya başlar. Asıl maksat hastanın omuz ekleminin hareket kabiliyetini tam manasıyla kazanmasıdır.

TEDAVİ OLMAZSA AĞRILAR 10 YIL SÜREBİLİR

Tedavi olmayan hadiselerde hastalığın 2 ila 10 yıl mühletince devam edebileceğini vurgulayan Uzm. Dr. Arıca, “Hastaların birçoklarında harekette kısıtlılık meydana gelmekte ve hasta sekel kalmaktadır. Hareket kısıtlılığının yaşandığı tedavi edilmeyen olayların ileri devirlerinde omuz eklem kısıtlaması meydana gelebilir” formunda konuştu.

SICAK YA DA SOĞUK SU UYGULANABİLİR

Ağrıları ve hareket aralığı sonlarını göz önüne alıp, omuz ve kol bölgesini mümkün olduğu derecede kullanmaya ihtimam gösterilebileceğine değinen Uzm. Dr. Arıca, omuza sıcak ya da soğuk uygulamanın, ağrının hafiflemesine dayanak olabileceğini belirtti. Uzm. Dr. Arıca, tedavide akupunktur ve Transkutanöz Elektriksel Hudut Stimülasyonu (TENS) üzere tamamlayıcı tıp formüllerinin de kullanılabileceğini kelamlarına ekledi.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı