Zeytinyağı ihracatında bu yıl gaye 50 bin ton

Türkiye’de tüm zeytin ve zeytinyağı ihracatçılarının çatı kuruluşu Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, iklim krizini ve buna karşı yeni bir ekonomik büyüme stratejisi sunan Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakat sürecinin kesime tesirlerini İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Tarım: Zeytinin Geleceği Çalıştayı’nda ele aldı.

Dünya Gazetesi Tarım Muharriri Ali Ekber Yıldırım moderatörlüğünde “İklim değişikliği ve zeytincilik bölümüne etkileri” başlıklı birinci oturum; Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Musa Demir, Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği Genel Müdürü S. Güngör Şarman, FAO Türkiye Temsilci Yrd. Dr. Ayşegül Selışık, İstanbul Bilgi Üniversitesi DTÖ Kürsüsü Lideri Dr. N. Pınar Artıran, Küresel Compact Türkiye Genel Sekreteri Melda Çele’nin iştirakiyle gerçekleşti.

“İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik ekseninde Türkiye ekonomisi” başlıklı ikinci oturumda ise Ayvansaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Alkin, sürdürülebilir iktisatla ilgili öngörülerini paylaştı.

Ticaret Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi ve bölümde faaliyet gösteren paydaşların iştirakleriyle düzenlenen çalıştayda 2020 yılında en çok ambalajlı zeytin ve zeytinyağı ihracatı yapan ihracatçılara yönelik ödül merasimi de düzenlendi.

Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Musa Demir, memleketler arası iklim değişikliği süreci ve Türkiye’nin iklim siyaseti, emisyon ağır kesimlerde ihracat, karbon kaçağı, sonda karbon düzenlemeleri, AB Yeşil Mutabakatı, zeytinyağında dünya üretimi ve Türkiye’nin zeytinyağı ihracatını kıymetlendirdi.

Gülle: Kesimimizin ihracatı 270 milyon dolara ulaştı

Türkiye İhracatçılar Meclisi Lideri İsmail Gülle, “2021/22 dönemi için 235 bin ton zeytinyağı rekoltesi bekleniyor. Bu alanda geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 32’lik bir artış var. Kesimimizin yılın birinci 11 ayındaki ihracatı, Geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 12 artışla 270 milyon dolara ulaştı. En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz birinci 3 ülke, 52 milyon dolarla ABD, 38 milyon dolarla Almanya ve 28 milyon dolarla Irak oldu. Son 10 yıldır en fazla üretim yapan İspanya, İtalya ve Yunanistan’ı global iklim değişikliği epeyce etkiliyor. Muhakkak bölgelerde artık var-yok yılları kelam konusu. Bizim ülkemizde ise, üretim noktasında makas giderek daralıyor. Bu, son derece ümit verici bir gelişme.” dedi.

Zeytinyağı ihracatımızda bu yıl 50 bin tonu hedefliyoruz

Gülle, İspanya’nın 1 milyon 403 bin ton üretimle birinci, İtalya 371 bin ton ile ikinci sırada, Türkiye’nin ise üretimde bu ülkelerin akabinde üçüncülükte yarıştığını anlattı.

“Diğer ülkelerin rekoltesinde yaşanan bu düşüşler, ülkemiz için önemli bir fırsat sağlıyor. Zeytin kültürünün olmadığı bir ülkeye, sıfırdan eser satmak zorlukları olan bir süreç. Lakin bugün geldiğimiz pozisyonda tedarik ezası yaşanan bu ülkelerden eser alan pazarlara erişme imkanına sahibiz. Zeytinyağı ihracatımızda bu yıl 50 bin tonu hedefliyoruz. İhracatçılarımızın mümkün olduğunca dökme zeytinyağı ihracatı yerine, ambalajlı ve markalı ihracata yönelmelerini istiyoruz. Türkiye, İtalya ve Yunanistan üzere pazarları, dikili ağaç sayısında geride bıraktı. Bu zenginliği, katma pahaya dönüştürmemiz gerekiyor.” dedi.

Yeşil dönüşüm aksiyon planları

TİM tarihinde birinci defa İklim Değişikliği Komitesini kurduklarından bahseden Gülle, TİM Bayan Kurulu bünyesinde de “Sürdürülebilirlik ve İklim” başlıklarında alt çalışma komiteleri oluşturduklarını kelamlarına ekledi.

“İhracatçılarımıza, TİM ve birlik çalışanlarımıza yönelik İklim değişikliği, Yeşil Mutabakat ve Sürdürülebilirlik alanında teknik eğitimler verdik. Hudutta karbon uygulamaları ve yeşil dönüşüm süreçleri ile ilgili ulusal ve memleketler arası birçok proje hazırladık. Bununla birlikte, İhracatçılarımızın sektörel sorularını yanıtlamak gayesiyle ALO TİM bünyesinde Yeşil Sınır oluşturduk. Sürdürülebilirlik Hareket Planı çerçevesinde “İklim Sohbetleri” serisine de başladık. Geçtiğimiz Haziran ayında TİM Sürdürülebilirlik Hareket Planı yol haritamızı kamuoyu ile paylaştık. Sektörel aksiyon planlarının hazırlanmasına yönelik çalışmalarımız devam ediyor.”

Türkiye zeytin ağacı varlığında dünyada ikinci

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği İdare Heyeti Lideri Davut Er, “Dünya zeytin ağaç varlığı bakımından, İspanya 330 milyon ağaç varlığıyla birinci sırada yer almaktadır. Ülkemiz 193 milyon ağaç varlığıyla 2’inci sırada yer almasına karşın, sofralık zeytin üretiminde yıllara nazaran 2’inci ve 3’üncü sıralarda, zeytinyağında ise 3’üncü ve 5’inci Sıralarda yer almaktadır. Buradan anlaşılacağı üzere ağaç başına verimlilikte rakip üretici ülkelerin gerisinde kalmaktayız. Ülke olarak bizim dünya zeytin ve zeytinyağı ticaretinde daha fazla kelam sahibi olmamız ve ihracatta sürekliliği sağlamamızın yolu üretim artışından ve istikrarlı üretimden geçmektedir.” dedi.

Ağaç varlığımız 300 milyona ulaştırılmalı

Zeytin ağaçlarının yüklü olarak kıraç topraklarda yetişen, kuraklığa güçlü bir bitki olduğundan bahseden Er, ülkedeki zeytinliklerin büyük bir kısmının sulama altyapısından mahrum olduğunu vurguladı.

“Ağaç başına randımanı artırabilmek için, damla ve basınçlı sulama sistemleri kurulmalı ve elektrik harcamaları, mazot ve gübre üzere çiftçilere yönelik takviyeler artırılmalıdır. Tarım ve Orman Bakanlığı bilgilerine nazaran ülkemizde 193 milyon zeytin ağacı bulunmaktadır. Ülkemiz ağaç varlığının en az 300 milyona ulaştırılması için Tarım ve Orman Bakanlığımızca fidan ve dikim dayanaklarının sürdürülmesini istiyoruz. Lakin zeytin ağaç varlığı artırılırken, ihracat bölümümüzün muhtaçlıkları da gözetilmeli, gerçek çeşitlerin, yanlışsız yörelerde dikimi desteklenmelidir.”

Çiftçinin girdi maliyetleri düşürülmeli, eser fiyatları uyumlu hale getirilmeli

Davut Er, “Manisa-Uslu, Domat ve Çelebi, Aydın-Memecik ve Çelebi, Bursa-Gemlik, Nizip-Kilis, Hatay-Savrani yağlık üzere tiplerin desteklenmesi ile hem ihracatımızın iri taneli zeytin muhtaçlığı, hem de yağlık zeytin gereksinimimiz yanlışsız çeşitlerle karşılanmış olacaktır. Üreticimizin en büyük sorunu fiyat üzere görülsede, temel eza üretimdeki girdi maliyetlerinin yüksekliği ve bunun sonucunda eser fiyatının yüksek oluşmasıdır. Bölüm olarak beklentimiz, çiftçinin girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve sonuç olarak eser fiyatlarının rakip üretici ülkelerle uyumlu hale getirilmesidir. Bu sayede, hem iç piyasada tüketici uygun fiyata sağlıklı zeytin ve zeytinyağına erişebilecek, hem de ihracatçımız dünya piyasalarına sunmak üzere sürdürülebilir markalar yaratabilecektir.” dedi.

Ambalajlı yüksek katma pahalı zeytin zeytinyağı ihracatı vurgusu

İhracatçıya sağlanan dayanakların arttırılması ve ambalajlı prina yağı ihracatına da takviye sağlanması gerektiğine değinen Er, kesim olarak öncelikli maksatlarının zeytin ve zeytinyağının ihracatının ambalajlı ve sürdürülebilir halde devamının sağlanması olduğunun altını çizdi.

“Ülkemiz zeytinyağı üreten ülkeler ortasında kişi başına en az tüketen ülke pozisyonundadır. Toplam tüketimimiz 140-150 bin ton civarında varsayım edilmektedir. Kişi başı tüketim 2 kg’ın altındadır. Üretici ülkelerden Yunanistan, İtalya, İspanya üzere ülkelerde kişi başına zeytinyağı tüketimi ise 10-15 kg ortasında değişmektedir. Kesim olarak amacımız Türkiye’deki zeytinyağı tüketimini kısa vadede 5 kg düzeyine çıkarmak olup, bu amaca ulaşılabilmesi için zeytinyağında 8 olan KDV oranının 1’e indirilmesi tüketimin arıtılması için değer arz etmektedir.”

Hedef 1 milyar dolar

2020/21 ihraç döneminde sofralık zeytin ihracatının 88,5 bin ton ve 150 milyon dolar, zeytinyağı ihracatının 45 bin ton ve 135 milyon dolar olarak gerçekleştiğini açıklayarak kelamlarını şöyle noktaladı:

“Son iki dönemde en fazla ihracat yaptığımız ülkeler Sofralık zeytinde; Almanya, Irak, Romanya, ABD ve Bulgaristan olurken, Zeytinyağında ise ABD, İspanya Japonya İran ve Suudi Arabistan biçiminde sıralanıyor. Önümüzdeki yıllarda, üretici ve ihracatçılarımızın daha fazla desteklenmesi ve beklediğimiz üretim artışının gerçekleşmesiyle birlikte ihracatımızın birinci fırsatta 1 milyar dolara ulaşması hedeflenmektedir. İdare Konseyi olarak, zeytin ve zeytinyağımızı kutulu, ambalajlı ve yüksek katma bedelli ihraç edebilmek için tüm gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz.”

2020 yılında en çok ambalajlı zeytin ve zeytinyağı ihracatı yapan firmalar;

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı