HSYK, “mağdurun tecavüzcüsüyle evlendirilmesi”nin gündeme gelmediğini açıkladı. Ancak HSYK 1. Daire Başkanı Okur, gündeme getirildiğini ve bu düzenlemeyi doğu ve güneydoğuda görev yapan hâkimlerin istediğini söyledi.
HSYK, "mağdurun tecavüzcüsüyle evlendirilmesi"ni içeren eski TCK’nın 434.üncü maddesinin gündeme gelmediğini açıkladı. Ancak HSYK’nın resmi internet sitesinde yayımlanan bilgilere göre, hâkim ve savcılardan toplantılarda eski TCK 434. maddenin yeniden uygulanması talebi geldi.
Hâkim ve savcıların, HSYK’nın “yargıyı hızlandırmak için” düzenlediği toplantılarda gündeme getirdiği öneriler tartışma yarattı. HSYK 1. Daire Başkanı İbrahim Okur, önerilerin “sosyal bir yararın tedavisi ve kadınların sahipsiz kalmamaları için getirildiğini” belirtirken, HSYK’dan, “Toplantıların hiçbirinde hâkim ve savcılar, tecavüzcüyle evlenilmesinin veya 15 yaşından küçük mağdurun tek başına rızasının cezasızlık sebebi sayılmasını gündeme getirmedi” açıklaması yapıldı.
Ancak HSYK’nın resmi internet sitesinde yayımladığı, bu toplantılara ilişkin raporlarda, “mağdurun tecavüzcüsüyle evlenmesi”ni içeren eski TCK’nın 434’üncü maddesinin geri getirilmesi de dahil olduğu çok sayıda öneriye yer verilmesi dikkat çekti.
HER BÖLGEDE KONUŞULMUŞ
Sitenin “Yargıda Durum Analizi Toplantıları” bölümünde, bu öneriler şu şekilde veriliyor: – SAPANCA 4. GRUP TOPLANTISI: 76. öneri: 15 yaşından küçüklere karşı rızaen cinsel ilişki suçlarının ceza miktarları düşürülmeli, 765 Sayılı TCK 434. maddesindeki uygulama yeniden hayata geçirilmelidir.
– SAPANCA 6. GRUP TOPLANTISI: 81. ÖNERİ: 765 Sayılı TCK’nın 434. maddesi benzeri bir kurumun yeniden ihdası.
– ERZURUM TOPLANTISI. 23. ÖNERİ: Eski TCK madde 434 benzeri bir düzenleme yapılmalıdır.
– KAHRAMANMARAŞ TOPLANTISI: 34. ÖNERİ: Birçok küçük yaşta evlilikte kocalar cezalandırılıyor. Aile oluşturmuş kişilerle ilgili cezalar tecil (eski TCK 434) edilmeli.
– EDİRNE TOPLANTISI. 35. ÖNERİ: Rızaya dayalı gayri resmi evliliklerde yaşı küçük çocuklara karşı cinsel istismar eylemlerinde ceza yaptırımının ağırlığı ve sosyal yapının zarar görmesi nedeniyle oluşan sorunlar. Çözümü olarak eski 765 TCK’daki 434. maddesi benzeri bir yasal düzenlemenin çok acil ve önemle getirilmesi gerekmektedir.
– KAYSERİ TOPLANTILARI: 20. ÖNERİ: Gayri resmi evlilikler açısından yürürlükten kaldırılmış olan 765 sayılı TCK’nın 434. maddesini karşılayacak düzenleme yapılmalıdır.
ESKİ TCK 434
“Kaçırılan veya alıkonulan kız veya kadın ile maznun veya mahkûmlardan biri arasında evlenme vukuunda koca hakkında hukuku amme davası ve hüküm verilmiş ise cezanın çektirilmesi tecil olunur. (Bu fıkra Anayasa Mahkemesi tarihli kararı ile TCK 430. maddesinin ikinci fıkrası yönünden iptal edilmiştir.) Müruru zaman haddine kadar erkek tarafından haksız olarak vukua getirilmiş bir sebeple boşanmaya hükmedilirse takibat yenilenir. Evvelce hüküm verilmiş ise ceza çektirilir. Bu madde hükümleri 414, 415 ve 416’ncı maddeler hakkında da caridir. Evlenen maznun veya mahkum hakkında hukuku amme davasının veya cezanın tecilini müstelzim olan haller fiilde methali olanlar hakkında dava ve cezanın düşmesini müstelzimdir.
OKUR: ‘DOĞU’DAKİ HÂKİMLER İSTEDİ’
Hâkim ve savcıların gündeme getirdiği, “15 yaşından küçüklerin rızayla ilişkiye girmeleri halinde bunun cezasız kalması” önerisine kadın örgütü temsilcilerinin “Uluslararası sözleşmelerde 15 yaş altı çocuk kabul edilir, asla rıza aranmaz, cezalandırılmalıdır” derken, HSYK 1. Daire Başkanı Okur, eski TCK’nın 434. maddesinde düzenlenen tecavüzcüsüyle evlendirme uygulamasının küçük yaşta evlendirilen çocuklar için yeniden gündeme getirildiğini belirtti ve “Bu düzenlemeyi bu kadınların sahipsiz kalmamaları için doğu ve güneydoğuda görev yapan hâkimler istedi” dedi.
"ÖNERİ SAHİPLERİNE DAVA VERİLMESİN"
Ankara Barosu: “Hukukun evrensel ilkelerini benimsemiş, çağdaş hukuk eğitimi almış hiçbir hâkim ve savcının bunları söyleyebileceğine inanmamakla birlikte; yapılan öneriler hâkim ve savcıların çoğunluğunu ifade ediyor ise; kadın hakları konusunda yargı camiasında geldiğimiz noktanın dehşet verici olduğunu düşünmekteyiz. Açıklamalar münferit ise, çağdaş standartlar dışında düşünen kişilerin ivedilikle eğitilmeleri ve kadının taraf olduğu hiçbir davada hâkim ve savcı olarak görev almamaları gerektiği kanaatindeyiz. ‘Cürm’ü meşhut’, ‘evlilik dışı çocuğu öldürme’, ‘tecavüzcüsüyle evlendirme’ gibi çağdışı maddelerin ve temyiz kudreti tartışmasını yeniden başlatacak ‘evlilik yaşını düşürme’, gibi önerilerin çağdaş hukuk sistemlerinde konuşulmasını üzüntü ve kaygıyla karşılıyoruz."
"KADINA YÖNELİK SUÇLARI ÖZENDİRİR"
Sezgin Tanrıkulu (CHP Genel Başkan Yardımcısı): Bu düşüncelere sahip kişilerin yargıç ve savcı kürsüsünde oturmamaları gerekir. Hâkim ve savcı kürsüsünde olan kişilerin bu tür düşünceleri dile getirmeleri ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilemez. Bu öneriler ancak ve ancak kadına yönelik işlenen suçları özendirir.
"YÜZLERCE MAĞDURUN HAYATI KARARARCAK"
Günal Kurşun (Ceza Hukukçusu Çukurova Üniversitesi): Eski TCK’nın 434’üncü maddesi tecavüze uğrayan kadının şikayetinden vazgeçerek tecavüzcüsüyle evlenmesi halinde davanın düşmesini sağlıyordu. Tecavüze uğrayan kadınların aileleri şikayetinden vazgeçmeleri için baskı yapıyor ve tecavüzcüyle evlenmesini sağlıyorlardı Çünkü ‘tecavüze uğrayan kadınla kimse evlenmez’ zihniyeti hâkimdi. Karşı tarafın ailesi de sanığın cezaevinden kurtulması için evlenmesi yönünde baskı yapıyordu bunun örnekleri çok fazlaydı. HSYK şimdi Doğu ve Güneydoğu’da 15 yaşından küçük kızların evlendirildikten sonra mağdur olmaması için bu düzenlemeyi savunuyor ama Doğu’da 15 yaşından küçük iki kız çocuğu mağdur oldu diye yüzlerce tecavüz mağduru kadının hayatını karartamazsınız. Bunun oranı nedir? Eski TCK 434’üncü madde facia bir maddeydi. Kurtulduk diye seviniyorduk yeni Türk Ceza Yasası’nın kazanımlarından biri de bu maddenin yürürlükten kaldırılması olmuştu. Savunulması ve yeniden getirilmesini anlamak çok güç.