Damar sertliği olarak da bilinen ateroskleroz, kalp ve damar hastalıkları ortasında en yaygın görülenlerden biridir. Bilhassa 40-45 yaş üstü bireylerde sıkça görülen ve görülme oranı da artan damar sertliği, tedavi edilmezse önemli sonuçlar meydana getirebilir.
Avrasya Hastanesi Başhekimi ve Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ali İstek Cenal, mevzuyla ilgili kıymetli ayrıntıları açıklıyor.
Damar Sertliği Nedir?
Sağlıklı bireylerin damarları esnek bir yapıya sahiptir. Hasebiyle damarlar yapısı gereği vakit zaman genişleyebilir ya da daralabilir. Böylelikle kan akış suratı üzere pek çok durum denetim altında tutulur.
Damar sertliği hastalığı olan bireylerde damar duvarlarında kolesterol birikmesi meydana gelebilir. Ayrıyeten bağ dokusu oluşumunun artmasıyla damarlarda esneklik ve sertleşme kayıpları yaşanır.
Damarlardaki sertleşen kısımlardan iç kısımlara hakikat oluşan plaklar, vakitle damarın tıkanmasına ve kan akışının sağlanamamasına neden olur. Şayet tedbir alınmazsa ya da tedavi edilmezse vefatla sonuçlanabilen önemli sıkıntılara yer hazırlar. Kalp krizi ve beyin kanaması üzere vefata sebep olan hastalıkların birçoklarında temel neden damar sertliğidir.
Damar Sertliği Belirtileri Nelerdir?
Damar sertliği, ekseriyetle kendine mahsus belirtilere sahip değildir. Fakat neden olduğu öteki değerli sıhhat problemleriyle teşhisi konulabilir. Oluşan belirtiler, damar sertliğinin görüldüğü bölgeye nazaran farklılaşır.
Kalp damarlarının sertleşmesi sonucu kalp kasının kasılıp gevşemesinde meseleler ortaya çıkar. Bu sıkıntılar kalpte ritim bozukluğu üzere pek çok önemli soruna neden olabilir. Bu biçim sorunlarda bedenin çeşitli bölgelerinde morarmalar ve göğüs ağrısı görülebilir. Kalp damar tıkanıklığı durumlarında kalp krizi de riski çok fazladır.
Ayak ya da bacak damarlarından birinde sertleşme oluştuğunda kasılmalar ve kramplar meydana gelebilir. Beyin damarlarında oluşan sertleşme, görme ve konuşma bozuklukları, şuur kaybı üzere durumlara yol açabilir. Böbreklerde olan damar sertliği ise böbrek yetmezliği ve hipertansiyon üzere çeşitli meseleler meydana getirebilir.
Damar Sertliği Neden Oluşur?
Hastalığın oluşumunda çevresel ve genetik faktörler bir ortada rol oynar. Ailesinde damar sertliği görülen bireylerde hastalığa yakalanma riski çok daha yüksektir. İleri yaşlarda damarlarda oluşan yapısal bozuklukların tamiri yavaşlar. Hasebiyle 40 ve 45 yaş üstü bireylerde görülme sıklığı daha fazladır.
Bunların dışında damar sertliğinin oluşumunda risk artırıcı faktörleri şöyle sıralayabiliriz:
- Erkek cinsiyet
- Menopoz sonrasında bayanlarda östrojen hormonunun esirgeyici tesirinin azalması
- Kanda kolesterol, LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerinin yüksek, dislipidemi yani âlâ kolesterol olarak bilinen HDL seviyelerinin düşük olması
- Sigara kullanımı
- Yüksek tansiyon
- Şeker hastalığı
- Obezite
- Yetersiz fizikî aktivite
- Sağlıksız beslenme
- Stresli yaşam
Damar Sertliği Tedavi Teknikleri Nelerdir?
Çeşitli görüntüleme teknikleri sayesinde damar sertliği teşhisi koyulabilir. Teşhis sonrası birinci basamakta damar tıkanıklığının diğer bölgelerde olup olmadığının denetim edilmesidir.
Tedavi sürecinde hangi tekniğin kullanılacağı hastalığın evresine nazaran değişmektedir. İleri evrede olmayan durumlarda ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak daha önemli durumlarda bypass ameliyatı yahut minimal invaziv cerrahi usulleriyle tedavi uygulanır.
Son yıllarda gelişen minimal invaziv cerrahi sistemi, küçük kesikle yapılabilmesi ve kalbi daha az yorması nedeniyle damar sertliği tedavisinde tercih edilmektedir. İnvaziv tedavi yolu kangren oluşumuyla kesilme riski bulunan ayaklarda epeyce tesirlidir.
Kalp krizi, beyin kanaması üzere yüksek vefat tehlikesi taşıyan ve yaygın olarak rastlanan hastalıkların temelinde yatan damar sertliğinden korunmak emeliyle nizamlı olarak sıhhat denetiminden geçmelisiniz. Bunun dışında damar sertliği teşhisi koyulmuş bireylerin ise rutin denetimlerini aksatmadan yaptırması ve tedavi sürecini hekimiyle planlaması hayati ehemmiyet taşır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı