Kişiye özel sıhhat durumundan yola çıkarak, hastalıklara; bilgi, deneyim ve çoklu bakış ideolojisiyle benimsediği bütüncül tıbbi yaklaşımla cevap veren Konsey online sıhhat platformu hekimi Dr. Jan Klod Kayuka, 1 Aralık Dünya AIDS Günü ile ilgili açıklamalarda bulundu. Dr. Kayuka, “Erken teşhis ve gelişen tedavi şartlarıyla HIV müspet bireyler, AIDS periyoduna geçmeden uzun yıllar yaşayabiliyor. Korunma tedbirleri almak tedaviden hem çok daha tesirli hem de daha ucuz” diye konuştu.

1 Aralık, Dünya AIDS Günü, HIV/AIDS farkındalığını artırmak için 1988 yılında Dünya Sıhhat Örgütü tarafandından kabul edildi. Ülkemizde de 1 Aralık Dünya AIDS Günü’nde, HIV/AIDS konusuna dikkat çekmek ve kamuoyunu bilgilendirerek hassaslığının artırılması için çeşitli etkinlikler düzenlenleniyor.

Türkçe’de İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü olarak isimlendirilen HIV (Human Immmunodeficiency Virus), bir hastalık ekteni olarak karşımıza çıkıyor. Virüs, insan bağışıklık hücrelerine nüfuz ederek bağışıklık sistemini zayıflatıyor ve fırsatçı enfeksiyonların görülmesine neden oluyor. HIV müspet olmak, kişinin bedeninde İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü’nün bulunması manasına geliyor. HIV müspet olan bir kişi, hiç bir hastalık belirtisi olmaksızın uzun yıllar hayatına devam edebiliyor.

AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) ise HIV tarafından oluşturulan, Türkçe’de ‘Edinsel Bağışıklık Yetmezliği Sendromu’ olarak isimlendirilen hastalıklar tablosudur. Bağışıklık hücrelerinin yüksek seviyede tahribatı sonucu fırsatçı enfeksiyonların ilerleyerek önemli hastalık tabloları oluşturması durumunda meydana çıkıyor. Yetersiz bağışıklık sistemi durumlarında ortaya çıkan bakteriyel, viral, mantarlara bağlı ya da protozoal enfeksiyonlara fırsatçı enfeksiyonlar ismi veriliyor. Erken teşhis ve gelişen tedavi şartlarıyla HIV olumlu bireyler, AIDS periyoduna geçmeden uzun yıllar yaşayabiliyor.

Nasıl Bulaşır?

eKonsey online sıhhat platformu hekim takımında bulunan Dr. Jan Klod Kayuka; dokunmak, tokalaşmak, sarılmak, gözyaşı, ter ve tükürükle; birebir yerde oturmak, birebir havayı solumakla; tıpkı havuzu, tuvaleti saunayı ve duşu paylaşmakla; giysilerin ortak kullanılmasıyla, tabak, çatal, kaşık bıçak ve bardak paylaşmakla; telefon kulaklığı ve kapı tokmağıyla; sivrisinek, böcek sokması ve hayvan ısırmasıyla HIV bulaşmadığını belirtti. Dr. Jan Klod Kayuka “HIV müspet şahısla korunmasız (kondom kullanılmadan) yapılan her türlü cinsel bağlantı, ortak kullanılan ve HIV enfekte enjektör yahut steril edilmemiş cerrahi gereçler, enfekte kan ve kan eserleriyle ve HIV müspet anneden bebeğe gebelik periyodunda, doğum sırasında ya da doğum sonrasında emzirmeyle HIV bulaşabiliyor” dedi.

Dr. Jan Klod Kayuka, bulaş yolları değerlendirildiğinde risk altında olan kümeler hakkında ise şu bilgileri verdi:

“HIV olumlu kişinin partneri olanlar, müdafaasız cinsel münasebete girenler, riskli temas hikayesi bulunan şahıslar, damar içi husus bağımlılığı ve ortak enjektör kullanımı olanlar ile HIV müspet hamilelerin bebekleri risk altındaki kümeleri oluşturuyor.”

“Bulgu olmasa da kişi bulaştırıcı olabiliyor”

HIV/AIDS enfeksiyonun teşhisinin hastalığa mahsus laboratuvar testleriyle konduğunu belirten Dr. Jan Klod Kayuka, “Enfeksiyon muhakkak evrelerle seyrediyor. Virüs bedene alındıktan 1-6 hafta içerisindeki birinci çoğalma periyodunda, HIV enfeksiyonuna mahsus olmayan ve değişken belirtiler gösteren akut enfeksiyona neden oluyor. 6-12 hafta içerisinde de HIV’e karşı antikorlar gelişiyor. Antikorlar, hastalığın teşhisi açısından değerli. Zira antikorlar gelişene kadar geçen müddette, kanda virüs bulunuyor ve hasta bulaştırıcı pozisyonda oluyor. Bireyde hiçbir belirti ve bulgunun olmadığı ortalama 8-10 yıl süren Asemptomatik devirde ise bulgu bulunması bile kişi bulaştırıcı olmaya devam ediyor” diye konuştu.

HIV nasıl tedavi ediliyor?

Hastaların birinci kere doktora başvurmalarına neden olan belirtilerin erken semptomatik periyotta ortaya çıktığını söyleyen Dr. Jan Klod Kayuka, “Bu periyotta HIV enfeksiyonuna has testler yapılarak tedaviye başlanıyor. HIV enfeksiyonun son basamağı olan AIDS devirde bağışıklık eksikliği yeterlice besbelli bir hale geldiğinden fırsatçı enfeksiyonlar yahut birtakım özel cins kanserler ortaya çıkabiliyor. Bilhassa bu periyotta fırsatçı enfeksiyonların tanısı, tedavisi ve önleyici tedavi epeyce kıymetli. İleri evreye gelmiş hastalarda, tedaviye karşın ortalama iki yıl içerisinde yeni bir AIDS göstergesi hastalığın ortaya çıkışı engellenemiyor. HIV enfeksiyonunda virüsü ortadan kaldıran bir tedavi şimdi olmasa da virüsün çoğalmasını denetim eden ilaçlar bulunuyor. Bu ilaçlar, hastalığın kesin tedavisini sağlamamakla birlikte virüsün bedende çoğalmasını denetim altına alarak bağışıklık sisteminin zayıflamasını önlüyor ve AIDS tablosunun ortaya çıkışını engelliyor” dedi.

HIV/AIDS enfeksiyonundan korunma yolları

Önlenebilir bir hastalık olan HIV için korunma tedbirleri almanın tedaviden hem çok daha tesirli hem de daha ucuz olduğunu belirten Dr. Jan Klod Kayuka, HIV/AIDS enfeksiyonundan cinsel yolla bulaştan korunma için şunları önerdi:

• Güvensiz ve korunmasız cinsel temastan kaçınılmalı,
• Tek eşli olunmalı,
• Cinsel münasebet sırasında kondom kullanılmalı.

Kan yolu ile bulaştan korunmak için ise Dr. Kayuka, tekliflerini şu halde sıraladı:

• Taraması yapılmış HIV negative kan ve kan eserleri kullanılmalı. (Kan ve kan eserleri ile olan bulaşmaya karşı korunma maksadıyla 1987 yılından beri ülkemizde kan ve kan eserleri HIV tarafından test ediliyor. Organ ve doku nakilleri öncesinde gerekli testlerin yapılması HIV geçiş riskini en aza indiriyor),
• Tek kullanımlık steril enjektör ve cerrahi gereçler kullanılmalı,
• Ortak enjektör kullanımından kaçınılmalı.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı