Uyuz nedir?
Uyuz Hastalığı geceleri şiddetlenen kaşıntı ile giden bulaşıcı paraziter bir hastalıktır. Sarkoptes Scabies isimli parazit aslında bir akar tipidir. Gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu akar tanısı çoklukla oluşturduğu deri bulguları ve gece kaşınma öyküsü ile teşhis konur. Bilhassa uyuz parazitini görmek istediğimizde lezyon alanından kazıntı alınarak hazırlanan preparatın mikroskopik değerlendirmesi yapılır.
Gözle görülemediğinden teşhis koymak zor!
Uyuz paraziti bulaş alanında derinin katmanları ortasında tünel kazarak yumurtlar ve yumurtadan çıkan yeni parazitler deri düzeyine ulaşıp belirtiler ortaya çıkarır. Belirtilerin birinci ortaya çıkması ekseriyetle birinci bulaştan 2-6 hafta içinde ortaya çıkarken tekrarlayan bulaşlar da belirtilerin ortaya çıkması çok daha kısa müddetlerde gerçekleşir. Parazit gözle görülemediği için teşhis koymak zordur.
Hayvanlardan uyuz bulaşmıyor!
Yoğun kaşıntı, parazitin oluşturduğu tüneller ve vezikül perle dediğimiz inci tanesi veziküller teşhis koymayı kolaylaştırır. Kaşıntı en çok el parmak ortaları, bilek bölgeleri, karın etrafı bayanlarda göğüs ve erkeklerde de daha çok genital bölgede olsa da tüm bedende görülebilir. Bilhassa bebeklerde ayakaltlarında ve beden direnci düşük yaşlı hastalarda da tüm bedende şiddetli kaşıntı ve döküntü görülebilir. Temasın çok arttığı kış aylarında ve okul hastane yatakhane üzere ortak hayat alanlarında yayılımı hızlanır. Evcil hayvanlardan insanlara uyuz bulaşıcılığı yoktur. Hayvan kaynaklı uyuz akarları beşerde çoğalıp üreyemediğinde kosa müddetli kaşıntılar sonrası belirtiler kaybolur.
Her türlü temas bulaşa sebep oluyor!
Uyuzda bulaşıcılık kişi ile belli bir mühlet teması gerektirir. Uyuz paraziti insan derisi dışında muhakkak bir müddet canlı kalır. Bulaşların birçoğu bu temas sonucu ortaya çıkar. Bilhassa havlu, kıyafet, çarşaf üzere şahsî eşyalarla temas bulaşı kolaylaştırır. Alışveriş esnasında denen kıyafetler de risk içermektedir.
Kendiliğinden güzelleşmiyor, tabip denetimi şart!
Uyuz hastalığında tedaviden daha çok bulaşın engellenmesi en kıymetli mevzudur. Kendiliğinden uygunlaşan bir hastalık olmadığı için tedavisi gerekir. Reçeteli ilaçların yanında çay ağacı yağı, biberiye yağı, aloe vera, karanfil yağı haftalığın belirtilerini azalmak için yarar göreceğiniz yağlardandır.
Bir böcek ilacı olan permetrin krem ve losyon formları ve sülfür içeren formlar lokal olarak kullanılan eserlerdir. Duş aldıktan sonra uygulayıp 12-24 saat ciltte bekletme ve günlük tekrar uygulamalarda parazitin ve yumurtalarının öldürerek tedavi etmeye çalışır. Son vakitlerde Türkiye ‘de piyasada da bulunan ivermektin tabletler 7-10 gün aralıklarla ağızdan alınarak tedavi sağlanmaya çalışılır. Sistemik tedavi doktor tavsiyesi ile alınmalıdır. Karaciğer ve böbrek sorunlu hastalar açısından sakıncalı olabilir.
Bulaşı önlemek için 60 derecenin üzerinde kıyafetleri yıkayın!
Tedavi esnasında dikkat edilmesi ve atlanmaması gereken nokta derinize temas eden her türlü malzeme plastik bir torbaya konup ağzı sıkı bir formda bırakılıp 3 gün parazitin havasız kalmasını sağlamak. Ayrıyeten yastık yorgan ve 60 derecenin üzerinde yıkayabileceğiniz tüm kıyafetleri yıkamaktır.
Diğer kıymetli bir mevzu ailede bir kişinin teşhis alması ile belirti olmasa bile tüm ailenin tedavi uygulamasını gerektirir. Hastalığın tam olarak iyileşmemesinin altta yatan bir sebebi de budur.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı