Bayanlarda yumurtalıkların vazifelerinin azalmasına bağlı olarak adet döngüsünün ve doğurganlığın sona erdiği ömür evresi ‘menopoz’ olarak isimlendiriliyor. Ülkemizde bayanların ortalama 47-49 yaşları ortasında menopoza girdiği belirtiliyor. Sağlıklı beslenme, tertipli antrenman, rutin tabip denetimleri ve yakınmalara yönelik uygulanan tedaviler sayesinde bayanlar menopoz sürecinde faal ve kaliteli bir hayat sürebiliyor. Fakat menopozla ilgili toplumda gerçek sanılan yanılgılı bilgiler ve bu doğrultuda hareket edilmesi, bayanların menopoz periyodunu sağlıklı ve memnun yaşamalarını önleyebiliyor. Örneğin, menopoz periyodunda uygulanan hormon tedavilerinin kansere yol açacağı telaşı nedeniyle tedaviden kaçınmak, yıllarca sürebilecek olan menopoza dair kahırların tahliline ulaşmayı engelleyebiliyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, menopoz sürecine yönelik gereksiz korkular yahut yanlışlı bilgiler nedeniyle tabip denetiminden kaçınmanın tıpkı vakitte önemli tablolara da neden olabileceğine dikkat çekerek, “Menopoz kalp ve damar hastalıkları, göğüs, rahim ve yumurtalık hastalıkları ile kemik erimesi üzere pek çok hastalığın sıkça karşılaşıldığı bir devir. Münasebetiyle menopoz sürecinde nizamlı olarak yapılması gereken doktor denetimlerini aksatmak, bu hastalıkların atlanmasına yahut erken teşhis edilememesine yol açabiliyor. Bu nedenle menopoz devrinde hem Bayan Hastalıkları ve Doğum uzmanı denetimine gitmek, hem de nizamlı aralıklarla check-up yaptırmak büyük bir kıymete sahip. Bu sayede hayat kalitesi yükselirken, hayatı tehdit edebilen hastalıklar da erken periyotta teşhis ve tedavi edilebiliyor” diyor. 

Menopoza girme yaşı geciktirilebilir. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Adet kanamaları sona erdiğinde menopoza dair yakınmaları gidermek emeliyle hormon tedavisine başlanabiliyor ve ilaç tedavisiyle rahim iç zarı kalınlaştırılıp, sonrasında kanama sağlanarak ‘yapay bir adet döngüsü’ oluşturuluyor. Lakin ilaç tedavisi sayesinde her ay adet görülse de bu durum menopozun geciktirildiği manasına gelmiyor. 

Kadınlar annesine emsal yaşta menopoza girer. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: ‘Her bayan annesiyle benzeri yaşta menopoza girer, annesine emsal belirtileri yaşar’ niyeti de yeniden toplumda yaygın olan kusurlu bilgilerden. Bayanlar kalıtsal olarak annelerine benzeseler de menopoza girme yaşını; kilo alımı, sigara ve alkol kullanımı, kronik hastalıklar, geçirilen ameliyatlar, radyoterapi, kemoterapi, gerilim ile doğum sayısı üzere faktörler etkiliyor.

Her bayan menopoz periyodunu birebir tecrübeler. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Yaklaşık her 2 bayandan 1’inde menopoza giriş periyodunda ve sonraki yıllarda ateş basmaları, gece terlemeleri ile his durum değişiklikleri üzere yakınmalar gelişiyor. Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, “Ancak menopoza ilişkin belirtiler bayanlar ortasında hayli değişkenlik gösteriyor; hiçbir şikâyeti olmayan bayanlar olabildiği üzere ömür kalitesi önemli manada etkilenmiş bayanlarla da karşılaşıyoruz. Bu yakınmaların değişkenliği kalıtsal, ırksal, beslenme alışkanlıkları, iklim ve ömür biçimi pek çok faktörden kaynaklanıyor” diyor. 

Rahim alınınca menopoza girilir. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Kadının menopoz sürecini belirleyen durum, yumurtalıklardaki yumurtaların tükenmesi ve buna bağlı olarak fonksiyonunu yerine getirememesidir. Bununla birlikte, ameliyat yoluyla iki yumurtalığın çıkarılması halinde de bayan menopoza giriyor. Hasebiyle, yalnızca rahim alınınca bayan adet görmüyor ve bir daha gebe kalamıyor ancak menopoza girmiyor. Menopoz lakin rahimle bir arada yumurtalıklar da alınırsa başlıyor.  

Menopozla birlikte cinsel hayat biter. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Menopoz devrinde bayanların yaklaşık yüzde 70’inde vajinal kuruluk, cinsel alakada ağrı, isteksizlik, idrar yaparken yanma ve sık enfeksiyon geçirme üzere yakınmalar oluşuyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, fakat bu cins şikayetlerin tedavilerle giderilebildiğine işaret ederek, “Menopoz devrindeki bayanlarda gelişen yakınmaların altta yatan nedeni, menopozla birlikte östrojen hormonunun azalması ve buna bağlı olarak vajinal bölgenin elastikiyetinin, kayganlığının ve florasının bozulmasıdır. Öncelikli olarak vajinal kayganlaştırıcı ve nemlendirici tedaviler uygulanabilirken, uygun hastalarda topikal yahut sistemik yolla östrojen hormonunun verilmesi de problemlerin büyük oranda düzelmesini sağlıyor” bilgisin veriyor. 

Menopoz periyodunda kesinlikle kilo alınır. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Kadınlar çoklukla menopozdan sonra kilo aldıklarından yakınıyorlar. “Ancak kilo almak hormonal değişimin değil, yaşlanmanın bir etkisidir” diyen Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, kelamlarına şöyle devam ediyor: “İlerleyen yaşla birlikte metabolizmanın bir ölçü yavaşlaması nedeniyle günde yaklaşık 250 kalori daha az güç almak, bu süreci dengeleyecektir. Elbette her vakit olduğu üzere kilo istikrarı menopoz devrinde de; liften güçlü, meyve ve zerzevat yüklü, protein ile kalsiyumdan varlıklı, yağ oranı düşük beslenme modeli ve tertipli idmanlarla sağlanabiliyor” 

Hormon tedavisi kansere neden olur. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Hormon tedavisinin göğüs kanserine yol açtığı telaşı nedeniyle pek çok bayan menopozun sebep olduğu meselelere katlanmak zorunda kalıyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, menopoz doğal bir süreç olsa da ömür kalitesini olumsuz etkileyen yakınmalar için kesinlikle tabibe başvurmak gerektiğini vurgulayarak, “İhtiyaç halinde de ilaç dayanağı almak hakikat bir yaklaşım olacaktır. Ferdî olarak uygun hastalarda, uygun dozda ve müddette verilen hormon tedavileri yakınmaları giderirken, toplumda sanıldığı kadar yüksek oranda kanser hadisesiyle karşılaşılmıyor” diyor. Tabibe müracaattan uygulanan ve aktifliği ile güvenirliliği kanıtlanmamış birtakım bitkisel tedavilerden de kesinlikle kaçınmak gerekiyor, çünkü bu yöntemler karaciğer, böbrek ve kalp gibi organlarda hasara neden olabiliyor. 

Şikayeti olan her bayan hormon tedavisi alabilir. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Östrojen içeren hormon tedavileri menopozdaki yakınmaları hafifletmek gayesiyle sık kullanılan bir formül olsa da, her bayan için uygun olmayabiliyor. Özellikle de rahim kanseri, göğüs kanseri, etkin karaciğer, kalp ve damar ile emboli üzere hastalıkların varlığında hormon tedavilerinin kullanımı önerilmiyor. 

Menopoz devrinde hamilelik riski yoktur. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Özellikle ‘perimenopozal dönem’ olarak isimlendirilen adetin kesilmesinden itibaren geçen bir yıl içinde düşük ihtimal de olsa hamilelik gerçekleşebiliyor. Münasebetiyle bu devirde cinsel hayatta korunmaya kesinlikle devam etmek gerekiyor. 

Menopoza geçiş devrinde ağır âdet kanamaları olağandır. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Menopoza geçiş periyodu sıklıkla adet döngüsünün seyrekleşmesi yahut kesilmesi biçiminde belirti veriyor. Tam zıddı olarak ağır âdet kanamaları, sistemsiz ve sık kanamalar altta yatan rahimde kalınlaşma, miyom ile polip üzere bir jinekolojik hastalıkla bağlantılı olabiliyor. Doç. Dr. Şafak Yılmaz Baran, münasebetiyle bu süreçte gözlenen ağır kanamalarda kesinlikle tabibe başvurmak gerektiğine dikkat çekiyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı