Her bayan için farklı belirtilerle kendini gösteren menopoz devri; kiminde sıcak basmasının en ağır olduğu kiminde soğuk basmasının en ağır olduğu halde kendi varlığını hissettirebiliyor. Olağan kurallarda 45-55 yaş ortası tüm bayanlarda görülebilen menopoz, bazen daha erken de görülebiliyor. Pekala bunun nedenleri nedir? Menopoza giriş yaşı genetik yatkınlık gösterir mi? Liv Hospital Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gamze Baykan Özgüç 11 husus de menopozla ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
- Menopoza kaç yaşında girilir?
Ortalama menopoz yaşı 45-55 aralığı olarak söylenebilir, lakin bazen daha erken yahut geç yaşlarda da adet kesilebilir. - Premenopoz ve menopoz ortasındaki fark nedir?
Adetten tam kesilmeden evvelki periyoda premenopoz denir. Bu periyotta de adet olunur, fakat uzun yahut sık aralıklı kanamalar ile geçen bir devirdir. Yumurtalıklarda az da olsa yumurtlama işlevi vardır. Bu yüzden gelişen östrojen hormon eksikliği ile sistemsiz adet periyodu yaşanır. Bu periyot birkaç aydan birkaç yıla kadar farklılık gösterir. - Vücutdaki östrojen düzeyinin azaldığına ait belirtiler nelerdir?
Öncelikle adet periyodunda düzensizlikler, kanama ölçüsündeki değişiklikler dikkat caziptir. Huzursuzluk, uykusuzluk, nöbetler halinde tanım edilen sıcaklık hissi, terleme, kilo alımı en sık yaşanan şikayetlerdir. Menopoz müddetinin ilerlemesiyle geçen vakitte kemik erimesi (Osteoporoz), genital bölgede kuruluk, kaşıntı, idrarda yanma, idrar kaçırma, cinsel alakada zorlanma tanım edilen şikayetler ortasındadır. - Sıcak basması yaşadığımı nasıl anlayabilirim? Neler yapabilirim?
Azalan östrojen düzeyleri sıcaklık hissi, birdenbire gelen terleme, yüzde kızarıklık hali üzere kişiyi huzursuz, mutsuz eden duygusal gerilim hali yaratır. Yaşadığı ortamın sıcaklığını azaltmak, duruma uygun giyinmek, medikal tedaviye uygun menopozun birinci yıllarında olan bayanlara östrojen replasman tedavisi yapmak rahatlatabilir. - Menopoz kemik sıhhatini nasıl tesirler?
Östrojen hormonu cilt, kemik, mesane, rahim, kalp damar yapısını da içine alan sistemler de olumlu tesirler sağlar. Eksikliği ile bir arada kemik yoğunluğunda azalma, incelme, kırıklar, uzunluk kısalığı, bel ağrıları yaşanabilir. - Kalp hastalıkları ile menopoz ortasında temas var mı?
İstatistiksel olarak bayanlarda kalp damar hastalıklarına rastlanma oranı menopozdan evvel erkeklerden daha azdır. Bu devir östrojen düzeyinin azalması ile menopoz devrinde bayanlar aleyhine artış gösterir. - Menopoz da annemle yahut kız kardeşimle birebir belirtileri mi yaşarım?
Menopoz şikayetlerinden fazla menopoza giriş yaşı genetik yatkınlık göstermekle birlikte, şikayetler şahıstan bireye değişiklik gösterebilir. - Hormon replasman tedavisi benim için inançlı mi?
Menopoz periyodunun getirdiği öncelikle ruhsal şikayetler nedeniyle hayat konforu bozulduysa ve nispeten erken yaşta menopoz tanısı konduysa hormon replasman tedavisi düşünülmelidir. Östrojenin ağızdan yahut lokal kullanımları mevcuttur. Bu tedavi sıcak basması, terleme, uykusuzluk, genital kuruluk, idrar yaparken ve cinsel bağlantıda zorlanma, kemik erimesi üzere problemleri azaltır. Tedaviye bireye nazaran karar verilir. Göğüs kanseri, rahim kanseri, şidetli hipertansiyon, kan pıhtılaşma meseleleri, tromboz, emboli kıssası olanlarda tercih edilmez. - Menopozla başa çıkabilmek için hormon dışı seçenekler var mı?
Yaşam stilini değiştirmek, sigara içmemek, kilo vermek, egzersiz yapmak, hobiler edinmek, aile ve arkadaşlık ilgilerini geliştirmek şahısta ruhsal düşünceleri geri plana atmakta, hafifletmekte epeyce tesirli olacaktır. Fitoöstrojen olarak isimlendirilen doğal östrojen kullanımları kelam hususudur. Bunlar içinde isoflavinol, soya, blackcohosh bitki ekstreleri en sık bilinenlerdir, ayrıyeten kalsiyum, d vitamini, e vitamini, kolojen, ginseng kullanımları da tercih edilir. - Menopozda tehlikeli olabilecek şikayetler nelerdir?
Menopoz periyodunda vajinal kanama görülmesi, yumurtalıklarda görülen kistler, büyüyen myomlar, göğüste ele gelen kitle, bacak, bel ağrıları, varisler değerlendirilmelidir. - Menopoz periyodunda hangi aralıklarla hangi denetimlerden geçmek gerekir?
Şikayet olmasa da yıldan bir kez denetim gerekir. Bu denetimlerde pap smear, ultrasonografi, göğüs ultrason ve/veya mamografi yapılır, kemik dansitometri aralığı şahsa nazaran karar verilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı