Edinilmiş immün yetmezlik sendromu yani insanlarda hayati tehdit oluşturan AIDS’in temel nedenini HIV virüsü oluşturuyor. Yaklaşık 38 milyon insan HIV enfeksiyonu ile yaşıyor lakin bu durumun farkına varmayabiliyor. Virüsün bulaşma yolları konusunda şuurlu olmak ve hastalıktan korunmak için gerekli tedbirleri almak büyük kıymet taşıyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Muhammet Fatih Kılınç, 1 Aralık Dünya AIDS günü öncesinde AIDS ve HIV enfeksiyonundan korunma yolları ile ilgili bilgiler verdi.
Yaşam kalitesini düşürüyor
AIDS’e neden olan virüs olan HIV enfeksiyonu, birinci hadiselerin 1981’de bildirilmesinden bu yana dünyanın en önemli sıhhat ve kalkınma meselelerinden biri haline gelmiştir ve bu hastalığın hala besbelli bir tedavisi bulunmamaktadır. Son yıllarda salgını denetim altına almak için büyük global bilgilendirme çalışmaları yapılarak HIV ile uğraşta toplumsal şuurun gelişmesi amaçlanmış ve kıymetli ilerlemeler kaydedilmektedir. Salgının başlangıcından bu yana yaklaşık 76 milyon insan HIV virüsünden etkilenmiştir. Başta çocuklar olmak üzere yeni HIV bulaşan kişi ve AIDS’e bağlı ölümlerin sayısı yıllar içinde azalırken, HIV nedeniyle tedavi görenlerin sayısı 2019’da 25,4 milyona yükselmiştir. HIV virüsü sıklıkla cinsel yolla bulaşmaktadır ve HIV virüsünün neden olduğu önemli ürolojik sıhhat sorunlar bulunmaktadır. Hastalık çeşitli böbrek hastalıklarına yol açabilmekte ve idrar yapmada zahmet, yanma hissiyatı oluşturarak hayat kalitesini olumsuz etkilemektedir.
HIV ile yaşayan insanların 1,8 milyonu 15 yaşın altındaki çocuklar
HIV enfeksiyonunun birinci maksadı, en üretken yıllarında olanlardır. Üreme sıhhatini alt üst eden bu enfeksiyon birebir vakitte ortaya çıktığı toplumlarda salgın biçiminde görülmesi nedeniyle önemli ekonomik krizlere yol açarak ulusların kalkınmasını da olumsuz etkilemektedir. HIV’den en çok etkilenen ülkelerin birçok, başka bulaşıcı hastalıklar, besin güvensizliği ve ek global sıhhat ve kalkınma meseleleri nedeniyle önemli zorluklarla da karşı karşıya gelmektedir. Erişkin bireylerde 15-49 yaş ortası enfekte olan kişi sayısı artmaktadır. Gebelikte HIV virüsü taşıyan bir anne adayı bebeğe doğum esnasında hastalığı bulaştırmaktadır. Genç bayanlar, biyolojik olarak HIV’e karşı daha hassastır ve hamile bayanlardan bebeğe HIV virüsünün geçmesini engellemenin tek yolu doğumun sezaryen usulü ile gerçekleştirilmesidir.
Risk faktörlerini tanıyın
Risk faktörleri değişkenlik gösterse de, birden fazla HIV enfeksiyonu genel olarak tedbirsizlikle bulaşmaktadır. HIV virüsü ile çaba kapsamında tedbir müdahalesi mevcuttur ve şu anda aşılar üzere yeni araçlar araştırılmaktadır. Tesirli tedbire stratejileri olarak prezervatifler, HIV testi, kan temini güvenliği, damar içi uyuşturucu kullanıcıları için ziyanı azaltma uğraşları ve erkek sünneti yer almaktadır. HIV tedavisine iştirak sırf ferdi sıhhat sonuçlarını güzelleştirmekle kalmayıp, tıpkı vakitte bulaşma riskini de kıymetli ölçüde azaltmaktadır. HIV dünya çapında önde gelen bir vefat nedeni ve üreme çağındaki bayanlar ortasında global olarak önde gelen mevt nedeni olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, kısmen antiretroviral tedavinin (ART) yaygınlaşması nedeniyle AIDS’e bağlı vefatlar azalmıştır.
Cinsel ilgi esnasında prezervatif kullanmak bulaşma riskini azaltmakta lakin tamamı ile ortadan kaldırmamaktadır. Bu hususta dikkatli olunmalı, inançlı bir cinsel ömür sürdürülmelidir. Uyuşturucu kullanımı en değerli bulaş yollarından biridir ve kesinlikle uzak durulmalıdır. Sıhhat çalışanının de mesleksel ömürlerinde çok dikkat etmesi gerekmektedir. Bayanlar ve erkekler manikür pedikür yaptırırken de son derece dikkatli olmalı, kendi setlerini kullanmaya ihtimam göstermelidir. Kaş tasarımı, dövme, piercing üzere uygulamalar da kesinlikle uygun hijyen şartlarda yapılmalıdır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı