Dünyada birinci defa bir yolcu uçağının uçuş operasyonları sırasında her iki motorunda da yüzde 100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) kullanımı test edildi.
Airbus, Rolls-Royce, Alman Havacılık ve Uzay Merkezi (DLR) ve SAF üreticisi Neste’yi içeren ECLIF3 çalışmasında, iki Rolls-Royce Trent XWB motoruyla çalışan Airbus A350’nin her iki motorunda tıpkı anda 100 SAF’ın ölçüldüğünü gösterdi.
Alternatif Yakıtların Emisyonu ve İklime Tesiri (Emission and Climate Impact of Alternative Fuels/ECLIF3) programındaki uçuş içi emisyon testleri ve ilgili yer testleri bu yılın başlarında start aldı ve yakın vakitte yine başladı. Kanada Ulusal Araştırma Kurulu ve Manchester Üniversitesi’nden araştırmacıları da içeren disiplinler ortası takım, sonuçlarını gelecek yılın sonuna gerçek ve 2023’te akademik mecmualarda yayınlamayı planlıyor.
Çalışmadan elde edilen bulgular, havacılık dalının, sanayiyi karbondan arındırma teşebbüsünün bir kesimi olarak SAF’ın geniş ölçekli kullanımına hazır olmasını sağlamak için Airbus ve Rolls-Royce da hâlihazırda sürmekte olan eforları destekleyecek. Uçakların şu anda sırf yüzde 50’lik bir SAF ve klâsik jet yakıtı karışımıyla çalışmasına müsaade veriliyor, lakin her iki şirket de 100 SAF kullanımının onaylanmasını destekliyor.
Nisan ayında A350, hem kerosen hem de Neste’nin Hidro-işlenmiş Esterler ve Yağ Asitleri (HEFA) sürdürülebilir yakıtının uçuş sırasındaki emisyonlarını karşılaştırmak için bir DLR Falcon takip uçağı tarafından Akdeniz üzerinde üç uçuş gerçekleştirdi. Grup ayrıyeten yüzde 100 SAF kullanarak uyumluluk testleri gerçekleştirdi ve rastgele bir operasyonel sorun yaşanmadı.
Yüzde 100 SAF ve bir HEFA/Jet A-1 yakıt karışımı kullanan uçuş içi emisyon testleri bu ay tekrar başlatılırken, SAF’ın mahallî hava kalitesi üzerindeki yararlarını ölçmek için yer bazlı emisyon testleri de yapıldı. Araştırma grubu, test edilen tüm motor çalışma şartlarında SAF’ın klâsik kerosenden daha az partikül saldığını belirledi. Bu da havalimanları etrafında iklim tesirinin azaltılması ve hava kalitesinin güzelleştirilmesi potansiyeline işaret ediyor.
Buna ek olarak, SAF, klasik kerosene kıyasla daha düşük yoğunluğa lakin kilogram yakıt başına daha yüksek güç içeriğine sahip. Bu da, tıpkı vazifesi gerçekleştirmek için daha düşük yakıt yanması ve uçakta daha az yakıt kütlesi nedeniyle kimi uçak yakıt verimliliği avantajları sağlıyor. Takım tarafından ayrıntılı tahliller devam ediyor.
New Energy Program Müdürü Steven Le Moing, “Motorlar ve yakıt sistemleri yerde test edilebilir, lakin bu programın başarılı olması için gerekli olan tüm emisyon bilgilerini toplamanın tek yolu gerçek şartlarda bir uçağı uçurmaktır. Airbus A350’nin uçuş sırasında testi, yüksek irtifada bir uçağın gerisinden gelen partiküller de dâhil olmak üzere direkt ve dolaylı motor emisyonlarını karakterize etme avantajı sunuyor.” dedi.
Rolls-Royce Sivil Havacılık Eser Geliştirme ve Teknoloji Yöneticisi Simon Burr, “Bu araştırma, motorlarımız üzerinde hem yerde hem de havada gerçekleştirdiğimiz ve motorlarımızın çalışmasına rastgele bir mühendislik mahzuru bulamamış olan testlere katkıda bulunuyor. Uzun aralı hava seyahatini sahiden karbondan arındıracaksak, yüzde 100 SAF kritik bir ögedir ve hizmet sertifikasını desteklemeye kararlıyız.” dedi.
DLR Falcon takip uçağı, A350’den yalnızca 100 metre aralığa kadar seyir düzeyindeki emisyonları ölçmek ve bunları tahlil için bilimsel enstrümantasyona beslemek için çoklu sondalarla donatıldı.
DLR Havacılık Kısmı İdare Şurası Üyesi Markus Fischer, “SAF’ın, klâsik jet yakıtına kıyasla hayat döngüsü boyunca kıymetli ölçüde daha düşük karbon ayak izine sahip olduğu gösterildi ve artık bunun karbondioksit olmayan tesirleri azaltmada da avantajlı olduğunu görüyoruz. Bunun üzere testler, yüzde 100 SAF ve uçuşta kullanımı konusundaki anlayışımızı geliştirmeye devam ediyor ve iklimin hafifletilmesindeki potansiyeli için olumlu işaretler görüyoruz. Bu ayın başlarında Akdeniz üzerinde birinci takip uçuşuyla yine başlayan ikinci seri ECLIF3 uçuşlarından elde edilen bilgileri incelemek için sabırsızlanıyoruz.” dedi.
2015 yılında DLR, Falcon ve A320 ATRA araştırma uçağı ile alternatif yakıtları araştıran ECLIF1 çalışmasını gerçekleştirdi. Bu araştırmalar, A320 ATRA’nın standart jet yakıtı ve 50’ye varan HEFA karışımıyla uçtuğunu gösteren ECLIF2 çalışmasıyla 2018’de de devam etti. Bu araştırma, yakıt karışımlarının 50 SAF’a varan avantajlı emisyon performansını göstermiş ve ECLIF3 için 100 SAF test uçuşlarının önünü açmıştır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı