Dünya Sıhhat Örgütü, 24 Kasım’da Güney Afrika’nın bildirdiği yeni varyantı “kaygı verici” olarak nitelendirerek bu varyanta “omikron” ismini verdi. Bu varyant için uzmanlar “Aşılar etkisiz kalabilir mi? Daha öldürücü mü?” sorularını tartışıyor. Yeni varyantın aşılardan kaçabilme özelliği kazanmış olabileceği ve aşı aktifliğini azaltabileceği konusunda kaygıların olduğunu belirten, İstinye Üniversitesi (İSÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuriye Taşdelen Fışgın, “İki doz aşının esirgeyici olmakla birlikte hatırlatma dozlarının yani üçüncü doz aşının kesinlikle yapılması gerektiği unutulmamalı” diyor. Taşdelen Fışgın, yeni varyanta karşı alınması gereken tedbirleri de sıralıyor.

Tüm dünyada Covid-19 olayları yine yükselişe geçerken, uzmanlar önlemli davranmaları, salgın kurallarına uymaları konusunda vatandaşları uyarıyor. Öte yandan yeni varyantlar da gündeme gelmeye devam ediyor. Dünya Sıhhat Örgütü, 24 Kasım’da Güney Afrika’nın bildirdiği yeni varyantı, 26 Kasım’da yaptığı toplantıyla tasa verici varyant olarak sınıflandırdı ve bu varyantı “omikron” olarak isimlendirdi. İstinye Üniversitesi (İSÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuriye Taşdelen Fışgın, omikronun şu ana kadar oluşan varyantlar içerisinde en fazla mutasyona sahip virüs özelliği göstermesi nedeniyle hem toplumda hem de bilim etraflarında tedirginlik oluşturduğunu belirtti. Omikron varyantının da beta varyantı üzere aşıdan daha kolay kaçabilen bir varyant olabileceğine dikkat çeken Taşdelen Fışgın, “Bu da bizi yeni varyantın da aşılardan kaçabilme özelliği kazanmış olabileceği ve aşı aktifliğini azaltabileceği konusunda endişelendiriyor. Omikronda korunmada aşıların ehemmiyeti tekrar vurgulanıyor. İki doz aşının kollayıcı olmakla birlikte hatırlatma dozlarının yani üçüncü doz aşının kesinlikle yapılması gerektiği unutulmamalı” diyor.

“Ülkemizde delta varyantı yaygın”

Ülkemizde şu anda en yaygın varyantın delta olduğunu belirten İSÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taşdelen Fışgın, şu bilgileri veriyor:

“Covid-19 salgını tüm dünyada ve ülkemizde hala devam ediyor. Bilhassa riskli kümelerde ve aşısız yahut eksik aşılanmış şahıslarda hastalık daha ağır seyrediyor, mevt bu kümede daha yüksek oluyor. Ülkemizde şu an prestiji ile baskın varyantın delta varyantı olduğu Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklandı. Delta varyantının daha baskın bir varyant olması nedeniyle başka varyantların yerini aldığı görülüyor. Pandeminin başından beri korunmada önerilen maske-mesafe-hijyen ve aşılama hala günümüzde de geçerli. Her ne kadar yaklaşık iki yıldır virüste oluşan mutasyonlar bulaştırıcılığı artırmış varyantlar biçiminde karşımıza çıksa da hala alınması gereken tedbirler misal.”

“Aşılar etkisiz kalabilir mi, daha öldürücü mü” soruları tartışılıyor

Uzmanların yeni varyantın yayılım suratı, aşıların varyanta tesiri üzere hususları tartıştığını tabir eden Taşdelen Fışgın, “Dünya Sıhhat Örgütü 24 Kasım’da Güney Afrika’nın bildirdiği yeni varyantı, 26 Kasım’da yaptığı toplantıyla telaş verici varyant olarak sınıflandırdı ve ‘omikron’ olarak isimlendirdi. Omikron şu ana kadar oluşan varyantlar içerisinde en fazla mutasyona sahip virüs özelliği göstermesi nedeniyle hem toplumda hem de bilim etraflarında tedirginlik oluşturdu. Bu varyant 50’nin üzerinde mutasyon göstermekle birlikte bilhassa 30’un üzerinde de tutunma bölgesinde mutasyon saptandı. Bu nedenle bilim insanları ‘Tutunma bölgesindeki bu yüksek mutasyon sanki virüsün yayılım suratını tesirler mi? Hücreler ortası yayılımda artışa neden olur mu? Bu mutasyonlar virüsün antikorlardan kaçmasını sağlar mı? Aşılar etkisiz kalabilir mi? Daha öldürücü mü?’ üzere soruları araştırıyorlar. Çok yakın vakitte tespit edilen bu varyantla ilgili çalışmalar bir-iki hafta içinde daha da açıklığa kavuşacak ve birçok sorunun karşılığı kuşkusuz ki bulunacaktır” diyor.

“Aşılardan kaçabilme özelliği kazanmış olabilir”

Bilim insanlarının bu soruları tartışırken, incelemeleri sonucunda varyantla ilgili birtakım öngörüleri de olduğunun altını çizen Taşdelen Fışgın, bu öngörüleri ise şöyle özetliyor:

“Oluşan mutasyon bölgelerinin incelenmesi ve bilhassa bu varyantın görüldüğü ülkelerdeki olgu artışları değerlendirildiğinde, bilim insanlarında bu soruların karşılıkları ile ilgili birtakım öngörüler oluştuğu görülüyor. Mutasyonların bulunduğu yerler incelendiğinde daha bulaşıcı olabildiği zira bulaşmayı kolaylaştıran proteinlerdeki değişikliklerin delta varyantından fazla olduğu görülüyor. Ayrıyeten daha evvel tanımlanan beta varyantı aşıdan daha kolay kaçabilen bir varyanttı. Omikronda da beta varyantına emsal mutasyonlar saptandı. Bu da bizi yeni varyantın da aşılardan kaçabilme özelliği kazanmış olabileceği ve aşı aktifliğini azaltabileceği konusunda endişelendiriyor. Lakin birinci gelen datalar bize tam aşılı şahısların en azından hastalığı ağır geçirmediğini ve hastaneye yatışlarının daha az olabileceğini gösteriyor ki bilindiği üzere delta varyantında da durum birebir. Bu nedenle iki doz aşının gözetici olmakla birlikte hatırlatma dozlarının yani üçüncü doz aşının kesinlikle yapılması gerektiği unutulmamalı. Bilhassa kişilerdoğal enfeksiyon geçirilmiş olsa bile aşılamanın yapılması gerektiği, bilhassa de omikronda korunmada aşıların değeri tekrar vurgulanıyor.”

Alınması gereken önlemler

Yeni varyant omikrona karşı alınabilecek tedbirler hakkında da bilgi veren Taşdelen Fışgın, alınması gereken tedbirleri ise şöyle sıralıyor:

1. Mümkün olduğunca kapalı alanlarda uzun müddet kalınmamalı. Kesinlikle maskenin ağız ve burnu kapatacak formda takılmış olmasına ihtimam gösterilmeli. Toplumsal aralık kurallarına uyulmalı.
2. Hem açık hem de kapalı alanlarda toplumsal araya dikkat edilmeli.
3. Maskenin ağız ve burnu kapatacak halde kullanılması, ıslanma, kirlenme üzere durumlarda kesinlikle değiştirilmesine itina gösterilmeli.
4. El hijyenine uyulmalı.
5. Aşı olunmasının olumlu sonuçları pandemi ilerledikçe açıkça görülüyor. Bilhassa iki doz aşılamanın kollayıcı olduğu bilinmeli ancakhatırlatma dozu gelen kişilermutlaka üçüncü doz aşılarını olmalı.
6. Koronovirüsten korunmada maske-mesafe-hijyen ve aşının tamamının uygulanması gerektiği unutulmamalı.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı