Günümüzde teknolojik ve bilişim tabanlı girişimcilik ve inovasyon konusu kıymetli bir yer tutarken toplumsal inovasyonun da göz arkası edilmemesi gerektiğinin de altı çizildi. İnovasyon ve kurum içi girişimciliği bilimsel ve rasyonel halde yönetme konusunda tahlil iştirakleri yapan GOOINN tarafından hazırlanan “Sosyal Tesir Raporu” bahsin aslında ne derece kıymetli olduğunu ortaya koyarken, karmaşık toplumsal sıkıntıları çözme ve süreç içinde kıymet yaratma eforunun toplumsal tesir çerçevesinde beşerler ve topluluklar üzerindeki bütünleşik tesire yol açarak refaha ulaşma yolunda kıymetli uzaklıkların alınmasının önünü açacağı kaydedildi.

Sosyal girişimciliğin klasik girişimcilik kavramından farklı olarak toplumsal problemlere yaratıcı ve dinamik bir iş modeliyle uzun vadede tahlil üretmeyi amaçlayan faaliyetler olarak niteleyen GOOINN Türkiye Müdürü Baran Gürcan, oluşturulan iş modeli geleceğin iş modeli olarak görülmekte olduğunu ve yaklaşımlarıyla toplumları dönüştürmeyi hedeflediğini belirtti.

Gürcan, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen “17 Toplumsal Kalkınma Hedefi” doğrultusunda çalışmaların sürdürüldüğünü de söyleyerek “Yoksulluktan, açlığa, sağlıktan iklim değişikliğine, cinsiyet eşitliğinden istihdama kadar 17 başlıkta toplanan bu gayeler herkes için refahı ve sürdürülebilir barışçıl kalkınmayı amaçlıyor. Bu faaliyetler toplumsal inovasyon olarak tanımlanmakta, bireylerin ve toplulukların refahını güzelleştirmeyi amaçlayan yeni tahlillerin tasarımı ve uygulanması manasına geliyor. Toplumsal inovasyonun potansiyelinden tam olarak yararlanmak için kamunun, kâr gayesi gütmeyen kurumların ve özel aktörlerin toplumsal olarak yenilikçi tahlilleri birlikte inşa etmelerini ve uygulamalarını destekleyecek ve sosyo-ekonomik meseleleri ele alarak daha uygun bir hale getirecek siyaset çerçevesinin gerekliliği de ortaya çıkıyor” dedi.

Tüm Çalışmalar AB’nin Radarında

Sosyal inovasyon ve toplumsal girişimcilik üzerinde yapılan çalışmalar bilhassa Avrupa Birliği tarafından dikkatle ele alındığını da kelamlarına ekleyen Gürcan Avrupa Birliği Kurulu tarafından yürütülen “İstihdam ve Toplumsal İnovasyon (EaSI) Programı” yüksek seviyede kaliteli ve sürdürülebilir istihdamı teşvik etmek, kâfi ve uygun toplumsal müdafaayı garanti etmek, toplumsal dışlanma ve yoksullukla uğraş etmek ve çalışma şartlarını düzgünleştirmek için Avrupa Birliği seviyesinde bir finansman aracı olarak sorumluluk üstlendiğini de kaydederek “Program 3 ana başlık etrafında toplanıyor. Birinci ana başlık ilerleme ekseni ile istihdam ve toplumsal siyasetlerin modernizasyonu. İkinci ana başlık iş hareketliliğidir ve son ana başlık ise mikro finans ve toplumsal girişimciliğe erişimdir” diye konuştu. Gürcan, program ile şu maksatlara ulaşılması hedeflenen mevzuları ise şöyle sıraladı;

• İstihdam ve toplumsal işler üzerinde Avrupa Birliği gayelerinin sahiplenilmesini sağlamak hem Avrupa Birliği seviyesinde hem de ulusal seviyede hareket uyumunu güçlendirmek
• Yeterli toplumsal muhafaza sistemlerinin ve işgücü piyasası siyasetlerinin geliştirilmesini desteklemek
• Avrupa Birliği mevzuatını modernize etmek ve aktif bir biçimde kullanılmasını sağlamak
• Açık bir işgücü piyasası geliştirerek coğrafik hareketliliği teşvik etmek ve istihdam fırsatlarını arttırmak
• Hassas kümeler ve mikro işletmeler için mikro finansın kullanılabilirliğini ve erişilebilirliğini arttırmak
• Sosyal teşebbüsler için finansmana erişimi arttırmak
• Kadın ve erkek ortasındaki eşitliği teşvik etmek
• Ayrımcılıkla çaba etmek
• Yüksek seviyede kaliteyi ve sürdürülebilir istihdamı teşvik etmek
• Yeterli toplumsal muhafazayı garanti etmek
• Uzun vadeli işsizlikle çaba etmek
• Yoksulluk ve toplumsal dışlanma ile gayret etmek

Birleşmiş Milletler’in İnovasyon Yaklaşımı

GOOINN Türkiye Müdürü Baran Gürcan, AB kadar Birleşmiş Milletler’in toplumsal girişimcilik ve inovasyon konusuna titizlikle eğildiğini kaydederek bunları şöyle açıklıyor; “BM’nin üzerinde ehemmiyetle durduğu 6 ana mevzu bulunuyor. Bunlar; Eşitsizlik, Teknoloji, İklim Değişikliği, Kentleşme, Memleketler arası Göç ve Tarım.”

Gürcan, BM’nin altını çizdiği meseleleri ve bu paralelde program ile amaçlarını ise şu formda aktarıyor;

Eşitsizlik: Dünya herkes işin eşit fırsat sunmaya çok uzaktadır. Cinsiyet, ırk, etnik köken, göçmenlik durumu, sosyoekonomik durum üzere şartlar bireylerin hayattaki muvaffakiyetlerini etkilemeye devam etmektedir. Gelir eşitsizliği ele alındığında ülkeler ortasındaki mutlak gelir farklılıkları büyümeye devam etmektedir. Örneğin Avrupa Birliği’nde yaşayan insanların ortalama geliri Sahra Altı Afrika’da yaşayan insanlardan 11 kat daha fazla; Kuzey Amerika’da yaşayan insanların geliri ise yeniden Sahra Altı Afrika’da yaşayan bireylerden 16 kat daha fazladır. Dünya Eşitsizlik Laboratuvarı’nın (The World Inequality Lab) yaptığı çalışmaya nazaran global eşitsizliğin daha da artacağı kestirim edilmektedir. Ülke içi gelir eşitsizliği olarak ele alındığında, 1990 yılından bu yana gelir eşitsizliğinin büyüdüğü ülkeler dünya nüfusunun 70’ini belirtmektedir. Buna ek olarak 2015 yılında Brezilya, Şili, Rusya, Tayland, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Amerika Birleşik Devletleri dahil olmak üzere toplam 18 ülkede gelir düzeyi olarak en dorukta olan 1’lik kesim, tüm gelirin 20’sından fazlasını elde etmiştir. Ayrıyeten hane halkı servetinin dağılımı gelir dağılımından daha eşitsiz olduğu görülmektedir.

Teknoloji: Teknolojinin ilerlemesi otomasyonu ortaya çıkarmaktadır ve çalışan muhtaçlığını azaltmaktadır. Ayrıyeten bu durum düşük ve orta vasıflı personelleri etkileyerek iş kutuplaşmasına ve fiyat eşitsizliğine yol açmaktadır. Yeni teknolojilerin sürdürülebilir kalkınmayı teşvik edebilmesi için herkesin bu teknolojilere erişiminin olması ve bunların kullanılıyor olması gerektiği belirtilmektedir. Bilgi ve bağlantı, biyoloji ve genetik, robotik ve yapay zekâ ve başka dijital teknolojilerdeki ilerlemeler yeni fırsatlar doğurabilmektedir. Bunların gerçek gayeler doğrultusunda kullanılması sıhhati düzgünleştirmeye, açlığı sona erdirmeye ve hayat kalitesini artırmaya yardımcı olabilmektedir.

İklim Değişikliği: İklim değişikliğinin tesirleri maruz kalma, hassaslık ve başa çıkma kapasitelerindeki farklılık nedeniyle ülkeler ortasında ve ülke içinde değişiklik göstermektedir. Yüksek gelirli ülkeler iklim değişikliğinin yaratacağı tesirlere daha dirençlidir. Ülke içinde yaşayan fakir kesim ve kırsal kıyı nüfusu, küçük ölçekli çiftçi, yerli halklar üzere hassas kümeler iklim değişikliğine daha fazla maruz kalmakta ve daha fazla ziyan görmektedir. Yeşil ekonomilere hakikat adil bir geçiş; iklim maksatlarının kırılganlığını azaltmayı, iklim değişikliğinden etkilenen bölümleri desteklemeyi ve mevcut yapıyı sosyoekonomik siyasetlerle düzenlemeyi gerektirmektedir.

Şehirleşme: Mevcut trendler dikkate alındığında kırsal nüfus 2030 yılına kadar kentsel nüfusun gerisinde kalmaya devam edeceği öngörülmektedir. Bununla birlikte kent içleri dikkate alındığında bölgesel olarak eşitsizlik görülmektedir. Örneğin Arjantin ve Meksika’da en fakir idari bölgelerde kişi başına düşen GSYİH, en güçlü bölgelere nazaran 16 kat daha düşüktür. Bu eşitsizliğin azaltılması için tüm insanların konut ve arazi muhtaçlıklarının karşılanması, kamu hizmetlerinin ve altyapının adil bir halde sağlanması, irtibatların geliştirilmesi ve kayıtlı istihdama erişimin teşvik edilmesi gerektiği belirtilmektedir. 2050’ye kadar kentlerde yaşayan toplam insan sayısı yaklaşık 6,7 milyar olması beklenmektedir. Bu durum belirtilen yıla kadar yalnızca Afrika ve Asya’nın kentlerinde yaşayan 2 milyar insan artışından kaynaklanacağı kestirim edilmektedir.

Uluslararası Göç: Ekonomik ve toplumsal eşitsizliklerin yanı sıra güvenlik, insanların göç etmelerine neden olabilmektedir. Çatışma ve şiddet insanları ülkelerinden çıkarmaya zorlamaktadır. Çatışmanın olmadığı durumlarda bile kurumların işleyişi memleketler arası göçün itici güçlerinden biri olarak da görülmektedir.

Tarım: Tarım alanında sürdürülebilir tarım ve besin güvenliğine dikkat edilmektedir. Ziraî finansman; ziraî eğitim ve kapasite; ziraî bilgi, irtibat ve teknoloji; besin üretimi, dağıtımı ve tüketimi; ziraî ormancılık; organik çiftçilik üzere hususlarda projeler yapılmaktadır. Ziraî eğitimin ve bilgi erişiminin arttırılması, eserlere erişimin ve kullanımının artırılması, ziraî riskin azaltılmasına yönelik hizmetlerin geliştirilmesi, çiftçilerin mali sıhhatinin uygunlaştırılması, besin güvenliğinin artırılması, besin sistemlerinin dayanıklılığının tarım yoluyla artırılması, ekosistem sıhhatinin ve ziraî su kullanım uygulamalarının güzelleştirilmesi üzerine çalışmalarda bulunulmaktadır.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı