Gözündeki gözlüğü arayanlar mı? Elinde çay bardağıyla garsona ‘çayım gelmedi’ diye seslenenler mi?! Telefonun ucunda beklerken kimi aradığını unutanlar mı? Pek çoğumuzun dost sohbetlerinde gülerek paylaştığı unutkanlık anıları çoğunlukla saf olsa da, önemli bir sıhhat problemine da işaret edebiliyor! Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Kolu Lideri ve Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu “Unutkanlık hem toplumsal ömrü hem de iş hayatını etkileyen kıymetli bir faktördür. Her unutkanlık bir hastalık değildir. Beynimizde bilgi sürece sürecinde, olağan kabul edilen unutmalar olabilir. Ancak tıpkı vakitte unutkanlığın kimi hastalıklar için de erken bir belirti olabileceği akılda tutulmalıdır” diyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu, çağdaş çağın yaygın sorunu unutkanlık hakkında bilinmesi gereken 6 kıymetli noktayı anlattı, hafızayı güçlendirmenin 10 tesirli yolunu sıraladı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Bu faktörler unutkanlığa yol açabiliyor
Yapılan bilimsel çalışmalar, ağır ve gerilimli ortamda çalışmanın bilgi sürece sürecini olumsuz olarak etkilediğini ve unutkanlığa neden olabildiğini gösteriyor. Ömür şartlarındaki aksilikler, hareketsizlik, sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları, çok kilo, sigara ve alkol tüketimi ile yetersiz ve kalitesiz uyku da unutkanlığı artıran değerli nedenler ortasında yer alır.
Unutkanlıkta tehlike sinyalleri!
Bazı unutkanlıklar pak değildir. Örneğin; konutun yolunu bulamamak, çok yakın arkadaşının ismini sık sık unutmak, kaybolma sorunu yaşamak, günlük bakım işlerini unutmak üzere sıkıntılar tehlikeye işaret ediyor demektir. Birtakım günlük aksiyonları yapmakta zorlanma; sık ve rutin yapılan işleri yapmakta zahmet, iş yerinde evvelce çarçabuk yerine getirilen fonksiyonları yapamama, önemsenmesi gereken durumlardır. Bu türlü bir durumla karşılaşıldığında kesinlikle tıbbi kıymetlendirme yapılması gerekir. Zira her unutkanlık tedavi edilemeyen bir hastalığın göstergesi değildir. Kâfi ki bu durumun tanısı hakikat bir formda konulsun ve kalıcı hasar oluşmadan tedaviye başlanılsın.
Her unutkanlık Alzheimer’e işaret etmez
Bütün unutkanlıklar Alzheimer’e işaret etmez. Unutkanlık bir yakınmadır ve belirtidir. Münasebetiyle birinci belirlenecek olan ‘unutkanlık’ belirtisinin bir hastalık olup olmadığının belirlenmesidir. Şayet unutkanlık bir hastalık belirtisi olarak belirlenir ise, ikinci yapılacak şey, bunun ne cins bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıktığını belirlemektir. Sonraki adımda ise tedavi planlamasının yapılması gerekir. Burada hastalığın ilerlemesinin engellenmesi, şayet imkanlı ise hastalığın tedavi edilmesi, mevcut kapasitenin en âlâ halde kullanılmasını sağlayacak rehabilitasyon programları ve aile ile bakım yapacak bireylerin eğitimi, tekrar aileye toplumsal ve tıbbi takviye, oluşturulması gereken tedavi planlamasıdır. Unutkanlık çok sayıda diğer hastalığa da bağlı olabilir.
Bu hastalıklar unutkanlığa yol açabiliyor!
Unutkanlık; Alzheimer hastalığı dışında, damar tıkanmalarında, tiroit bozukluklarında, B12 vitamini, folik asit üzere birtakım vitaminlerin yahut hususların eksikliklerinde, kalp hastalığı, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı üzere öbür organların hastalıklarının beyni etkilemesi durumunda ve Parkinson hastalığı üzere santral hudut sisteminin başka hastalıklarında da görülür. Bunların dışında genetik yahut santral hudut sisteminin yıkımına yol açan birtakım ender hastalıklarda da unutkanlık hastalığın erken belirtilerinden biri olarak görülebilir. Bu nedenle unutkanlığın bir hastalık belirtisi olduğu saptanırsa, çok detaylı bir nörolojik kıymetlendirme yapmak gerekir.
Beslenme stili beyni direkt etkiliyor
Aslında bir tek unutkanlık için değil, beynin genel olarak sağlıklı olması için kimi beslenme teklifleri değerlidir. Örneğin; diyette tuzun kısıtlanması, damar sertliğine yol açacak besinlerden kaçınılması, alkol ve tütün kullanılmaması, bilhassa B vitaminleri, demir, magnezyum olmak üzere beynimiz için gerekli elementlerin kâfi ölçüde alınması vb. hudut sistemimizin sağlıklı olması için uygun beslenme teklifleridir.
Sık sık unutmaktan yakınıyorsanız!
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu “Bellek beynin çok değerli bir fonksiyonudur ve değişik beyin bölgelerinin koordine çalışması ile oluşur. Unutkanlık ise; bellekte bulunan bilgilerin bir formda yok olması sürecidir. Bireye rahatsızlık veren unutkanlıklar sık sık tekrarlanıyorsa bu şahıslara kesinlikle bir nörolojik kıymetlendirme yaptırmalarını öneririm. Bu soruya, tıbbi kıymetlendirme dışında bir teklif ile karşılık vermek, tıbbi süreçlerde aksiliğe yol açabilir ve birtakım teşhislerin konulmasını geciktirebilir” diyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı