Prematüre retinopatisi (ROP), erken doğan bebeklerin gözlerinde gelişebilen ve görmeyi tehdit eden kıymetli sıhhat problemlerinden biri. Bebek ne kadar erken doğarsa ROP riskinin o kadar artacağına işaret eden Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, prematüre retinopatisi hakkında değerli bilgiler verdi.
Retina, gözün iç kısmının ardında yer alan, ışığı algılayan ve görmeyi sağlayan dokudur. Prematüre retinopatisinin (ROP) erken doğan bebeklerin retinalarındaki kan damarlarının olağandışı geliştiği bir hastalık olduğunu ve körlükle sonuçlanabileceğini söyleyen Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, bu nedenle prematüre bebeklerin vaktinde ve tertipli göz muayenelerinin kesinlikle yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Erken doğan bebeklerin karşılaştığı bu sıkıntıyla ilgili Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu şu bilgileri verdi:
“Anne karnında yaklaşık 16. gebelik haftasında başlayan retina damarlanması, bebeğin olağan doğum vakti olan 40. haftaya kadar retinanın ortasından en kenar kısımlarına kadar ilerler. Erken doğum durumunda, bebek retina damarlanma süreci tamamlanmadan dünyaya gelir. Bebek ne kadar erken doğmuşsa, o kadar geniş bir retina alanı damarlanmamıştır. Doğum sonrasında, bebeğin genel durumu, prematürelik derecesi, ağır bakım kaideleri ve akciğer gelişimi ile ilgili birtakım risk faktörlerinin durumuna nazaran damarlanma süreci olağan yolunda devam edip tamamlanabilir ya da olağan damarlanma kesintiye uğrar ve olağandışı damarlar gelişerek ROP ortaya çıkar.”
TARANAN HER 4 BEBEĞİN 1’İNDE GÖRÜLÜYOR
Ülkemizde yapılan ve 2018 yılında British Journal of Ophthalmology mecmuasında yayınlanan çok merkezli bir araştırmaya nazaran, prematüre retinopatisi açısından taranan her 4 bebeğin 1’inde prematüre retinopatisi (ROP) görüldüğünü vurgulayan Doç. Dr. Yabaş Kızıloğlu, kelam konusu araştırmaya nazaran tedavi gerektiren önemli ROP gelişiminin ise yüzde 6,7 olduğunu belirtti.
“Prematüre retinopatisi açısından risk altında olan tüm bebeklerin bu bahiste eğitim almış olan göz hekimi tarafından muayene edilmesi gerekir” diyen Doç. Dr. Kızıloğlu, “Bu muayeneye tarama denir. Birinci tarama muayenesi, bebeğin doğum haftasına nazaran değişmekle birlikte, ekseriyetle bebek 4 haftalık olduğunda yapılmalıdır” diye konuştu.
Hangi bebeklerin ROP taramasından geçeceğini belirleyen kriterlerin ülkeden ülkeye değiştiğini lisana getiren Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, Türk Neonataloji Derneği ve Türk Oftalmoloji Derneğinin çalışmaları sonucunda yayınlanan Türkiye Prematüre Retinopatisi Rehberi doğrultusunda ülkemizde gebelik yaşı 34 hafta altında yahut doğum tartısı 1700 gram ve altında olan tüm bebeklerin ROP gelişimi açısından tarandığını söyledi.
TEDAVİ GEREKİYORSA MÜMKÜN OLAN EN KISA VAKİTTE UYGULANMALI!
Bebeklerin kimilerinde yalnızca bir tarama muayenesinin kâfi olabildiğini lakin birçok bebekte retinanın olağan damarlanması tamamlanana kadar, hastalığın şiddetine nazaran değişen sıklıklarla muayeneyi tekrarlamak gerektiğine işaret eden Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu şu bilgileri verdi:
“Örneğin hafif hadiselerde 1-2 hafta ortalarla muayene yapılır ve hastalık kendi kendine gerileyerek olağan damarlanma tamamlanır. Daha şiddetli olaylarda ise 1 hafta yahut daha kısa aralıklarla muayene gerekebilir. Çok az tedavi gerektirecek şiddette hastalık oluşur. Bu olgular vaktinde tanınıp en kısa vakitte tedavi edildiği takdirde görme kaybı ve körlük üzere olumsuz sonuçlar birçok vakit muvaffakiyet ile önlenebilmektedir. En tesirli tedavi lazer ile retinadaki olağandışı kan damarlarının gelişiminin önlenmesidir. Kimi agresif hastalık durumlarında ise göz içine anti-VEGF ilaçların enjeksiyonu yapılabilir.”
DÜZENLİ GÖZ MUAYENELERİNE DEVAM EDİLMELİ!
Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Özge Yabaş Kızıloğlu, prematüre retinopatisi saptanan bebeklerde, bilhassa önemli ROP nedeniyle tedavi olanlarda, yüksek miyop, astigmat, şaşılık, göz tembelliği, glokom ve retina dekolmanı üzere göz sorunlarının görülme mümkünlüğünün olağan popülasyona nazaran daha yüksek olduğu hatırlatarak bu nedenle sonraki yıllarda da nizamlı göz muayenelerine devam edilmesi gerektiğine işaret etti.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı