Avrupa ülkelerinde rekor seviyelere çıkan elektrik fiyatları, gerek siyasilerin gerekse tüketicilerin ana gündeminde yer alıyor.
Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin enerji bakanları, artan doğal gaz ve elektrik fiyatları ile buna karşı atılabilecek adımları görüşmek üzere dönem başkanı Slovenya ev sahipliğinde bir araya geldi. Toplantıya, AB Komisyonu Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson da katıldı.
Toplantı sırasında açıklamalarda bulunan İspanyol Bakan Teresa Ribera, AB Komisyonu’nun, enerji fiyatlarındaki duruma yönelik esnek seçenekler içeren telifler üzerinde çalıştığını ifade etti.
Ribera, söz konusu AB Komisyonu çalışmasının ana hatlarının gelecek haftalarda netleşeceğini belirtti.
Çalışmanın, AB üyesi ülkelerin, elektrik fiyat artışına birlik enerji piyasa kurallarını ihlal etmeden nasıl müdahale edilebileceğine ilişkin yol haritası içermesi bekleniyor.
Çok sayıda AB üyesi ülke, vatandaşlarını artan enerji fiyatları karşısında korumak için sübvansiyon ve tavan fiyat uygulaması gibi çeşitli tedbirler üzerinde çalışıyor.
Faturalar yükseldi
Avrupa’da rekor düzeyde artan elektrik fiyatları nedeniyle tüketicilerin faturaları yükseldi.
Brüksel merkezli medya kuruluşu Politico’nun çalışmasına göre, İspanya ve Portekiz’de toptan elektrik fiyatları ortalama 175 euro megavat saat seviyesine çıktı. Söz konusu fiyatlar 6 ay öncesinin 3 katı seviyeye ulaşmış oldu. İngiltere’de de elektrik fiyatları megavat saat başına 183 euroyu aşarak Avrupa’nın en yüksek seviyesine ulaştı.
İspanya, Fransa, İtalya ve Yunanistan bu durma karşı acil tedbirler hazırlamaya başladı.
Ekonomik toparlanma talebi artırdı
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası ekonomik toparlanma, küresel doğal gaz talebini artırdı. Arz sabit kalmasına rağmen yaşanan talep artışı fiyatları yukarı taşıdı.
Rusya’nın, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya doğal gaz sevkiyatını kısması, durumu daha da zorlaştırdı.
Bu nedenle Avrupa’nın özellikle kış aylarında kullanılmak üzere ayırdığı doğal gaz rezerv miktarları normal seviyelerin çok altına düştü.
Avrupa’da enerji üretiminde doğal gazın büyük payı bulunuyor. Doğal gaz fiyatlarındaki yükseliş, elektrik fiyatlarındaki artışın ana sebebi olarak öne çıkıyor.
Avrupa ülkelerinin hızlı biçimde sıvılaştırılmış doğal gaz ithalatını artırması da mevcut kapasite sınırları nedeniyle kolay olmuyor.
Geçen yıl AB elektrik üretiminin yüzde 40’ına yakınını sağlayan yenilenebilir kaynaklar ise talebi her dönem yeterli miktarda karşılayamıyor. Son dönem yenilenebilir kaynaklardan sağlanan elektrik miktarı da geriledi.
Pek çok ülkede nükleer santrallerin kapatılmış olması duruma katkı sağlamadı.
Avrupa’daki Emisyon Ticaret Sistemi, sera gazı emisyonlarının fiyatını belirliyor. Son dönemde fiyatlar, ton başına yaklaşık 5 eurodan 60 euroya kadar tırmanmış durumda bulunuyor. Bu artış elektrik fiyatlarının yükselmesine katkı sağlıyor.
Kış ayları yaklaşırken Avrupa ülkelerinin doğal gaz talebinin daha fazla artması öngörülüyor. Söz konusu elektrik fiyat arışının hızlı biçimde sona ermesi beklenmiyor.