Mitral kapak ameliyatları ister kapak değiştirilsin, isterse tamir edilsin göğüs kemiği açılmadan kapalı olarak yapılabilir. Mitral kapak kompleks düzeneği olan bir organdır. Adeta kalbinizin içindeki mucizedir. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, mitral kapak ile ilgili en fazla merak edilen soruları yanıtladı…
Mitral kapağın görevi nedir?
Tüm bedenden gelen oksijenden yoksul kan evvel kalbin sağ tarafına gelir, oradan akciğerlere pompalanarak oksijenlenir ve kalbin sol tarafına gelir. Akciğerlerden dönen oksijenden güçlü kan, kalbin bütün bedene kan pompalayan sol kısmına mitral kapaktan geçerek dolar ve tüm bedene gönderilir. Kalp kasılıp tüm bedene kan pompalarken mitral kapak kapanır ve kan tekrar akciğerlere geri kaçmadan aort damarı vasıtasıyla bedene masraf.
TEDAVİ ŞAHSA ÖZEL OLMALI
Mitral kapak daralırsa ne olur?
Mitral kapak bilhassa çocuk yaşlarda geçirilen bakteriyel bir üst teneffüs yolunu takiben, eklem romatizması geçiren şahıslarda orta yaş devrinde kireçlenerek daralır. Bazen ileri yaşla birlikte kireçlenmeye bağlı olarak da daralabilir. Akciğerden kalbe dönen pak kan daralan mitral kapaktan geçemezse akciğer damarlarında birikir ve akciğer damarında tansiyon yükselir. Bu bireylerde nefes darlığı, çabuk yorulma, çarpıntı, akciğer ödemi, sık akciğer enfeksiyonları görülür.
İleri derecede kapak darlığı olan bireylerde tek tedavi ameliyatla kireçlenmiş kapağı temizleyip, protez bir kapak yerleştirmektir.
Protez mitral kapaklar metal (titanyumdan) yahut biyolojik (hayvan kapaklarının muhakkak laboratuvar süreçlerinden geçirildikten sonra insan bedenine uyumlu bir hale getirilmesiyle yapılır) olabilir.
Metal kapak takılan şahıslar ameliyat sonrası ömür uzunluğu kan sulandırıcı ilaç kullanmalıdır. Aksi takdirde metal kapak üstünde pıhtı oluşabilir ve beyin damarlarına atarak felce sebep olabilir.
Biyolojik kapak takılan bireylerin kan sulandırıcı kullanmaya muhtaçlıkları yoktur. Lakin biyolojik kapaklar 65 yaş altındaki şahıslara takılırsa 10-15 yıl üzere bir müddette bozularak, tekrar bir ameliyat ihtiyacı doğururlar. Bu nedenlerden ötürü kapak değişecekse şahsa özel seçimi hasta ve cerrah birlikte konuşarak bulmalıdır.
AKCİĞERDE KAN VE ÖDEM BİRİKİR
Mitral kapakta kaçak olursa ne olur?
Mitral kapak kompleks düzeneği olan bir organdır. Adeta kalbinizin içindeki mucizedir. Mitral kapak yaprakçıklarını kalbin duvarına tıpkı bir paraşütün ipleri üzere ipliksi yapılar vardır. Kalp kasılıp tüm bedene kan pompalarken, bu yapılar kapağın kapalı kalmasını sağlar. Şayet bu ipliksi yapılar gevşer ya da koparsa, kapak tam kapanamaz ve her kalp kasıldığında kanın bir kısmı akciğerlere geri kaçar. Bunu takiben akciğer damarında kan birikir ve nefes darlığı, çabuk yorulma, akciğer ödemi, çarpıntı üzere şikayetler ortaya çıkar.
Mitral kapağında ileri derecede kaçak varsa tedavisi ameliyattır. Ameliyatla kapak bir protez kapakla değiştirilebilir. Lakin bu türlü bir ameliyat sonrası ömür uzunluğu çok kuvvetli kan sulandırıcılar kullanmanız gerekir.
İkinci ve daha yeterli bir seçenek kaçıran mitral kapağı tamir etmektir. Kapak tamirinde kopan ipliksi yapıların yerine yapayları konulur. Kapak yaprakçıklarının tutunduğu yapı genişlemişse yüzük biçiminde bir aparat dikilerek büzülür. Tamir ameliyatı sonrası kan sulandırıcı kullanmanıza gerek yoktur. Ayrıyeten çalışmalar göstermiştir ki; tamir ameliyatları değişim ameliyatlarına nazaran kalbin ileride oluşabilecek kalp yetmezliğine karşı daha üstündür.
Kapak tamiri kalp cerrahisinin ustalık isteyen bir ameliyatıdır. Hem bu hadiseleri çok yapmanız, hem de deneyimli olmanız gerekir. Her kalp merkezinde, bütün cerrahların yapabileceği bir süreç değildir.
GÖĞÜS KEMİĞİ KESİLMEZ
Mitral kapak ameliyatı için kesinlikle göğüs kemiği açılarak mı ameliyat olmalıyım? Diğer bir usul yok mu?
Mitral kapak ameliyatları ister kapak değiştirilsin, isterse tamir edilsin göğüs kemiği açılmadan kapalı olarak yapılabilir. Bu ameliyatlar bayanlarda sağ göğüs altından, erkeklerde sağ göğüs hizasından 4 cm’lik bir kesi ile yapılır. Hastalar genelde “Kalp solda değil mi; neden sağdan yapıyorsunuz?” diye soruyorlar. Fakat mitral kapak kalbin sağına daha yakın yerleşimli olduğu için, bu kesi ile daha uygun ulaşılabilir oluyor. Buna karşın kapalı by-pass ameliyatlarını sol göğüs hizasından yapmaktayız.
Kapalı ameliyatta yapılan süreç açık cerrahiyle birebir tıpkı olmakla bir arada, çok süratli bir güzelleşme süreci olur. Hastalar bir gün ağır bakım kalışı sonrası, 5. gün taburcu olur. Günlük ve iş hayatı ile ilgili rutinlerine 10 gün içerisinde başlayabilirler. Göğüs kemiği kesilmediği için her türlü sportif faaliyetlerine motamot devam eder, hastaneden kendi otomobillerini sürerek çıkabilirler.
Açık ameliyatların bir öteki dezavantajı yıllar sonra büyük ve görünen bir izle hayatınıza devam etmektir. Mitral kapak hastaları genelde 30-40 yaş ortası bayan hastalardır. Kapalı ameliyatın bütün izleri göğüs altında kaldığı için bikini ile denize girseniz bile hiç bir iz görülmez. Ameliyat sizi toplumsal hayatınızdan kopartmaz.
4 SANTİMLİK KESİDEN YAPILIR
Başka ameliyatlar da bu prosedürle yapılabilir mi?
Bütün kalp ameliyatları, by-pass dahil, göğüs kemiği kesilmeden kapalı yapılabilir. Sağ göğüs altından; kalbin sağ taraftaki triküspit kapağı, kalp deliği (ASD), kalp tümörü (miksoma) ameliyatları yahut bunların birlikte olduğu durumlar yapılabilir. By-pass ameliyatları sol göğüs hizasından 4 cm’lik bir kesiyle, aort kapak ameliyatları sağ köprücük kemiği hizasından küçük kesilerle yapılabilir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı