Suna’nın Kızları 2 yıldır kız çocukların güçlendirilmesi için çalışıyor
2021 yılında kurulan Suna’nın Kızları, iki yıldır kız çocuklar başta olmak üzere tüm çocukların hayallerini gerçekleştirebilmeleri için her yerde ve her şartta, çocuklara yönelik destekleyici ve inançlı alanlar yaratmak için çalışıyor. Suna’nın Kızları Kurucusu İpek Kıraç, kız çocukların bilhassa ergenlik devirlerinde karşılaştıkları birçok ayrımcılığın kökeninde toplumdaki yaygın çocuk algısının yattığını belirterek, “Çocuklar neredeyse her bahiste ‘yetersiz’ görülüyor. Yetişkinlerin onlar için daima daha güzelini bildiği düşünülüyor. Yetişkinler tarafından tasarlanmış, yetişkinlerin onlar ismine kararlar aldıkları bir dünyada yaşamaları bekleniyor. Çocukların fakat yetişkin olduklarında kelam hakkı olabileceği varsayılıyor. Meğer çocuklar ‘geleceğimiz’ değil, bugün gereksinimleriyle var olan beşerler. Bugün gereksinimleri karşılanmayan çocukların gelecek için desteklendiğini söylemek mümkün değil. Bir de üzerine bayanlara yönelik ayrımcılıklar eklenince toplumsal beklentiler ve önyargılar kız çocukların önüne daha da büyük duvarlar örüyor” dedi.
İş insanı Suna Kıraç’ın eğitim alanındaki eforlarını, kıymetlerini, amaçlarını ve vizyonunu yaşatmak amacıyla Suna ve İnan Kıraç Vakfı çatısı altında 2021 yılında kurulan Suna’nın Kızları ikinci yılını geride bıraktı. Kız çocukların gelişim muhtaçlıklarını karşılayan eğitim imkânlarına erişmelerini ve bu süreci en çok kazanımla tamamlamalarını sağlayacak bir ekosistem oluşturmak için çalışmalarını sürdüren Suna’nın Kızları, desteklediği yapıların ve programların dezavantajlı şartlarda büyüyen kız çocukların gereksinimlerini gözetecek halde oluşturulmasını ve ortaya çıkan çalışmaların hem kız hem oğlan çocuklara yarar sağlamasını hedefliyor.
2023 yılı boyunca yüklü olarak zelzele bölgesinde kurduğu çocuk hayat merkezleri, gerçekleştirdiği yaz okulları ile çalışmalarını sürdüren Suna’nın Kızları, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nden başlayarak toplumdaki çocuk algısı üzerine kampanya ve savunuculuk faaliyetleriyle yetişkinlerin kendi çocuk algısını fark etmelerini amaçlıyor.
Çocuk Algısı Kampanyası
Çocukluk insanların ömürlerinin muhakkak bir devrini kapsayan ve türel olarak belirlenmiş bir yaş olan 18’e ulaşıldığında sona eren bir periyot. Çocukluğun böylesi “teknik” bir belirlemeyle sona eriyor oluşu, hem yetişkinlerin hem çocukların zihninde, çocukluğun süreksiz olduğuna dair “yanlış” bir niyet oluşturuyor. Bilhassa kız çocuklar için geçicilik vurgusu daha da geniş içeriğe sahip. Bir yandan klâsik olarak meskende konuk olarak görülüyor, evlenip gideceği için çocukluğu kısa sürüyor.
Ev işlerinde daha fazla sorumluluk verildiği için muhafazacı bakış açısıyla oyundan, sokaktan daha erken meskene çekildiği, kılığına kıyafetine dikkat etmeyi daha erken öğrenmek zorunda kaldığı için çocukluk müddeti kızlar için daha kısa sürüyor. Kız çocuklar için ergenlik, gençliğin yaşanamadan kadınlığa geçiş yapıldığı ve ebeveynlerin kız çocuklar üzerine planlarının çoğunlukla evlilik üzerine olduğu bir periyodu tabir ediyor. Bu sebeple bayanın güçlenmesi konusunda ergenlik periyoduna girişle okuldan kopmasa da güçlenme seyahatinden bir kopuş görülüyor. Bu kapsamda Suna’nın Kızları, kampanya ve savunuculuk faaliyetleriyle yetişkinlerin kendi çocuk algısını fark etmelerini amaçlıyor. Ekosistemde çocuklarla çalışan çeşitli paydaşlar ile paylaşmak üzere 2023 Aralık ayına kadar bu hususla ilgili bir irtibat rehberi yayınlamayı planlıyor.
Kız Çocuk Tahlil Topluluğu ve Kız Çocuk Müşavere Ekibi
Suna’nın Kızları, kız çocuklar için kız çocuklarla birlikte düşünmeye ve üretmeye devam ederken çocuk iştiraki alanında değerli bir tecrübeye sahip olan topluluk paydaşı İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Ünitesi işbirliğinde Ankara, Giresun, Hatay, İstanbul, İzmir, Şanlıurfa, Kahramanmaraş ve Van’dan gelen 13 – 17 yaş ortası çocuklarla “Kız Çocuk Müşavere Ekibi”ni kurdu.
Kız çocukların hayatlarıyla ilgili kararlarda kelam sahibi olması için yapılan çalışmalara 2024 yılında da sürat kesmeden devam edilecek.
Kız Çocuk Odaklı Tasarım
Kız çocuk odaklı tasarım, çocuk güvenliği ve çocuk iştiraki temelinde yerlerin, programların, faaliyetlerin kız çocuklar için, kız çocuklarla birlikte nasıl geliştirilebileceği üzerine düşünme, tasarlama ve uygulama sürecidir. Bu tasarım, tüm kız çocukların programlara, yerlere, faaliyetlere erişebildiğinden ve bu faaliyetlerin ilgili amaç kümedeki kız çocuklara ulaştığından emin olmak için uygulanır.
Suna’nın Kızları tüm projelerinde kız çocukları odağına alıyor, kız çocuklarla kız çocuklar için çalışmalarını şekillendiriyor. EMpower işbirliğinde 2023 yılı bitmeden kız çocuk odaklı tasarım üzerine bir dijital rehber yayınlanması planlanıyor. 3 Kasım 2023’te kamu, özel dal ve sivil toplumdan ilgili paydaşların iştirakiyle kız çocuk odaklı tasarım kavramı üzerine düşünmek ve bu yaklaşımı gündelik yaşama taşımak için somut teklifler geliştirmek maksadıyla bir konferans düzenlendi.
Çocuk Ömür Merkezleri ve Topluluk Merkezleri
Suna’nın Kızları, kız çocuklar başta olmak üzere tüm çocukların gereksinimlerini gözeten inançlı alanlar oluşturma yolunda sarsıntı bölgesindeki birinci Çocuk Ömür Merkezi’ni Kahramanmaraş Pazarcık’ta ikincisini ise Hatay Antakya Umutkent’te Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı işbirliğinde kurdu.
Çocuk Ömür Merkezleri, sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde 12-18 yaş çocukların iyiliğine katkı sunmak maksadıyla çocukların gereksinimlerini merkeze alan programlar sunuyor; gerekli durumlarda psikolog takviyesi sağlıyor. Merkezler sayesinde, sivil toplum kuruluşlarının hem bir ortada hem de Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı hizmetleri ile koordineli formda çalışmalarına imkân sağlanıyor.
2023 yılı sonuna kadar Şanlıurfa-Harran, Adıyaman-Vartana ve Hatay-Antakya’da 3 yeni Çocuk Ömür Merkezi daha açılacak. Suna’nın Kızları, 2024 yılı boyunca 5 Çocuk Hayat Merkezi ve etraflarındaki bölgelere yönelik çalışmaları ile toplam 27 bin şahsa inançlı alana erişim, 3 bin 200 çocuğa psiko-sosyal dayanak sağlamayı hedefliyor.
Topluluklardaki karar alma süreçlerine iştiraki artırmak hedefiyle çocuk hakları, çocukların korunması ve iştiraki mevzularında 3 bin yetişkin için topluluk iştiraki çalıştaylarının düzenlenmesi de Suna’nın Kızları’nın 2024 planları ortasında yer alıyor.
Suna’nın Kızları Mahalle Tahlil Topluluğu tarafından geliştirilen topluluk merkezi modelinin ise 2024 yılında İstanbul’da pilotlanması hedefleniyor. Topluluk merkezlerinin 0-18 yaş kümesi çocuklara yönelik toplum temelli toplumsal hizmetler modelinin geliştirilmesi için çalışması planlanıyor.
Koç Okulu İşbirliğinde Yaz Enstitüsü
2023 yılında Haziran ve Temmuz aylarında birincisi düzenlenen Yaz Enstitüsü programı 14-18 yaş aralığındaki 40 kız çocuğun iştirakiyle gerçekleşti. Koç Lisesi ve Şanlıurfa Valiliği işbirliğinde düzenlenen programdaki iştirakçiler Şanlıurfa’nın Giysili Köyü’nden yaygın eğitiminin farklı kademelerinden 20 kız çocuk ile İstanbul’da Koç Lisesi’nde eğitim hayatına devam eden 20 kız öğrenciden oluşuyor. Program kız çocukların inançlı öğrenme imkânlarıyla tanışmalarına, birbirlerine öğrenme yoldaşı olmalarına, karşılaştıkları meseleleri bir ortada çözmelerine ve güçlenmelerine dayanak olacak hayat uzunluğu kullanabilecekleri hünerler kazanmalarını amaçlıyor. Programın içerikleri Suna’nın Kızları Tahlil ve Takviye topluluklarında yer alan TEGV, Pera Müzesi, BoMoVu, Kent Dedektifi, AÇEV ve Öğretmen Ağı’nın dayanaklarıyla geliştirilerek uygulandı.
İlk bir haftası Şanlıurfa’da akabinde iki haftası İstanbul’da gerçekleştirilen programda ilham veren buluşmalar, kültürel seyahatler, tasarım odaklı düşünme ve iyilik atölyeleri üzere destekleyici ve güçlendirici aktiviteler yer aldı. Şanlıurfa ve İstanbul etaplarının akabinde, mentörlük ve okula devam, kooperatifleşme ve iş hayatına geçiş programları ile Suna’nın Kızları kız çocukların gelişimini izlemeye ve desteklemeye devam ediyor. 2024 yılında da tıpkı halde programın devam ettirilmesi planlanıyor.
Şanlıurfa Pilot Mahalleler
Suna’nın Kızları, kız çocukların gelişim gereksinimlerini karşılayan eğitim imkânlarına erişmeleri ve bu süreci en çok kazanımla tamamlamalarını sağlayacak bir ekosistem oluşturmak emeliyle Şanlıurfa’yı pilot bölge olarak ilan etti. Mahalle temelli programlar kapsamında Şanlıurfa’nın 5 mahallesinde toplam 62 bin 450 bireye erişim sağlayacak alan açılması, okul ve çocuk temelli programlar kapsamında ise tekrar 5 mahallede toplam bin çocuğa erişilmesi hedefleniyor. Okul temelli programlar kapsamında ise tekrar 5 mahallede 30 öğretmenin eğitici olarak yetiştirilmesi ve toplam 300 öğretmenin çocuk muhafaza alanındaki riskleri vaktinde belirleme ve müdahale etme kapasitesinin geliştirilmesi amaçlanıyor.
Suna’nın Kızları 2024 yılında Şanlıurfa’da çocuk ve hane temelli programlar üzerine de çalışmaya başlayacak.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı