Yaşamın her anı ve her yaşında belirlediğimiz amaçlara ulaşma çabası içinde yaşarız. Bu amaçlar bir çocuk için bisiklet sürebilmek olurken bir yetişkin için ise mesken sahibi olmak olabilir fakat çocukların amaçlarına bakıldığında bu durum yaş kriterine nazaran değişkenlik gösterebiliyor. Çalışma ve muvaffakiyet uğraşı gaye belirlemede ana ögesi oluşturuyor. Bu yüzden yapılan araştırmalar muvaffakiyet ve gaye ortasında yanlışsız oranda bir ilgi olduğunu gösteriyor. Bu noktada Eğitim Danışmanı Murat Karcıoğlu hiçbir çocuğun başarısız doğmadığını ve başarısızlığın sonradan öğrenilen bir kavram olduğunu lisana getiriyor.

Her Çocuğun İçinde Bir Aslan Yatar!

Her çocuğun içinde başarılı olma dileği vardır. Bu yüzden oyunda kaybeden çocukların birçoğunda öfke denetimi problemleri yaşandığı görülür yahut bir çocuğun en unutulmaz anı ebeveyn yahut öğretmenlerini yani bir yetişkini oyunda yendikleri anlardır. Çocuk, hayatın akışında vermiş olduğu kayıplar sonucunda başarısız olmanın yarattığı dehşet ile başarabileceğine dair inanç zayıflığı yaşar. Bu öğrenilmiş çaresizlikten kurtulmanın yolu da çocuğun bir amacının olmasıdır. Maksat, başarılı olma konusunda güçlü bir kapı aralayıcı misyonu görür.

Peki ya bu gayeler belirlenirken nelere dikkat edilmeli? Öğrenci Koçu Murat Karcıoğlu açıklıyor…

Çocuğun Ömrünün Öznesi Olmayın!

Hedef, ebeveyn yahut öğretmenin değil; çocuğun kendi belirlediği gayeler olmalıdır. Bu durum çocuğun amacı özümseyip sahiplenmesi açısından değer taşır. Aksi hâlde ebeveynler, çocuk üzerinde kendi belirlemiş oldukları maksatlar ile sadece çocuğun başarısına ket vurmayla kalmaz birebir vakitte çocuğu kendi hayatının öznesi olmaktan çıkarıp diğerlerinin hayatının objesi yapar. Maksat belirlerken çocuğunuzun ne önünden gidin ne karşısında durun ne de onu gerisinden iteleyin. Yalnızca çocuğunuzun yanında yürüyerek ona maksatlarını belirlemesi konusunda yol arkadaşlığı yapın.

Oltadan Kaçmasına (!) Müsaade Vermeyin.

Hedef, gerçekçi değilse çocuğun başarmaya karşı umudu zayıf demektir; şiddetli değilse muvaffakiyete ulaşmada motivasyon eksikliği var, demektir. Belirlenen gayelerde “Ne vakit yapacaksın?” üzere zamansal bir netlik kazandırmak atalet (erteleme) hissini devre dışı bırakması açısından kıymetli. Tıpkı vakitte bu amaçların ulaşılabilir olması elzem bir durum. Ulaşılamayacak amaçlar belirlenmesi çocuğun hayatı uzunluğunda zekasından kuşku duymasına neden olur. Gayelerin ölçülü, taahhütlü, net kriterlerle oluşturulduğunda yaşayacağını unutmayın.

Belirlenen maksatlar, çocuğun kendisi ile maksadı ortasında bir mıknatıs vazifesi görür!

Çocuk, amaçları doğrultusunda kendisini emele hakikat iter, maksat da çocuğu kendisine çeker. Gayesi olmayan çocuklar ise ömür uzunluğu maksadı olanların gayelerine ulaşmalarında bir araç misyonu görürler.

Azmin Sonu Zaferdir!

Hedef belirlemenin değerli bir öteki nedeni çocuğun bu gayeye ulaşmada karşısına çıkacak zahmetleri yolun başında kabullenmesini sağlamasıdır. Çocuk, süreç içerisinde başarılı olmak için zorluklarla gayret etmez; gayret ettiği için başarılı olacağı görür.

Yetersizlik Duygusu Çocuğu Tembelleştiriyor

Hedefe ulaşmada başarıyı değerlendirirken akademik başarısızlığı utanılacak bir durum olmaktan çıkarmak gerekiyor. Başarısızlık hâlinde durumu kalıcı değil; süreksiz nedenlere bağlamak değerli. Bu nedenlerin içsel ve değiştirilebilir neden olduğunu unutmamak gerekiyor. Başarısızlık durumlarında çocukları cezalandırmak, çocuklarda aşağılanmışlık hissine neden oluyor. Böylelikle çocuk denemekten korkuyor. Bu yetersizlik duygusu onu tembelleştiriyor. Muvaffakiyet, sonuçla değil; çabayla ölçülür.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı