Her çocuğun kas ve ruhsal gelişimi birebir olmadığı için tuvalet eğitimine başlama müddeti farklılık gösterebiliyor. Çocuklar tuvalet eğitimine hazır olduklarında muhakkak işaretler veriyor. Bu işaretlerin varlığında 18. aydan itibaren tuvalet eğitimine başlanması uygun oluyor. Bu süreç kimi çocuklar için sıkıntı geçebiliyor. Ebeveynlerin teşvik edici ve anlayışlı olması büyük değer taşıyor. Memorial Sıhhat Kümesi Medstar Antalya Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Kerem Yıldız, çocuklarda tuvalet eğitimi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Eğitime çocuk ve ebeveynin gün uzunluğu meskende olduğu vakit başlanmalıdır. Eşofman yahut şort gibisi çarçabuk çıkarılabilecek kıyafetler seçilmelidir. Öncelikle çocuğun tuvalet eğitimiyle ilgili çiş, kaka, ıslak bez üzere tabirleri öğrenmesi gerekir. Çocuğun altı değiştirilirken bunlardan bahsedilmelidir. Alt değiştirme sürecini tuvalette yapmak çocuğun tuvalet işinin burada yapıldığını öğrenmesini sağlar.
Bezini kirlettiği saatlerde lazımlığa götürülmeli
Alt değiştirildikten sonra ebeveynlerin ve çocuğun elini yıkaması, davranışın çocuğun zihninde pekişmesini kolaylaştırır. Tuvalete çocuğun ulaşabileceği bir yere lazımlık koymak, lazımlığın ne işe yaradığını anlatmak, çocuğa örnek olabilecek bir çocuğun yahut büyüğün lazımlığın ne işe yaradığını göstermesi yararlı olacaktır. Çocuk her sabah uyandığında, yemek öncesi yahut sonrası lazımlığa götürülmeli, tuvalet alışkanlığı çocuğun günlük rutininin bir modülü haline getirilmelidir. Çocuk şayet misal saatlerde bezini kirletiyorsa bu saatlerde çocuğun lazımlığına gitmesi sağlanmalıdır.
Sıvı aldıktan 30 dakika sonra tuvalete gitmesini sağlayın
Çocuğa daima tuvaletinin olup olmadığını sormak yerine artık tuvalete gitme vakti diyerek tuvalete yönlendirilmelidir. Gün içinde sıvı alımını takip edip yaklaşık 30 dakika sonrasında tuvalete gitmesini sağlamak yararlı olacaktır. Çocukta daima olarak kıpırdama, sallanma yahut uzaklaşma üzere tuvalet gereksinimi belirtilerinde tuvalete çağırılmalıdır. Her lazımlık kullandığında ve bezini kirletmeden söylediğinde teşvik edici övgülerde bulunulabilir yahut ödül olarak sevdiği oyuncak, meyve yahut yiyecek verilebilir.
Çocuğa sorumluluk verin
Tuvalete oturup 2-3 dakika boyunca tuvaletini yapmamış olan çocuğunuzu tuvaletten kalkmaya yönlendirebilirsiniz. Tuvalette uzun mühlet oturmaya zorlanan çocuklar bu durumu ceza olarak algılayabilir ve aykırı davranışlar göstermeye başlayabilir. Birtakım denemeler başarısız olacaktır. Kazalar yaşandığında çocuğunuza kıyafetini çıkartıp kirli sepetine atması üzere sorumluluklar verilmelidir. Bazen bu türlü kazalar olabilir denilerek bir sonraki seferde başarılı olacağına dair telkinde bulunulmalıdır. Bu türlü durumlarda çocuğun azarlanmaması, üzülmemesi gerekir. Bu süreçte fazla titiz olmaktan kaçınılmalı, abartılı yansılar verilmemelidir.
Gece bez kullanmayı bırakmanız lazım!
Gece bez kullanımı tuvalet eğitimini geciktirebileceğinden mümkünse bırakılmalıdır. Birkaç gece çocuk bezsiz uyutulabilir. Sabahları altı kuruysa bu duruma devam edilmelidir. Bu süreçte altına kaçırma durumu olabileceğinden yatakların altına su geçirmez örtüler serilmelidir. Şayet süreç yavaş ilerliyorsa geceleri bir mühlet daha bez kullanılabilir. Lakin bu müddetin çok uzatılmaması yararlı olacaktır. Tuvalet eğitimi mühletince geceleri lazımlığı çocuğun yakınında tutmak uygun bir fikir olabilir. Çocuğunuz geceleri de lazımlığını kullanmaya başlamışsa tuvalet eğitiminin sonuna geliniyor demektir. Lazımlık eğitimini muvaffakiyetle geçen çocuklar olağan tuvaleti kullanmaya alıştırılmalıdır.
5 yaşına kadar altına kaçırması normal
Tuvalet eğitimi sürecinde ve sonrasında gülme, öksürme, hapşırma üzere durumlarda yahut geceleri uyurken altına kaçırmalar görülebilir. Tuvalet yapmada ve tutmada kullanılan kasların gelişimi devam edebileceği için çocukta altına kaçırma durumu 5 yaşa kadar olağan olarak değerlendirilmeli, bu bahiste çocuğa kızma yahut ceza verme üzere yanlış davranışlara gidilmemelidir. Fakat 5 yaşını geçmesine karşın tuvalet eğitimiyle ilgili sorun varsa kesinlikle çocuk tabibine başvurulması önerilmektedir.
Bu işaretlere dikkat edin;
- Gündüzleri en az 2 saat kuru kalıyorsa
- Öğle uykularından kuru kalkıyorsa
- Bağırsak hareketleri belirli vakitte gerçekleşiyorsa ve kestirim edilebiliyorsa
- Tuvalet muhtaçlığını çeşitli hareketlerle yahut kelamla söz edebiliyorsa
- Çocuğunuz kolay talimatlara uyuyorsa, banyoya gidebiliyor ve soyunabiliyorsa
- Bezi kirlenince rahatsız oluyorsa
- Tuvaleti kullanmak istiyorsa
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı