İş dünyasının sürdürülebilir kalkınma konusundaki farkındalığını ve tesirini artırmak gayesiyle hareket eden İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) ve tüzüğüne sürdürülebilir kalkınma amaçlarını koyarak bir unsur imza atan EGİAD, geçtiğimiz günlerde yaptıkları iş birliği protokolü sonrasında, güzel uygulama örnekleri için üyeleriyle bir ortaya geldi. Böylece, BM Sürdürülebilir Kalkınma Gayeleri çerçevesinde, Türkiye’nin sürdürülebilirlik konusunda önder şirketleriyle birlikte çalışan SKD Türkiye, örnek uygulamaları ve uygun uygulama şirketlerini EGİAD üyelerinin değerlendirmesine açmış oldu.
Son günlerde sıkça duymaya başladığımız ve Ege Genç İş İnsanları Derneği’nin (EGİAD) gündeminin birinci sıralarında yer alan döngüsel iktisat, sürdürülebilirliği amaçlayan bir ekonomik sistem olarak dikkat çekmekte. Bu sistemde üretim bir sona yanlışsız değil, tekrarlanabilir bir döngüye yanlışsız ilerlemekte. Dünya Bankası’nın yaptığı son kestirimlere nazaran 2025 yılına kadar katı atık ölçüsünün günde 6.5 milyon tona ulaşması beklenirken, ek olarak, OECD de 2030 yılında ekstra 2 milyar orta gelirli olacağını öngörmekte. Nüfus bu halde süratle artarken Dünya’nın önde gelen kuruluşlarının da sürdürülebilirlik çalışmalarını tıpkı süratte artırması gerekmekte. EGİAD, bilhassa döngüsel iktisat konusunda üyelerinin farkındalık ve bilgi seviyesini artırmayı, işyerlerinde uygulamalarını teşvik etmeyi amaçlayarak, bu bahisteki çalışmalarını hayli hızlandırdı. SKD Türkiye ile geçtiğimiz günlerde iş birliği protokolü imzalayan EGİAD, kurumla birinci toplantısını “Döngüsel İktisat, Fırsatlar ve Güzel Uygulama Örnekleri” başlığıyla gerçekleştirdi.
EGİAD İdare Konseyi Lideri Alp Avni Yelkenbiçer’in konut sahipliği yaptığı toplantıya, SKD Genel Sekreteri Konca Çalkıvik, SKD Türkiye Danışmanı Ferda Ulutaş İşevi, SKD Türkiye Kıdemli Uzmanı Melis Cengizhan; döngüsel iktisatta prensipler, strateji ve iş modelleri, yarar ve kazanımlar; platformun araçları, yürütülen faaliyetler ve örnek uygulamalar; firmalar için döngüsellik ölçümü, döngüsellik göstergeleri ve CTI ölçüm metodolojisi; firmalar için paha zinciri tahlili ve döngüsellik fırsatlarının belirlenmesi; döngüsel iş tasarımı ve CIRCO metodolojisi başlıklarında değerlendirmeleriyle yer aldılar.
Toplantının açılış konuşmasını yapan EGİAD Lideri Alp Avni Yelkenbiçer, geri dönüşüm için kıymetli gayretler gösterildiğine dikkat çekti fakat bu durumun geleceğimiz için ve artan üretime karşı kâfi olmadığına da vurgu yaparak, “Sanayi Devrimi’nden beri doğal kaynakları alıyoruz, üretim yapıyoruz ve atığa dönüştürüyoruz. Bu süreçte daha çok kaynağı daha verimli kullanmayı öğrendik. Üreticiler kaynakları müşterilerden ön plana koyarak planlar yapmaya başlamalı ve bu halde iş modellerini geliştirmeliler. Bu durum iki zorluk getiriyor: Döngü boyunca pahası en yükseğe çıkarmak ve kaynakları piyasaya tekrar sunulabilmek. Hudutlu kaynaklar giderek azalmakta, hammaddelere erişim zorlaşmakta, rekabet artmakta ve iklim değişikliğinin kaçınılmaz sonuçları dikkat cazip bir halde görülmektedir. Giderek artan etraf kirliliği ve iklim krizi nedeniyle ülkeler çeşitli tahliller aramaya başladılar. Üretim sisteminde oluşan her atığın tekrar değerlendirildiği, bu sayede hammadde maliyetinin minimize edildiği, kaynak verimliliğinin ise en üst seviyede tutulduğu, sürdürülebilir bir üretim modeli olan döngüsel iktisat bu tahlillerin başında gelmektedir” dedi.
EGİAD olarak bu devir Sürdürülebilirlik, Döngüsel İktisat ve İklim Değişikliği başlıklarını önemsediklerini lisana getiren Yelkenbiçer, “Aslında iç içe olan birbirinin hem nedeni hem de sonucu olan bu kavramlar son periyotta düzgünce dikkat çekmekte. Geçtiğimiz hafta bu doğrultuda lisana getirdiğimiz Yeşil Kuğu kavramı da epeyce kıymetli. Yeşil Kuğu bize iklimle ilgili yıkıcı gerçekleri hatırlatan bir kavram. Yeşil Kuğu kavramı ile tabir edilen, iklimle ilgili düşük olasılıklı fakat yüksek yıkıcılıktaki riskleri belirten global senaryo, artık hepimizin ajandasında yer alıyor. Döngüsel İktisat bakış açısıyla alınacak aksiyonlar da Yeşil Kuğu senaryosundan kaçınmak için hayli kıymetli. Ülkeler döngüsel iktisat ile ilgili siyasetler geliştirmekte. Bizim de ülke olarak bu hususta çok çalışmamız gerektiği ortada. Paris muahedesinin nihayet meclisimizde onaylamamız, ardından de Glasgow’da düzenlenen COP 26 doruğunda 2053 yılı için karbon nötr gayesini beyan etmiş olmamız bu manada düzgün bir başlangıçtır. Döngüsel iktisada katkı manasında büyük sanayi kuruluşlarından start up’lara kadar olan yelpazede hatta günlük hayatımızda alabileceğimiz ferdî tedbirlere kadar yapılacak birçok faaliyet bulunmakta. Potansiyel tedbirler, uygulanacak faal ve sürdürülebilir siyasetlerle şirketlerimizin etraf dostu faaliyetler gerçekleştiren yapılara yakınsaması sağlanabilir” diye konuştu.
SKD Genel Sekreteri Konca Çalkıvik ise iklim krizi ve toplumsal krizlerin gitgide derinleştiğini belirterek konuşmasına başladı. Gelecekte var olmak isteyen şirketlerin karar düzeneklerine sürdürülebilirliği ve insan odağını koymaları gerektiğini söz etti. 2053’e kadar nötr karbona geçiş olmadığı takdirde Dünya varlığının tehlikeye gireceğini kaydeden Çalkıvik, “1 yılda tüketilmesi gereken kaynaktan çok daha fazlasını tüketiyoruz. Döngüsel iktisat tek çıkış noktası olarak karşımıza çıkmakta. Ağustos ayında olan Dünya limit aşımı günü 29 Temmuz’a kadar gerilemiş bulunuyor. Bunu son 50 yıldır daima yapıyoruz. AB Döngüsel İktisat konusunda sistem geliştirdi. Türkiye’de ihracatının yüzde 42’sini Avrupa’ya yapan bir ülke olarak bu sisteme dahil olmak zorundadır” dedi.
SKD Türkiye Danışmanı Ferda Ulutaş İşevi ise, Dünya genelindeki toplam atık üretiminin 2050 yılına kadar yüzde 70 oranında artmasının beklendiğini belirterek, “2017’de global iktisat içindeki gereç ölçüsü yüzde 9.1’i döngüseldi. 2019’da ise bu oran yüzde 8.6 oldu. Beşerler yalnızca 20. yy’da o vakte kadar ürettiği atıktan daha fazlasını üretmiştir. Her yıl, 300 milyon ton plastik, 50 milyon ton e-atık, üretilen besinin 1/3’ü çöpe gidiyor. Kaynaklar tükenmekte, mevcut kaynakların kullanılabilirliği giderek azalmakta. Geri dönüşüm oranları ve döngüsellik düşüktür. Kaynakların verimsiz kullanımı sera gazı emisyonlarını arttırmaktadır. Girdi maliyetleri daima artış göstermektedir. Kaynakların eldesinde ve kullanılmasında verimlilik artışı zaruridir. Döngüsel iktisada ve döngüsel iş modellerine geçiş zorunludur” dedi.
SKD Türkiye Kıdemli Uzmanı Melis Cengizhan da Türkiye Döngüsel İktisat Platformunun süreçlerini aktardı.
Etkinlikte, ROTEKS, Bilecik Demir Çelik, Ergin Makine firmalarından güzel uygulama paylaşımları gerçekleştirildi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı