Sabırsızlığın nedenlerini beklenti içinde olma, denetimi elde tutma dileği, takdir görme isteği ve doğuştan getirilen kişilik yapısı olarak sıralayan uzmanlar, sabırsızlığın insanların ilgilerine, iş performanslarına, sıhhatlerine ve hayat kalitelerine ziyan verebildiğini söylüyor. Uzman Klinik Psikolog Uluğ Davet Beyaz, “Sabırsız beşerler çoklukla gerilimli, öfkeli, hayal kırıklığına uğramış, mutsuz ve doyumsuz hissedebiliyor.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Uluğ Davet Beyaz, sabırsızlığın bir şeyin olmasını yahut bir şeyi elde etmeyi çok istemek, fakat bunun için gerekli süreyi beklemeye tahammül edememek olarak tanımlanabildiğini belirterek, sabırsızlığın insan psikolojisine tesirleri hakkında bilgi verdi.
Teknolojinin gelişmesi denetim ve sabır yeteneklerini azalttı
Sabırsızlığın insanların ruhsal ve duygusal durumlarını olumsuz istikamette etkileyebilen bir his olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Uluğ Davet Beyaz, “Sabırsız beşerler ekseriyetle gerilimli, öfkeli, hayal kırıklığına uğramış, mutsuz ve doyumsuz hissedebiliyor. Sabırsızlık, tıpkı vakitte insanların alakalarına, iş performanslarına, sıhhatlerine ve hayat kalitelerine de ziyan verebiliyor.” dedi.
Sabırsızlığın ruhsal ve duygusal temelleri ortasındaki nedenlere işaret eden Beyaz, bunların; beklenti içinde olma, denetimi elde tutma dileği, takdir görme isteği ve doğuştan getirilen kişilik yapısı olarak sıralanabildiğini söyledi. Beyaz, sabırsızlığın altında yatan nedenler ve tetikleyici faktörlere de değinerek, şunları kaydetti:
“Teknolojinin gelişmesiyle birlikte beşerler hayatlarının pek çok alanında süratli ve kolay erişim imkanına sahip oldular. Bu durum insanların beklenti ve ödül isteklerini artırırken, denetim ve sabır yeteneklerini azalttı. Örneğin, internet üzerinden anında bilgi alabilen yahut alışveriş yapabilen bir kişi, gerçek hayatta birebir süratte sonuç alamadığında sabırsızlanabilir. Gerilimli durumlar insanların ruhsal ve duygusal istikrarlarını bozabilir. Gerilim, insanların daha gergin, korkulu, hudutlu ve öfkeli olmalarına neden olabilir. Bu hisler da sabırsızlık hissini tetikleyebilir. Beşerler ekseriyetle etraflarındaki insanların beklenti ve kıymet yargılarına ahenk sağlamak isterler. Bu nedenle, toplumsal baskı altında olan beşerler daha fazla muvaffakiyet, memnunluk, zenginlik yahut hoşluk arayabilirler. Lakin bu amaçlara ulaşmak için gerekli müddet ve efor gösterilmediğinde sabırsızlık duygusu oluşabilir.”
Stres sabırsızlığın hem nedeni hem de sonucu
Sabırsızlığın, gerilimin hem bir sonucu hem de bir nedeni olabildiğini tabir eden Beyaz, “Stres, insanların hayatlarında karşılaştıkları zorluklar, tehditler, baskılar yahut beklentiler karşısında verdikleri bir yansıdır. Gerilim, insanların fizikî, duygusal ve bilişsel istikrarlarını olumsuz istikamette etkileyebilir. Gerilimli durumlarda beşerler daha gergin, korkulu, hudutlu ve öfkeli olabilirler. Bu hisler da sabırsızlık hissini tetikleyebilir. Sabırsızlık da gerilimi artırabilir. Sabırsız beşerler çoklukla istedikleri şeyleri çabucak elde etmek isterler. Fakat bazen bunun için muhakkak bir müddette gerekli çabayı göstermeleri gerekir. Bu süreçte sabırsızlık duygusu yaşayan bireyler daha fazla gerilim yaşayabilirler. Sabırsızlık ve gerilim, insanların günlük yaşantısını olumsuz istikamette etkileyebilir. Bireylerin çoklukla mutsuz, doyumsuz, hayal kırıklığına uğramış ve yorgun hissetmelerinde kıymetli bir faktör olabiliyor.” dedi.
Sabırsızlık ve gerilim, insanların bağlantılarına, iş performanslarına, sıhhatlerine ve ömür kalitelerine de ziyan verebileceğine dikkat çeken Beyaz şöyle devam etti: “Daha kolay tartışmaya girme ve çatışma yaşamalarına tesir edebilir. Sabırsızlık, öbür duygusal reaksiyonlarla de ilişkilidir. Ekseriyetle öfke, kızgınlık yahut sonluluk üzere negatif hislerle birlikte görülüyor.”
Sabırsızlık bazen olumlu hisler da ortaya çıkarıyor
Sabırsızlığın neden olduğu olumsuz hisleri anlatan Beyaz, “Sabırsız beşerler daha kolay öfkelenebilir yahut sinirlenebilirler. Bunun dışında telaş, tasa yahut endişe üzere hislerle da bağlıdır, daha çok kaygılanmaya yahut endişelenmeye sebebiyet verebilmektedir. Ayrıyeten sabırsızlık bazen de heyecan, coşku yahut merak üzere müspet hislerle da ortaya çıkabiliyor.” dedi.
Sabırsızlık bir rahatsızlığın sonucu da olabiliyor
Uzman Klinik Psikolog Uluğ Davet Beyaz, sabırsızlığın, birçok ruhsal rahatsızlıkla bağlı olabileceğini de kaydederek, şöyle devam etti:
“Genellikle tasa, gerilim, depresyon, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), obsesif kompulsif bozukluk (OKB), bipolar bozukluk, borderline kişilik bozukluğu üzere bozuklukların belirtileri ortasında yer alabiliyor. Sabırsızlık, bu bozuklukların nedeni olmasa da onları tetikleyebiliyor yahut şiddetlendirebiliyor. Sabırsızlık hissinin altında yatan ruhsal meselelerin tespit edilmesi için bir psikiyatriste başvurmak gerekir. Psikoterapi de danışanın meselelerini anlamasına, his ve kanılarını söz etmesine, davranışlarını değiştirmesine ve baş etme maharetlerini geliştirmesine yardımcı olur. Ayrıyeten hayat üslubu değişiklikleri de sabırsızlığın tedavisinde değerli. Danışanın sağlıklı beslenmesi, nizamlı antrenman yapması, uyku nizamına dikkat etmesi, alkol ve unsur kullanımından kaçınması, gerilim idaresi teknikleri öğrenmesi ve hobiler edinmesi sabırsızlık hissini azaltmaya ve ruh sıhhatini düzgünleştirmeye katkı sağlayabiliyor.”
Sabırsızlık sorun çözme marifetlerini zayıflatıyor
Sabırsızlığın iş ve ilgiler üzerinde olumsuz bir tesire sahip olduğunu söz eden Beyaz, “Sabırsızlık, kişinin kendisi, etrafı ve gayeleri ortasında uyumsuzluk yaşamasına neden olabiliyor. Sabırsızlık, tıpkı vakitte kişinin irtibat, iş birliği, sorun çözme, yaratıcılık ve esneklik üzere marifetlerini de zayıflatabiliyor.” diye konuştu.
Sabırsızlığın toplumsal ve mesleksel ömür üzerinde olumsuz sonuçları olduğunu da belirten Beyaz, “Sosyal ömürde sabırsızlık, kişinin bağlantı ve ilgilerini bozabilir. Diğerlerinin his, fikir ve gereksinimlerine karşı duyarsızlığa sevk edebilir ve daha kolay tartışma yaşama, çatışma yahut arbedeye neden olabilir. Diğerlerine güvenmekte yahut bağlanmakta zorlanmaya; yalnızlık, reddedilme yahut terk edilme üzere hislerle baş etmekte zahmet yaşamaya da sebep olabilir.” dedi.
İşte tükenmeye de yol açıyor
Mesleki ömürde sabırsızlığa bakıldığında kişinin iş performansını ve mesleğini olumsuz tarafta etkileyebildiğini kaydeden Beyaz, “Sabırsızlık bireyin iş arkadaşlarıyla, müşterileriyle yahut yöneticileriyle bağlantı yahut iş birliği kurmalarında zorlanmaya neden olur. Ayrıyeten, iş değişimlerine yahut işten ayrılmaya da neden olabilir. Mevcut işte devam ederken de iş gerilimi, tükenme yahut iş tatminsizliği üzere sıkıntıların yaşanmasında tesirli olabilir.” biçiminde konuştu.
Sabırsızlıkla başa çıkmak için bireyler neler yapabilir?
Sabırsızlıkla başa çıkmak için yapılabilecekleri de sıralayan Beyaz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Farkındalık kazanmak, bireylerin kendilerini ve etraflarını daha âlâ tanımasına ve anlamasına yardımcı olabilir. Farkındalık kazanmak, insanların sabırsızlık nedenlerini ve tetikleyicilerini fark etmelerine ve bunlarla baş etmelerine imkan sağlar. Yavaşlamak, insanların hayatın tadını çıkarmasına ve anın keyfini sürmesine yardımcı olabilir. Dinginleşme gayreti insanların beklenti ve ödül isteklerini azaltırken, denetim ve sabır yeteneklerini geliştirebilir. Bunun için meditasyon, yoga, tabiat yürüyüşü yahut hobiler üzere aktiviteler yapılabilir. Sakinleşme ve rahatlamada nefes antrenmanları hayli yardımcı olabiliyor. Bunu yaparken odaklanmaya çalışmak ve derin nefesler almak kıymetli. Nefes almak, insanların gerilim düzeylerini düşürürken, sabır düzeylerini artırıyor. Vakte bırakmaya çabalamak, bireylerin hayatın akışına güvenmesine ve her şeyin bir vakti olduğunu kabul etmesine yardımcı olabilir. İnsanların sabrını ödüllendirecek sonuçlar elde etmesine imkân tanır. Vakte bırakmak için inanç, umut ve inanç üzere hisler beslenmeli. Tüm bunların dışında da ruhsal danışmanlık yahut terapi üzere hizmetlerden yararlanılabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı