Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Esra Erdal ve çalışma arkadaşları, laboratuvar ortamında kök hücrelerden organ gibisi yapıların kültür şartlarını geliştirdi. Karaciğer hastalıklarında yeni tedavi ve ilaçların geliştirilmesine imkan sağlayacak TÜBİTAK dayanaklı çalışmanın, lisanslama ve ticarileşme faaliyetlerine başlandı.

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Kısmı Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Esra Erdal, laboratuvar ortamında kök hücrelerden organoid ismi verilen, organ gibisi yapıların kültür şartlarını geliştirdi. eHEPO olarak isimlendirilen modelin, karaciğer hastalıklarında ilaç aktiflik ve güvenirlik testlerinde kullanılmak üzere lisanslama ve ticarileşme faaliyetlerine de başlandı. Prof. Dr. Esra Erdal, Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG) ve Koç Üniversitesi’nin de paydaş olduğu çalışma için DEPARK bünyesinde kurduğu Organo-ID firmasıyla TÜBİTAK’ın 1702 – Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısı’na müracaat yaptı. DEÜ Rektörü ve DEPARK İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Nükhet Hotar, çalışmada emeği geçen bilim beşerlerine teşekkür ederek, Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren bilim insanlarının birçok alanda olduğu üzere sıhhatte da öncü çalışmalara imza attığını belirtti.

DEÜ Rektörü Hotar, “Bilim insanlarımız sıhhat alanında, hastalıklarla uğraşta kıymetli bir rol üstleniyor. Prof. Dr. Esra Erdal ve takım arkadaşları da yaptıkları çalışmayla yeni tedavilerin ve yeni ilaçların keşfedilmesine katkı sağlayacak; insan sıhhatinin korunmasında öncü bir rol oynayacak. Bu üslup çalışmaların ülkemizin kalkınmasına hizmet edeceğinin ve katma bedel yaratacağının da farkındayız. Bu noktada araştırmacılarımızın, bilim insanlarımızın fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması da büyük bir değer arz ediyor. Dokuz Eylül Üniversitesi olarak girişimcilerimizin iş fikirlerini ticarileştirmesi, patent ve lisans alması noktasında onları destekliyor; tüm imkânlarımızı seferber ediyoruz. Başta Prof. Dr. Esra Erdal üzere emeği geçen tüm hocalarımıza teşekkür ediyor; projeden elde edilecek sonuçların insanlığa ve ülkemize yarar getireceğine inanıyoruz” diye konuştu.

HASTALIKLARIN TEDAVİSİNDE KULLANILACAK

Yapılan çalışmayla insan üzerinde araştırma yapmadan evvel, insan dokusunu en güzel taklit eden organoidler üzerinde modelleme yapılabileceğini söyleyen Prof. Dr. Esra Erdal, “Ortaya çıkardığımız eseri, üç boyutlu bir karaciğer hücre kültürü modeli olarak isimlendirebiliriz. Diğer bir deyişle, geliştirdiğimiz kültür ortamında kök hücrelerden elde edilen, fonksiyonel ve yapısal olarak organa benzeyen yapıların resen oluşmasını sağlıyoruz. Kelam konusu çalışmamız, az metabolik karaciğer hastalıkları, kanser ve kronik karaciğer hastalıklarının modellenmesinde kullanılabiliyor. Hastalıkların beşerde görülen tesirlerini misal formda laboratuvar şartlarında taklit edebilen ve en gerçekçi model olarak kabul edilen organoidleri; tedaviye yönelik ilaç keşfi, ilaç tekrar pozisyonlandırma, ilaç aktiflik ve güvenirliğinin test edilmesi için kullanmak mümkündür. Tüm dünyadaki karaciğer gelişimi, biyolojisi ve hastalıkların patogenezini çalışan araştırmacılarının yanı sıra yeni ilaç adayları olan ya da preklinik ilaç aktiflik ve güvenilirlik tahlilleri yapan kesimler de bu eserden faydalanılabilecek” dedi.

SIRA TİCARİ BASAMAĞA GELDİ

Yaptıkları bilimsel çalışmayı DEÜ Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Işık Arslan, Histoloji ve Embroyoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Alper Bağrıyanık, İBG’den Dr. Soheil Akbari ve Koç Üniversitesinden Prof. Dr. Tamer Başkan’ın olduğu grupla yürüttüklerini belirten Erdal, “TÜBİTAK’ın 1003 ve 1001 projelerinden takviye almıştık. Artık ise TÜBİTAK’ın 1702 – Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısı’na müracaat yaptık. Dokuz Eylül Üniversitesi Teknoparkı (DEPARK) bünyesinde kurucusu olduğum Organo-ID ismindeki start-up firmasıyla bu teknolojiyi lisanslamak ve ticarileştirmek üzere müracaatımızı tamamlamış bulunuyoruz. Hedefimiz bu teknolojinin bütün dünyada kullanılmasını sağlamak” diye konuştu.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı