Bu Besinler Diş Erozyonunu 37 Kat Arttırıyor

Türkiye ve dünya genelinde diş erozyonunun arttığına dikkati çeken Türk Restoratif Diş Hekimliği Derneği Lideri Prof. Dr. Esra Can, diş erozyonunun çocuk ve genç kümesinde yüzde 30 ile yüzde 70, erişkin kümede ise yüzde 25 ile yüzde 45 ortasında olduğunu belirtti. Prof. Dr. Can, “Günde 3 seferden fazla asitli yiyecek ve içecek tüketildiğinde diş erozyonunun oluşma riski 37 kat artıyor” dedi. 

Türk Restoratif Diş Hekimliği Derneği ve tıpkı vakitte Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Restoratif Diş Tedavisi Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Esra Can, 22 Kasım Diş Doktorları Günü ve Ağız Diş Sıhhati Haftası vesilesiyle, son yıllarda her yaş kümesinden pek çok kişinin diş sıhhatini tehdit eden ögelerden biri olan diş erozyonu ile ilgili bilgi verdi. 

“İlk Belirti Dişlerde Hassasiyet” 

Prof. Dr. Esra Can, “Diş erozyonunu, süt ve daima dişlerde kimyasal etkenlerle meydana gelen, dişlerin geri dönüşümsüz ve ilerleyici unsur kaybı olarak tanımlayabiliriz. Erozyonda değerli olan faktör kimyasal, çürükteki üzere mikroorganizma tesiri kelam konusu değil” dedi. Diş erozyonunda birinci olarak hassasiyet oluştuğunu belirten Prof. Dr. Can, “Arkasından dişlerde matlaşma, renklenme, ilerlemesiyle birlikte de dişlerin kesici kenarlarında çukurlaşma, aşınma ve dişlerin halinin bozulmasıyla estetik sıkıntılar meydana gelir. Hami tedbirler alınmadığında ilerleyen erozyon daha sonra işlevle ilgili sorunlara de neden olur. Erozyon ilerleyici özellik gösteren patolojik bir aşınmadır” dedi. 

“Çocuklar ve Gençlerde Daha Fazla Görülüyor” 

Çocuklarda ve gençlerde diş erozyonunun daha fazla görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Can, “Son periyotlarda yapılan araştırmalar, Türkiye’de ve dünyada diş erozyonunun sıklığının arttığını göstermektedir. Diş erozyonunun sıklığı çocuk ve genç kümesinde yüzde 30 ile yüzde 70, erişkin kümede ise yüzde 25 ile yüzde 45 ortasında görülüyor. Bu aslında bize çok değerli bir bilgi veriyor. Çocuklarımız ve gençlerimiz bizden daha fazla erozyona maruz kalıyor ve bu da onların erişkin periyodunda daha fazla erozyonla ilgili dental sorunlarla karşılaşacağını göstermektedir” diye konuştu. 

“Çocuklar ve Veganlar Dikkat” 

Prof. Dr. Esra Can, diş erozyonunun nedenleriyle ilgili şu bilgileri veriyor: 

“Erozyon pek çok faktörün kombinasyonundan kaynaklanan patolojik bir problemdir… Sağlıklı beslenme alışkanlıkları nedeniyle meyve ve meyve sularının daha fazla tüketilmesi ile vegan diyet erozyon nedenleri ortasında sayılabilir. Çocuklar ve gençler fazla gazlı içecek içtiklerinden, atletler da sıklıkla güç içeceklerini tükettiğinden erozyona maruz kalıyorlar. Meyveli sodalar ve kullandığımız ilaçlar da erozyona neden olabiliyor. Örneğin, C vitamini çiğneme tabletleri, astım hastalarının kullandıkları spreyler, efervesan ilaçlar erozyona neden oluyor. Tükürüğün azalmasına neden olan her türlü faktör, antihipertansif ve antidepresan ilaçlar da erozyona sebep olabiliyor. Baş ve boyun bölgesinde radyoterapi alan hastalarda biz epey sık erozyon görebiliyoruz. Ayrıyeten reflü, kusmayla seyreden yeme bozuklukları ve kronik alkolizm de birebir hastalık kaynaklı erozyona neden olan faktörler olarak karşımıza çıkabiliyor.”

“Bazı Mesleklerde Diş Erozyonu Daha Fazla Meydana Geliyor”

Bazı meslek kümelerinde erozyona yatkınlığın arttığını vurgulayan Prof. Dr. Esra Can, “Örneğin profesyonel atletler. Onlar çok fazla güç içecekleri içiyorlar ve asidik yapıda olan bu içecekler erozyona neden oluyor. Birebir durum profesyonel yüzücüler için de geçerli. Havuzları dezenfekte edebilmek için kullanılan hususlar suyu asidik hale getirebiliyor ve bu da yüzücülerin ön dişlerinde erozyona yol açabiliyor. Erozyona maruz kalan bir meslek kümesi daha var ki; onlar da laborantlar… Pipetle asitleri çektikleri vakit dişleri direkt asitlere maruz kalıyor” diye konuştu. 

“Öğün Ortasında Bunları Tüketmeyin” 

Diş erozyonunu hem birey olarak hem de diş tabibi vasıtasıyla önlemenin mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Can, şunları kaydetti:
 “Önce birey olarak erozyonun oluşmasını engellememiz gerekiyor. Örneğin, asidik yiyecek ve içeceklerin sıklığını azaltabiliriz. Günde 3 defadan fazla asidik yiyecek ve içecek tükettiğimiz vakit erozyonun oluşma riski 37 kat artıyor, bu oran o kadar yüksek ki. Bu içecek ve yiyecekleri öğünlerle sınırlayabiliriz, zira öğünlerde tükürük salgımız artar ve böylelikle erozyon faktörü ortadan kalkar. Öğün ortasında tükürük salgımız az olduğu için asidik yiyecek ve içecekleri tüketmemeliyiz. Asitli içecekleri ağızda gezdirmek yerine süratlice yutmalı yahut pipetle içmeli, içtikten sonra ağzımızı su ile çalkalamalı ya da su içmeliyiz. Bilhassa gece yatarken meyve yememeliyiz. Asidik yiyeceklerden sonra çabucak dişlerimizi fırçalamamalıyız. Asidik içecekleri soğutarak içmeliyiz. Öğünlerden çabucak sonra değil, 30 dakika sonra dişlerimizi fırçalamalıyız. Dişler fırçalandıktan sonra pak diş yüzeylerinde erozyona neden olacak meyve, meyve suları, meyveli soda, gazlı içecekleri kullanmamalıyız. Bilhassa çocukların meyveleri emerek yemesi erozyonu arttırır, ısırarak yemeleri için teşvik etmeliyiz. Dişlerde erozyon, matlaşma ve renklenme varsa bu durumdan korunmak için öğün ortasında ağız ortamını nötralize edici şeyleri yapabiliriz. Örneğin su içebiliriz yahut süt ve peynir eserleri yiyebiliriz. Dişlerinde erozyon olan bireyler, ağızlarındaki diş renklenmelerini ve koyu rengi açmak için beyazlatıcı diş macunu kullanıyorlarsa, zati kimyasal tesirlerle yumuşamış olan mine yüzeyini daha fazla aşındırır ve daha fazla husus kaybına yol açar.” 

“Yüksek Konsantrasyonlu Florür İçeren Jel ve Vernikleri Uyguluyoruz” 

“Aktif erozyon teşhis edildikten sonra öncelikle diş tabibi tarafından erozyonun etken faktörünün belirlenmesi gerekir” diyen Prof. Dr. Esra Can, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Etkeni bulup, hastada davranış değişikliğini oluşturduktan sonra diş doktoru olarak biz, o yumuşamış olan mine ve dentin yüzeylerine yüksek konsantrasyonlu florür içeren jel ve vernikleri uyguluyoruz. Bu, o bölgeyi sertleştirirken birebir vakitte olabilecek asit ataklarına karşı o bölgenin direncini da arttırır. Hastalara bize yardımcı olmaları için konutta yüksek konsantrasyonlu florürlü diş macunu, kullanmalarını tavsiye ediyor, etkin erozyon varlığında yumuşak diş fırçası, yüksek konsantrasyonlu florürün yanı sıra potasyum nitrat, amorf kalsiyum fosfat üzere içeriklere sahip diş macunları ve kremlerini kullanmalarını öneriyoruz.”

“Restoratif Süreçlere Geçmemiz Gerekiyor” 

Dental erozyonun çok ileri boyutlara gelebildiğini söyleyen Prof. Dr. Can, “Mine aşındıktan sonra, dentin açığa çıktığı vakit erozyonda çok süratli ilerleme gerçekleşiyor. Bu durumda biz hastalarımızı artık yalnızca gözetici süreçlerle koruyamıyoruz ve restoratif süreçlere geçmemiz gerekiyor. Çok ilerleyen dental erozyonda dişlerin çiğneyici yüzeylerinde fincan biçiminde aşınmalar meydana geliyor ve bunlar daha da ilerlediğinde hastanın dikey boyutu ve yüzünün alt kısmında yükseklik azalıyor. Hasta hassasiyetten ve besinleri kâfi ezememesinden ötürü çiğneme işlevini aktif bir formda gerçekleştiremiyor” dedi.